“Cơn ác mộng” của “Táo khuyết”

Tại cuộc đua “tam mã” hồi tháng 8/2018 giữa Apple, Amazon và Alphabet (Google) để trở thành hãng công nghệ đầu tiên trong lịch sử đạt mức giá trị nghìn tỷ USD, Apple đã giành phần thắng. Với chiến thắng này, Apple đã trở thành công ty đầu tiên của Mỹ, hãng công nghệ đầu tiên trên thế giới và là công ty thứ 2 trong lịch sử có giá trị thị trường vượt quá mốc nghìn tỷ USD. 

Những tưởng với vị thế của mình, Apple sẽ tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng và khó có thể đánh rơi mốc giá trị nghìn tỷ USD, tuy nhiên thực tế lại không đúng như vậy. 

Sự phát triển của thị trường smartphone đã có dấu hiệu trở nên bão hòa và sự cạnh tranh giữa các hãng càng trở nên mạnh mẽ, khiến Apple đang mất đi vị thế của mình. Bằng chứng là doanh số của iPhone – sản phẩm chủ lực của Apple - đã bị sụt giảm nghiêm trọng trong thời gian gần đây. 

Cụ thể, doanh số của bộ 3 iPhone mới được ra mắt trong năm 2018 không cao như kỳ vọng. Điều này khiến giá cổ phiếu của Apple sụt giảm mạnh và thậm chí đánh mất vị trí công ty số một thế giới về vốn hóa thị trường vào tay Microsoft khi năm 2018 kết thúc.

Bước sang năm 2019, mọi thứ vẫn không tiến triển tốt hơn với Apple, khi giá cổ phiếu của công ty vẫn tiếp đà đi xuống. Mới đây khi Apple vừa đưa ra dự đoán doanh thu quý IV/2018 của công ty sẽ bị thấp hơn dự kiến do doanh số iPhone sụt giảm tại thị trường Trung Quốc đã khiến cổ phiếu của công ty giảm đến gần 10% giá trị.

Thậm chí, Apple còn tuyên bố không công bố doanh số cụ thể của iPhone trong những báo cáo tài chính hàng quý nữa – điều mà Apple vẫn thực hiện trước đây. Điều này theo giới công nghệ sẽ giúp hãng này giấu đi doanh số không được tốt của iPhone.

Bên cạnh đó, gần đây, Apple đã phải giảm giá iPhone XR, một trong ba phiên bản mới nhất vừa được Apple trình làng hồi tháng 9/2018. Đây là động thái chưa từng có của Apple khi giảm giá một sản phẩm mới ra mắt và được xem là nỗ lực nhằm tăng cường doanh số của hãng trên thị trường. Điều này cho thấy Apple chấp nhận giảm đi lợi nhuận thu được để đánh đổi lấy doanh số.

Việc doanh số của iPhone sụt giảm được xem là “cơn ác mộng” của Apple, khi mà hiện tại Apple vẫn đang phụ thuộc rất nhiều vào iPhone, trong khi các mảng sản phẩm khác như máy tính bảng, máy tính cá nhân hay dịch vụ... vẫn chưa thực sự “gồng gánh” được công ty. Và có vẻ như “cơn ác mộng” này sẽ không sớm trôi qua, chí ít là trong vòng 2 năm tới.

Theo Anne Lee, chuyên gia phân tích của hãng phân tích tài chính và thị trường Nomura (Nhật Bản) dự đoán doanh số của iPhone sẽ còn tiếp tục sụt giảm trong hai năm 2019 và 2020.

Từ doanh số khá ấn tượng 213 triệu sản phẩm trong năm 2018, Anne Lee dự đoán Apple sẽ còn bán được 204 triệu chiếc iPhone trong năm 2019 và sự giảm xuống còn 200 triệu máy trong năm 2020.

Một trong những nguyên nhân cho sự sụt giảm doanh số này là vì các phiên bản iPhone mới của hãng chưa thực sự “lột xác” để tạo nên sự khác biệt. Anne Lee dẫn thông tin từ các nguồn tin thân cận với Apple cho biết “quả táo” vẫn sẽ tiếp tục sử dụng phong cách thiết kế của iPhone X trên các mẫu iPhone ra mắt năm 2019, nghĩa là vẫn tương đương với bộ 3 iPhone XS, XS Max và XR ra mắt trong năm 2018. Sự thay đổi của các mẫu sản phẩm này chủ yếu chỉ ở việc nâng cấp về cấu hình và chất lượng camera.

Bên cạnh đó, chuyên gia phân tích này cho biết, Apple sẽ thay đổi sẽ chỉ đến ở phiên bản iPhone 2020, nhưng không quá nhiều, bao gồm việc loại bỏ màn hình “tai thỏ” và trang bị thêm kết nối 5G. Dù vậy việc iPhone 2020 ra mắt vào thời điểm cuối năm (Apple thường ra mắt iPhone mới vào tháng 9 hàng năm) không kịp để giúp Apple cải thiện doanh số bán hàng của cả năm 2020.

Bên cạnh đó mức giá quá cao cũng là một nguyên do mà Anne Lee tin rằng doanh số của iPhone sẽ bị sụt giảm, khi mà với số tiền mua iPhone, người dùng hoàn toàn có thể sở hữu nhiều hơn một chiếc iPhone với cấu hình mạnh mẽ và tính năng không hề thua kém iPhone.

Dẫu sao mọi thứ vẫn chỉ dừng lại ở mức dự đoán và chúng ta cần phải có thời gian để kiểm chứng cho dự đoán này, nhưng nếu những dự đoán là chính xác thì hơn ai hết Apple cần phải có những thay đổi phù hợp để không còn quá phụ thuộc vào iPhone, nếu không muốn “đi vào vết xe đổ” như của Nokia hay BlackBerry, những biểu tượng tưởng chừng như không thể bị lật đổ trên thị trường điện thoại di động trước đây nhưng đều đã bị sụp đổ vì những chiến lược sai lầm.

Tham gia cuộc đua “phân khối lớn”

Tại sự kiện tháng 3 vừa qua, thay vì phần cứng, Apple tập trung hoàn toàn vào mảng dịch vụ, nơi “Táo khuyết” giới thiệu rất nhiều các dịch vụ trực tuyến mới từ Apple News+, Apple Arcade, cải tiến Apple TV và Apple TV+. Đây chính là nỗ lực nhằm hạn chế sự phụ thuộc vào nguồn thu từ iPhone của công ty công nghệ Mỹ.

Apple dự kiến sẽ chi 2 tỷ USD trong năm nay để sản xuất những nội dung truyền hình cho Apple TV Plus. Những nội dung này sẽ có chất lượng rất cao, sánh ngang với những series ăn khách của Netflix hay Amazon.

Hiện có 1,4 tỷ thiết bị của Apple đang hoạt động trên toàn thế giới. Đây là nền tảng lý tưởng để Apple cung cấp các dịch vụ mới để thu tiền. Trong quý 4 năm ngoái, doanh thu từ mảng dịch vụ của Apple đã nhảy vọt lên mức 19% đạt 10,9 tỷ USD.

Mặc dù Apple chưa tiết lộ bất cứ thông tin nào về giá nhưng nếu so sánh thì giá dịch vụ mới của Apple cũng khó mà quá cao được. Chẳng hạn như Hulu. Dịch vụ này mời người xem với kho video theo yêu cầu khổng lồ cùng thư viện các chương trình phong phú từ các kênh truyền hình NBC, ABC, Fox… với cái giá chỉ 6 USD/tháng nếu xem quảng cáo và 12 USD/tháng nếu không xem quảng cáo.

Trang CNN cho rằng, việc ra mắt các dịch vụ gia tăng như Apple TV+ là do Apple muốn khỏa lấp doanh số đang sụt giảm của iPhone kể từ năm 2015 tới nay, khi iPhone chiếm tới 2/3 doanh thu của hãng. Vì vậy, Apple TV+ phải kiếm được vài chục tỷ USD mỗi năm trong cuộc chạy đua có quá nhiều "xe phân phối lớn" như Netflix, Amazon...

Giá cả khó mà là lợi thế cạnh tranh thì điểm mà CEO của Apple xoáy sâu ấy là an ninh và tính bảo mật. Nhưng có vẻ như những lợi thế này cũng rất mong manh và Apple cần rất nhiều thời gian với TV+.