COP29: Các quốc gia giàu cam kết không xây mới nhà máy điện than
Tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) diễn ra ở Baku (Azerbaijan) hôm 20/11, 25 quốc gia đã cam kết không xây dựng thêm nhà máy điện than nếu không có biện pháp kiểm soát khí thải, nhằm đẩy nhanh quá trình loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm này.
Theo đó, Vương quốc Anh, Canada, Pháp, Đức và Australia nằm trong số các nền kinh tế phát triển ký cam kết tự nguyện này. Cam kết yêu cầu các quốc gia đệ trình các kế hoạch khí hậu quốc gia vào đầu năm tới, trong đó xác nhận rằng họ sẽ không xây dựng nhà máy điện than mới mà không có biện pháp giảm khí thải, như công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon.
Song, bản cam kết không yêu cầu các quốc gia phải ngừng khai thác hoặc xuất khẩu than - nguồn nhiên liệu tạo ra khí thải carbon làm nóng hành tinh nhiều hơn cả dầu khí và là yếu tố chính gây ra biến đổi khí hậu. Nhiều quốc gia sản xuất điện than lớn nhất thế giới, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ, đã không ký vào “lời kêu gọi hành động” được đưa ra tại COP29.
Đặc phái viên về khí hậu của Liên minh châu Âu (EU) Wopke Hoekstra, người đã ký vào sáng kiến này, cho biết điện than vẫn đang được phát triển mạnh mẽ mặc dù đã có cam kết lịch sử tại COP năm ngoái về việc giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong sản xuất năng lượng. Ông Hoekstra nhấn mạnh: “Cam kết loại bỏ nhiên liệu hóa thạch cần được cụ thể hóa thành những hành động thực tế”.
Trong khuôn khổ COP29, các quốc gia giàu cũng đã được kêu gọi cam kết tài trợ lên tới 900 tỷ USD mỗi năm để hỗ trợ các quốc gia nghèo hơn đối phó với biến đổi khí hậu. Các quốc gia phát triển, vốn ít chịu trách nhiệm về khí thải, được yêu cầu hỗ trợ tài chính cho các quốc gia đang phát triển để thực hiện quá trình chuyển đổi xanh.
Một số quốc gia đang phát triển đã yêu cầu khoản tài trợ lên tới 1.300 tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, các quốc gia giàu nhấn mạnh rằng cam kết này cần phải bao gồm các khoản vay và sự đóng góp từ khu vực tư nhân. Ngoài ra, họ cũng kêu gọi Trung Quốc và Ảrập Xêút là những nền kinh tế lớn nhưng vẫn được xếp vào nhóm các quốc gia đang phát triển, đóng góp tài chính.
Bộ trưởng Khí hậu Australia, Chris Bowen, cho biết 3 mức tài trợ được đề xuất là 440 tỷ USD, 600 tỷ USD và 900 tỷ USD. Tuy nhiên, các quốc gia đang phát triển yêu cầu rằng các khoản tài trợ này không nên bao gồm các khoản vay, và cần phải có tính thực tế và có ý nghĩa. Trưởng đoàn đàm phán của Azerbaijan, ông Yalchin Rafiyev, đã kêu gọi đẩy nhanh các cuộc thảo luận để đạt được một thỏa thuận khả thi tại COP29.
Các nước đang phát triển bao gồm Angola, Uganda và Ethiopia cũng nằm trong số các quốc gia ký cam kết, được xây dựng với sự hợp tác của Powering Past Coal Alliance.