Trong thông cáo báo chí tuần trước để giải thích việc hoãn công bố báo cáo tài chính, Petrobras nói rằng công ty này đang trải qua một thời điểm “đặc biệt” trong lịch sử phát triển của mình khi phải đối mặt với những cáo buộc và chiến dịch điều tra mang tên “Operation Car Wash” (Hoạt động rửa tiền) của Cảnh sát liên bang Brazil.

Petrobras là công ty năng lượng lớn thứ 6 trên thế giới tính theo tài sản, hoạt động trong lĩnh vực thăm dò, sản xuất, lọc và kinh doanh dầu khí. Tập đoàn này được coi là nền tảng cho nền kinh tế Brazil – nền kinh tế phụ thuộc khá lớn vào xuất khẩu dầu – và cũng là một trong những công ty đình đám nhất ở Nam Mỹ.

Tập đoàn dầu mỏ này được nhà nước hỗ trợ và đến năm 1997 chiếm độc quyền trong ngành công nghiệp dầu mỏ của Brazil. Sự liên kết chặt chẽ với Chính Phủ đã giúp tập đoàn này xây dựng được lòng tin trong mắt các nhà đầu tư và các nhà quản lý về an ninh tài chính – và chính điều này cũng đã góp phần gây ra cuộc khủng hoảng hiện tại.

Bê bối tham nhũng

Các nhà lãnh đạo của Petrobras đang bị tình nghi đã hối lộ các quan chức để giành hợp đồng, dùng tiền từ lợi nhuận của công ty. Người đứng đầu cơ quan giám sát ngân sách quốc gia, Joao Augusto Nardes cho rằng số tiền hối lộ có thể lên tới 1,6 tỷ USD, theo Wall Street Journal.

Petrobras không xác nhận cũng như không phủ nhận cáo buộc này. Tập đoàn này đã thuê kiểm toán độc lập để tiến hành điều tra thêm, bên cạnh sự điều tra của Cảnh sát liên bang Brazil.

Nhiều chính trị gia cao cấp nhất của Brazil bị tình nghi có liên quan, bao gồm cả Tổng Thống mới tái cử Dilma Rousseff. Bản thân bà Rousseff cũng từng ngồi ghế chủ tịch của Petrobras.

Không có bằng chứng cho thấy Rousseff được hưởng lơi cá nhân từ các khoản thanh toán bất hợp phát này. Tuy nhiên, phần lớn các sự kiện cáo buộc xảy ra trong khoản thời gian bà ngồi ghế ban giám đốc.

Cảnh sát đã bắt giữ các nhà điều hành cấp cao của Petrobras và một vài nhà điều hành của một vài tập đoàn xây dựng và kỹ thuật lớn nhất của Brazill đã làm việc với Petrobras.

Đặc biệt, cảnh sát đã buộc tội cựu giám đốc Petrobras, Paulo Roberto Costa, với tội rửa tiền và phạm tội có tố chức. Costa hiện đang bị điều tra về tham nhũng và biền thủ và một vài tội danh khác.

Ngày 8/10, Costa đã giao nộp bằng chứng cho các công tố viên Brazil trong đó ông thừa nhận đã nhận hối lộ.

Petrobras đã trì hoãn việc công bố báo cáo quý của mình đến tháng 12 với lý do rằng nếu lời khai của Costa trước tòa vào tháng trước là đúng thì có thể sẽ ảnh hưởng đến báo cáo tài chính của tập đoàn.

Khủng hoảng tài chính lan rộng

Petrobras đang ngập trong nợ và không rõ khi nào có thể quay trở lại thị trường trái phiếu.

Một nhóm các nhà phân tích của BBH đứng đầu là Marc Chandler cho rằng Petrobras không có tiền mặt cũng như sự hỗ trợ từ phía Chính Phủ. Chandler cho biết tập đoàn này cần hơn 15 tỷ USD để tài trợ cho các dự án khổng lồ của mình có trị giá khoảng 40 tỷ USD đến năm 2015.

Tính đến cuối tháng 6, nợ của Petrobras ước tính khoảng 170 tỷ USD, theo số liệu của Moody’s Investors Service. Cổ phiếu của Petrobras đã giảm 14% trong tháng này, tính đến hôm thứ 6 tuần trước.

Các công ty khác có liên quan đến Petrobras cũng bị ảnh hưởng, đặc biệt là các công ty xây dựng, công ty khai thác ngoài khơi và công ty đóng tàu.

Sóng gió chính trường

Nhìn chung người Brazil đang ngày càng phẫn nộ với tham nhũng khi hàng triệu người đã xuống đường để bảy tỏ sự phẫn nộ với Chính phủ, Quốc Hội và các chính Đảng vào tháng 6 năm ngoái.

Thượng viện Brazil đã giải thích rằng, mặc dù hầu hết các cáo buộc tham nhũng diễn ra trong khoảng thời điểm bà Rousseff là chủ tịch Petrobras, vẫn không có chứng cứ nào cho thấy bà hưởng lợi cá nhân.

Điều này có nghĩa là bà Rousseff khó có thể bị luận tội, theo IHS.

Tổng Thống Rousseff được coi như là một chính trị gia trong sạch và không có gì chắc chắn rằng bà có liên quan đến vụ tham nhũng này.

Rousseff đang nỗ lực để vực dậy nền kinh tế của Brazil. GDP của Brazil giảm xuống 2,7% năm 2011, khi Rousseff lên nắm quyền,  từ mức 7,5% của năm 2010. Chính Phủ dự báo tăng trưởng kinh tế năm nay chỉ đạt 0,9%.

Vụ bê bối Petrobras đã tạo áp lực mạnh mẽ lên Tổng Thống Rousseff sau khi bà tái đắc cử vào tháng trước với tỷ lệ phiếu bầu sát sao.