Theo quan sát, từ đầu tháng 7 đến nay, nhóm cổ phiếu phân bón không ngừng nhận được “ưu ái” của dòng tiền. Nhờ đó, hầu hết các mã đã tăng hàng chục, thậm chí hàng trăm phần trăm.

Đua nhau tăng “nóng”

Kết phiên 9/7, cổ phiếu LAS của CTCP Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao tiếp tục tăng trần lên mức 28.300 đồng/cp - lập đỉnh giá mới trong lịch sử niêm yết. Đây là phiên tăng trần thứ 2 liên tiếp trong chuỗi 5 phiên tăng giá “thông” của cổ phiếu này. Thanh khoản theo đó cũng trở nên sôi động, đặc biệt nhà đầu tư vẫn "xếp hàng" chờ mua giá trần với dư mua trần hàng trăm nghìn đơn vị.

Thực tế, đà tăng của cổ phiếu LAS đã duy trì suốt vài tháng qua. So với đầu năm 2024, thị giá LAS tăng hơn 90%.

Không kém cạnh, cổ phiếu CSV của CTCP Hóa chất cơ bản miền Nam cũng tiếp tục phá đỉnh lịch sử khi tăng trần lên mức 38.500 đồng/cp trong phiên 9/7, đánh dấu phiên tăng trần thứ 4 trong chuỗi 5 phiên tăng giá gần nhất.

Chỉ từ cuối tháng 6 đến nay, mã này đã tăng hơn 30%, còn nếu tính từ đầu năm 2024, CSV đã tăng hơn gấp đôi giá trị. Theo đó, vốn hóa của doanh nghiệp đạt hơn 4.200 tỷ đồng – lần đầu tiên trong lịch sử kể từ khi niêm yết.

Một cái tên cũng gây chú ý là cổ phiếu DGC của Hóa chất Đức Giang. Cổ phiếu này đã vượt đỉnh hồi giữa tháng 6 rồi điều chỉnh về vùng giá 125.000 đồng/cp. Tuy nhiên, trong 6 phiên gần đây, DGC liên tục tăng giá. So với đầu năm, cổ phiếu này đã tăng hơn 40%.

Những cổ phiếu khác trong nhóm phân bón cũng ghi nhận diễn biến tích cực. Có thể kể đến như DDV của CTCP DAP - Vinachem đang tiệm cận vùng đỉnh 2 năm ở mốc 22.900 đồng/cp, tăng khoảng 120% so với đầu năm. DCM của Đạm Cà Mau đang giao dịch ở vùng đỉnh 40.400 đồng/cp, tăng 25% so với đầu năm. BFC của Phân bón Bình Điền cũng đang neo ở vùng đỉnh 43.950 đồng/cp, tăng hơn 70% so với đầu năm…

Động lực từ đâu?

Nhìn chung, nhóm cổ phiếu phân bón diễn biến tích cực trong bối cảnh các doanh nghiệp trong ngành ghi nhận kết quả kinh doanh hồi phục trong quý I/2024.

Trong báo cáo triển vọng ngành phân bón mới cập nhật, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, dự báo nguồn cung urê thế giới trong năm 2024 được đảm bảo chủ yếu từ các nước xuất khẩu lớn như Trung Quốc và Nga. Trong khi đó, Ấn Độ và Brazil - hai nước nhập khẩu urê lớn nhất thế giới đã có kế hoạch gia tăng công suất sản xuất để giảm phụ thuộc.

Với nhu cầu nhập khẩu từ các nước lớn giảm trong năm 2024, trong khi nguồn cung từ Trung Quốc và Nga vẫn hiện hữu, Hiệp hội lương thực thế giới (IFA) dự báo giá urê có thể dao động từ 320 – 350 USD/tấn trong năm 2024, không chênh lệch quá nhiều so với mức trung bình 358 USD/tấn trong năm 2023. Do đó, VDSC cho rằng giá urê nội địa trong năm 2024 có thể giảm từ 3% - 5% so với năm 2023, tương quan với diễn biến giá urê thế giới.

Theo VDSC, thị trường NPK nội địa phân tán khi các doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh chiếm 52% thị phần, trong khi hai doanh nghiệp có sản lượng lớn nhất nước là Phân bón Bình Điền và Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao chỉ chiếm lần lượt 15% và 19%. Tổng công suất thiết kế NPK trong nước gần 4 triệu tấn/năm, hiệu suất hoạt động trung bình ngành qua các năm dao động từ 49% đến 60%, cho thấy hầu hết các công ty sản xuất nội địa đều đang gặp tình trạng dư thừa công suất.

So với mức đỉnh trong tháng 6/2022, NPK có tốc độ giảm giá chậm hơn các loại phân đơn khác, đồng thời duy trì được giá bán ổn định hơn các loại phân đơn, nguyên nhân chính là do tính kinh tế loại phân bón này mang lại. Ước tính urê đầu vào chiếm gần 50% chi phí sản xuất NPK, kali và phân lân chiếm lần lượt 28% và 22%. Do đó, biên lợi nhuận gộp các doanh nghiệp sản xuất NPK thường biến động ngược chiều với diễn biến giá urê.

VDSC đánh giá khả quan với những doanh nghiệp gia nhập sau với công nghệ hiện đại hơn và chủ động trong chiến lược kinh doanh như Phân bón Bình Điền. Trong khi đó, việc thâm nhập vào thị trường NPK của các doanh nghiệp lớn như Đạm Phú Mỹ (DPM) và Đạm Cà Mau vẫn cần thời gian và các chiến lược phù hợp.

Ngoài ra, dự thảo Luật thuế VAT sửa đổi (dự kiến có hiệu lực từ năm 2025) là một điểm sáng của ngành phân bón trong năm nay. Một trong những điểm sửa đổi lần này là đưa phân bón vào danh mục chịu thuế VAT 5% (từ diện không chịu thuế).

Hiện tại, giá phân bón trong nước cao hơn giá phân bón nhập khẩu một phần là do giá thành cao hơn khi các doanh nghiệp sản xuất phải chịu thêm chi phí VAT 10% (do không được khấu trừ). Nếu Luật thuế VAT sửa đổi được thông qua, giá thành sản xuất phân bón trong nước có thể giảm, đồng thời giá bán phân bón nhập khẩu sẽ tăng thêm 5% do thuế VAT. Điều này giúp gia tăng tính cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất phân bón nội địa.

Một yếu tố khác tạo nên kỳ vọng đó là thị trường xút thế giới tạo đáy và sẽ đảo chiều đi lên trong năm nay khi nhu cầu quay trở lại.

Theo đánh giá mới đây của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem), thị trường xút – clo toàn cầu kỳ vọng sẽ đảo chiều đi lên trong năm 2024 khi chính sách thắt chặt tiền tệ tại các nền kinh tế lớn đang đi vào giai đoạn cuối và lãi suất dần hạ nhiệt, các ngành sản xuất công nghiệp trên thế giới dần hồi phục.

“Xút – clo là những nguyên liệu cơ bản và thiết yếu của xã hội, do đó, các lĩnh vực sản xuất cũng như tiêu thụ xút-clo sẽ tiếp tục tăng trưởng trong suốt thời gian của chu kỳ đi lên”, Vinachem nhấn mạnh.

Được biết, Hóa chất cơ bản miền Nam hoạt động trong lĩnh vực sản xuất các sản phẩm hóa chất với các sản phẩm tiêu biểu như: Xút (NaOH), Axit Sunfuric (H2SO4), Axit Clohydric (HCl), Axit Photphoric (H3PO4), PAC,… đóng vai trò cung cấp nguyên liệu đầu vào cho nhiều ngành sản xuất thiết yếu phục vụ sản xuất và tiêu dùng như phân bón, sơn và mực in, thuốc bảo vệ thực vật, chất tẩy rửa, xử lý nước, tẩy mạ thép,… Do đó, cổ phiếu của doanh nghiệp cũng được kỳ vọng cao.