Việc huy động các nguồn lực xã hội cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng biên giới đất liền, trên biển và hải đảo gắn với bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia và nâng cao đời sống nhân dân là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước.

Chỉ thị số 07/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, để hiện thực chủ trương của Đảng và Nhà nước, trong thời gian qua các bộ, ngành và địa phương đã chủ động xây dựng, tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để báo cáo Quốc hội ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, triển khai các cơ chế, chính sách, từng bước thực hiện chủ trương “kết hợp quốc phòng, an ninh với kinh tế, kinh tế với quốc phòng, an ninh” đặc biệt trên khu vực biên giới đất liền, trên biển và hải đảo.

Hệ thống các cơ chế, chính sách đã được ban hành tương đối đầy đủ, kịp thời, phát huy tốt quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; đã khuyến khích, động viên sự vào cuộc của toàn xã hội cùng với sự cố gắng vươn lên, sự chung tay của nhân dân cả nước; đời sống của người dân, đồng bào vùng biên giới đất liền, trên biển và hải đảo thời gian qua có sự chuyển biến tích cực. Sinh kế của người dân ngày càng đa dạng, thu nhập được nâng lên, tình trạng đói, nghèo giảm mạnh, chênh lệch về kinh tế và đời sống của người dân trong khu vực với mặt bằng chung của cả nước ngày càng thu hẹp. Kinh tế - xã hội của các địa phương vùng biên giới đất liền, trên biển và hải đảo có sự phát triển, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt.

Tuy nhiên, việc thể chế hóa Nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước thành các văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn việc triển khai thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội gắn tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh khu vực biên giới đất liền, trên biển và hải đảo còn chồng chéo, tính pháp lý của một số văn bản chưa cao; việc hướng dẫn thực hiện của các bộ, ngành còn chậm dẫn đến khó khăn cho các địa phương trong triển khai thực hiện. Việc thu hút đầu tư phát triển khu vực còn gặp nhiều khó khăn, kém hiệu quả. Nhu cầu đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội lớn, nguồn lực đầu tư vẫn chủ yếu là từ nguồn ngân sách nhà nước.

Để kịp thời bổ sung, điều chỉnh và thực thi đồng bộ các cơ chế, chính sách nhằm thu hút nguồn lực xã hội tham gia phát triển kinh tế - xã hội các vùng biên giới đất liền, trên biển và hải đảo gắn với bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia và nâng cao đời sống nhân dân, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương từ năm 2021 đến năm 2023 tập trung rà soát, phân loại, đánh giá, tác động của từng cơ chế, chính sách đối với việc thu hút các nguồn lực xã hội cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương, từng lĩnh vực gắn với nhiệm vụ củng cố quốc phòng, an ninh vùng biên giới đất liền, trên biển và hải đảo.

Đồng thời, từ năm 2023 đến năm 2025 triển khai việc sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ và ban hành mới các cơ chế, chính sách nhằm tăng cường thu hút các nguồn lực xã hội hiện có cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng, an ninh vùng biên giới đất liền, trên biển và hải đảo... Thủ tướng Chỉnh phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan, rà soát tổng thể các cơ chế, chính sách, các chương trình dự án có liên quan đến thu hút đầu tư phát triển các khu vực biên giới đất liền, trên biển và hải đảo.

Đối với Bộ Tài chính, Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ: Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài và hiệu quả chính sách tín dụng ưu đãi của Nhà nước có liên quan tới đầu tư phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới đất liền, trên biển và hải đảo.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính bố trí nguồn lực cho các chính sách, chương trình, dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới đất liền, trên biển và hải đảo theo chủ trương “kết hợp quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế; phát triển kinh tế với quốc phòng, an ninh”.