Sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế 10% lên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc từ ngày 24/9, Chính phủ Trung Quốc đáp trả bằng cách áp thuế 5-10% lên 60 tỷ USD hàng Mỹ. Trước đó, mỗi nước đã áp mức thuế 25% lên 50 tỷ USD hàng hóa của nhau.

Như vậy, khi kế hoạch đánh thuế trên được chính thức triển khai, Trung Quốc sẽ áp thuế bổ sung lên tổng cộng 110 tỷ USD hàng Mỹ. Trong khi đó, tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa Mỹ vào Trung Quốc trong năm ngoái chỉ có khoảng 150 tỷ USD.

Đánh thuế khác nhau?

Nếu Bắc Kinh tiếp tục đánh thuế cao hơn đối với số 40 tỷ USD hàng hóa Mỹ còn lại - chủ yếu là các linh kiện quan trọng cho ngành sản xuất, như thiết bị bán dẫn - thì các doanh nghiệp thuộc ngành chế tạo của Trung Quốc sẽ hứng chịu thiệt hại không hề nhỏ.

Trong bối cảnh khó sớm tìm ra được một giải pháp để kết thúc cuộc chiến thương mại, Trung Quốc đang buộc phải tìm ra những cách mới để đáp trả Mỹ - theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP).

Ông Arthur Kroeber, trưởng bộ phận nghiên cứu công ty dịch vụ tài chính Gavekal, nói rằng tất cả những chiến thuật trước đây của Trung Quốc - như cử một vài phái đoàn sang Mỹ mua hàng hóa, đón tiếp long trọng ông Trump thăm Bắc Kinh, và nỗ lực đạt một thỏa thuận với Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin - đều đã thất bại.

"Trung Quốc sẽ đáp trả bằng thuế quan, làm khó các công ty Mỹ trong những trường hợp có thể, và dấn vào một cuộc chiến tiêu hao sinh lực", ông Kroeber nhận định.

Tâm điểm của cuộc tranh luận ở Trung Quốc hiện nay là tìm ra cách mới để gây thiệt hại cho Mỹ, vì vũ khí thuế quan sắp cạn.

Giới chức và truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đề xuất một số biện pháp bao gồm ngừng xuất khẩu một số linh kiện quan trọng sang Mỹ và đưa ra mức thuế khác biệt đối với các sản phẩm khác nhau nhập từ Mỹ.

Một bài quan điểm đăng trên tài khoản mạng xã hội chính thức của tờ Nhân dân nhật báo hôm thứ Tư nói rằng Trung Quốc cần đi xa hơn việc "ăn miếng trả miếng" bằng thuế quan với Mỹ. Theo bài báo này, Trung Quốc không thể trả đũa tương xứng bằng số lượng với Mỹ, nhưng có thể lựa chọn "chiến địa" theo cách riêng và đánh theo cách riêng của mình.

Bài báo khuyến nghị Trung Quốc có thể áp mức thuế quan tương đối thấp đối với những mặt hàng từ Mỹ mà nước này "khó tìm nguồn thay thế", trong khi đánh thuế cao hơn đối với những mặt hàng như "nguyên vật liệu thô dễ thay thế, hàng xa xỉ, hàng tiêu dùng không thiết yếu, và hàng hóa chế tạo có sự cạnh tranh trực tiếp với các nhà sản xuất Trung Quốc".

Áp đặt cấm vận?

Ông Lou Jiwei, nguyên Bộ trưởng Bộ Tài chính Trung Quốc và hiện là Chủ tịch Hội đồng Quỹ An sinh xã hội Quốc gia, khi phát biểu tại Diễn đàn Phát triển Trung Quốc hôm Chủ nhật cũng cho rằng nước này cần đi xa hơn khỏi việc dùng thuế quan và nên áp đặt cấm vận xuất khẩu một số nguyên vật liệu và linh kiện nhất định sang Mỹ.

Ông Lou nói không khó để tìm ra những mặt hàng Trung Quốc có vai trò quan trọng nhất đối với Mỹ. "Chúng ta có thể chọn ngay những mặt hàng mà Mỹ không đưa vào danh sách áp thuế bổ sung đối với hàng Trung Quốc, hoặc những mặt hàng được đưa ra khỏi danh sách sau khi có sự phàn nàn của các doanh nghiệp Mỹ", ông Lou phát biểu.

Trong kế hoạch áp thuế 200 tỷ USD hàng Trung Quốc, 300 sản phẩm từ Trung Quốc đã được đưa ra khỏi danh sách ban đầu sau khi có sự vận động hành lang của các doanh nghiệp Mỹ.

Một trong số đó là các kim loại đất hiếm - loại khoáng sản có ý nghĩa sống còn đối với các nhà sản xuất công nghệ cao. Trung Quốc hiện là nước xuất khẩu đất hiếm lớn nhất thế giới.

Ngoài ra, đồng hồ thông minh và các thiết bị bluetooth cũng được đưa khỏi danh sách trên, một phần do sự kêu gọi của hãng công nghệ Apple. Một số sản phẩm về an toàn và sức khỏe như mũ bảo hiểm, ghế cho trẻ em… cũng được rút khỏi danh sách.

Ngoài vũ khí là thuế quan, Trung Quốc còn có một số vũ khí khác trong cuộc chiến thương mại với Mỹ là tỷ giá Nhân dân tệ và trái phiếu kho bạc Mỹ. Bắc Kinh có thể phá giá Nhân dân tệ hoặc bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ để đáp trả Washington, nhưng giới phân tích cho rằng các biện pháp này không khả thi.

Trong một bài phát biểu hôm thứ Tư, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cũng đã cam kết sẽ không phá giá Nhân dân tệ để bù đắp tác động tiêu cực của thuế quan trong cuộc chiến thương mại với Mỹ.