Nêu câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính tại phiên họp sáng 19/6, đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh đặt vấn đề, trước khi hợp nhất, Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch Đầu tư do chức năng, nhiệm vụ khác nhau nên thường có quan điểm và mục tiêu khác nhau.

Theo Đại biểu, Bộ Kế hoạch Đầu tư ưu tiên tăng trưởng cao, triển khai nhiều dự án, tổng mức đầu tư lớn. Bộ Tài chính thì ưu tiên kiểm soát nợ công, đảm bảo cân đối vốn, kiểm soát chi một cách thận trọng. Bộ Kế hoạch và Đầu tư muốn chính sách ưu đãi thuế, thu hút đầu tư, giảm thuế kích cầu; còn Bộ Tài chính thì tập trung chống thất thu thuế, tăng thu ngân sách, giảm chi ngân sách. Đại biểu đặt câu hỏi về giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng cao nhưng vẫn ổn định kinh tế vĩ mô với tư cách là Bộ trưởng sau hợp nhất.

Đánh giá đây là câu hỏi sâu sắc và khó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, khi Đảng, Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính đều xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, hình thành lên chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan. 

Do có những ưu tiên khác nhau nên quá trình tìm tòi, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và phát triển tất yếu có những vấn đề cần trao đổi để tìm cách làm "hiệu quả nhất, nhanh nhất, chính xác nhất" nhằm "giải bài toán" phát triển quốc gia nhanh và bền vững, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. "Thực tế đã chỉ ra, dù ở bất cứ giai đoạn nào thì đó cũng là mục tiêu cao nhất mà và xuyên suốt của cả hai bộ trước đây và nay là Bộ Tài chính", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Dẫn chứng cho điều này, Bộ trưởng thông tin, thời gian qua, các chỉ tiêu an toàn nợ công luôn được kiểm soát chặt chẽ. Như báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội, đến cuối 2024, nợ công chỉ khoảng 34,7% GDP, nợ Chính phủ là khoảng 32,52% GDP, đều thấp hơn nhiều so với mức trần cho phép của Quốc hội. Điều này cho thấy, ngay cả khi hai bộ hoạt động độc lập cũng đã có những sự phối hợp hiệu quả để giữ vững kỷ luật tài khóa, đảm bảo an ninh tài chính quốc gia. Từ ổn định an ninh tài chính sẽ có nguồn lực để đẩy mạnh đầu tư.

Do đó, Bộ trưởng khẳng định, chức năng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính trước đây có tính "tương hỗ". Do đó, việc mà hợp nhất hai bộ vừa qua là một chủ trương rất đúng đắn của Đảng và Nhà nước, được Quốc hội quyết nghị để đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và giảm trung gian.

"Nếu trước đây thì việc cân bằng giữa đầu tư và an toàn tài khóa là một quá trình phối hợp giữa hai cơ quan thì nay là chúng tôi giải quyết bài toán đó trong một thể thống nhất và sự thống nhất này thì mang lại sức mạnh tổng hợp và hiệu quả", Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính sau hợp nhất có tầm nhìn đồng bộ, toàn diện hơn. Việc hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quản lý ngân sách và tham mưu phân bổ nguồn lực đầu tư được thực hiện thống nhất, đồng bộ, giúp các quyết sách được đưa ra nhanh gọn, chính xác và không có độ trễ.

Bộ Tài chính cũng có điều kiện để tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực quốc gia. Bộ trưởng lưu ý, vấn đề không chỉ là chi bao nhiêu mà quan trọng hơn đó là chi vào đâu để đem lại hiệu quả lớn nhất và hướng dòng vốn đầu tư công một cách tập trung, có trọng tâm, trọng điểm.

Việc hợp nhất còn giúp Bộ Tài chính chủ động hơn trong việc huy động các nguồn lực cho phát triển. Khi chiến lược đầu tư và kế hoạch tài chính là một sẽ có thể xây dựng được các kế hoạch vay và trả nợ công một cách chủ động, linh hoạt để vừa đáp ứng nhu cầu vốn cho các dự án, vừa đảm bảo an toàn nợ công trong dài hạn.

"Có thể thấy sự hợp nhất này là sự cộng hưởng, tạo ra một tư duy điều hành mới, hiệu quả hơn, đó là tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, đầu tư phải có hiệu quả và kỷ luật tài khóa chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển thịnh vượng", Bộ trưởng chia sẻ.