PGS., Tạ Cao Minh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng và sáng tạo công nghệ (CTI), khẳng định cùng với xu hướng điện hóa phương tiện giao thông, xe điện tại Việt Nam trong tương lai sẽ là xu hướng tất yếu và bùng nổ và thị trường xe máy điện tại Việt Nam hiện vô cùng tiềm năng.

Xu hướng tất yếu

Trước tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, nhiều nước trên thế giới khuyến khích người dân sử dụng các loại phương tiện thân thiện với môi trường, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng chung đó.

Theo thống kê, hiện Việt Nam có khoảng 46 triệu xe máy, đứng số 4 trên thế giới. Tuy nhiên, PGS., Tạ Cao Minh nhận định Việt Nam là xã hội phụ thuộc rất nhiều vào xe máy. Bởi đặc điểm giao thông đô thị nhiều ngõ ngách của Việt Nam thì di chuyển ô tô rất không tiện và xe máy lại thuận tiện hơn, nên trong tương lai, dù đô thị hóa thế nào, việc bỏ xe máy là điều không thể. Do đó, xu hướng di chuyển bằng xe máy xăng sang xe máy điện ngày càng nhiều.

Khảo sát tại các tuyến phố tập trung nhiều cửa hàng tại Hà Nội bán xe điện như Tôn Đức Thắng, Tây Sơn, Bà Triệu, phố Huế, Xã Đàn… chiếm đa phần trên thị trường là các dòng xe có xuất xứ từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, với mức giá dao động từ 14 - 30 triệu đồng/chiếc.

Theo các chủ cửa hàng tại đây, nhu cầu mua xe đạp điện và xe máy điện vừa qua tăng mạnh, lượng xe bán ra tăng từ 30 - 35% so với năm trước.

Khảo sát của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt nam (VAMM) cho thấy tổng lượng xe máy, xe đạp điện được bán ra ở Việt Nam năm 2017 đạt gần 500.000 xe, tăng 30% so với năm 2016. Năm 2018, tốc độ tăng trưởng khoảng 40%.

Theo số liệu mới nhất của Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương), hiện cả nước có trên 3 triệu chiếc xe đạp điện và xe máy điện đang lưu hành.

Dù được đánh giá có sức tăng trưởng mạnh mẽ trong khoảng 2 năm lại đây, song thị phần về xe máy điện tại Việt Nam được đánh giá vắng bóng doanh nghiệp nội.

Đáng chú ý, người tiêu dùng chủ yếu chỉ được tiếp cận với một số loại xe lắp ráp, nhập khẩu nguyên chiếc với nguồn gốc từ Trung Quốc. Hãng xe có nguồn gốc Việt như Pega cũng bị trộn lẫn trong thị trường này.

Tuy nhiên, cuối năm 2018, sự xuất hiện của xe điện VinFast Klara đã có tác động mạnh mẽ đến thị trường xe máy điện tại Việt Nam. Hàng loạt hãng xe máy điện trong nước và thế giới tuyên bố sớm “trình làng” sản phẩm mới, cạnh tranh với thương hiệu VinFast. Thậm chí, một số doanh nghiệp xe máy điện còn mạnh miệng tuyên bố có thể “khai tử” xe xăng.

Cuộc “đại chiến” bắt đầu

Sau hơn một tháng VinFast Klara chính thức ra mắt, Tập đoàn MBI Hàn Quốc cho biết sẽ đưa 3 mẫu xe máy điện cùng tên vào Việt Nam khoảng cuối tháng 2/2019. DKBike sẽ đại diện cho MBI chịu trách nhiệm khâu lắp ráp, hoàn thiện và phân phối độc quyền tại Việt Nam.

Về lợi thế cạnh tranh, Chủ tịch Tập đoàn MBI Yoo Moon Soo cho biết nếu các dòng xe chủ yếu tại Việt Nam, bao gồm VinFast Klara, có công suất tương đương xe động cơ xăng 50cc thì xe của MBI vận hành tương đương xe có dung tích động cơ từ 110 – 125 cc. Tốc độ tối đa theo đó đạt ngưỡng 110 km/h, gấp đôi thông số của các dòng xe vận hành trên thị trường.

Một số “ông lớn” trong ngành sản xuất xe máy như: Honda, Piaggio, Yamaha cũng không “ngồi im”.

Cuối năm 2018, hãng Honda cũng ra mắt và chạy thử xe máy điện Honda chính hãng, với tốc độ tối đa 50km/h, mỗi lần sạc di chuyển được 50km. Xe có giá bán từ 22 – 23,5 triệu đồng, bảo hành 3 năm.

Còn Yamaha giới thiệu mẫu xe Grande hybrid (động cơ xăng và điện) tại Việt Nam chốt giá từ 45,5 triệu đồng. Trong khi đó, Piaggio cho biết sẽ hướng đến dòng xe điện cao cấp. Hiện, hãng này đã có một số model trên thị trường như Liberty chạy điện, xe đạp điện Piaggio Wi-Bike hay Piaggio MP3 Hybrid.

Ông Đoàn Linh, Tổng giám đốc công ty xe điện PEGA, nhận xét thị trường xe điện sẽ có sự thay đổi lớn. Trước đây, công nghệ của ngành xe điện chưa chín, xe chỉ đi được 40km là phải nạp điện và chưa đáp ứng được nhu cầu thật sự của người tiêu dùng. Thêm vào đó, tư duy làm sản phẩm của các công ty có nguồn gốc Trung Quốc là chưa quan tâm đến xe có thể chở được nhiều đồ.

Tuy nhiên, với sự xuất hiện của dòng xe VinFast Klara hay Pega có nhiều tính năng ưu việt như: đi được 80 - 100km, chống nước, mẫu mã to đẹp như xe máy xăng sẽ là đối thủ đáng gờm để các hãng xe máy điện khác phải thay đổi để cạnh tranh.

Ông Linh còn cho rằng xe của VinFast và Pega còn tạo ra một khởi đầu cực tốt cho “game” xe điện đấu với xe xăng.

Trong khi đó, ông Hoàng Hà, nguyên Giám đốc Bán hàng và Marketing Yamaha Việt Nam, phân tích ngoài yếu tố bảo vệ môi trường, xe máy điện phải đáp ứng được tiện ích căn bản của khách hàng, công nghệ và động cơ điện sẽ làm được điều đó rất nhanh. Tuy nhiên, khi đã làm ra được sản phẩm, cần tuyên truyền tới khách hàng để họ hiểu được. Khi đạt được điều này, xe điện sẽ đương nhiên trở thành phương tiện thay thế hoàn hảo xe xăng.