Trong bối cảnh dịch Covid-19 ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống và hoạt động sản xuất kinh doanh, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất miễn tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước giai đoạn từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2020 đối với các tổ chức, cá nhân thuộc trường hợp phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước theo quy định của Luật Tài nguyên nước đã được phê duyệt tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước theo giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước có quy định số tiền phải nộp tiền trong năm 2020.

Theo quy định của Theo Luật Tài nguyên nước năm 2012 và Nghị định số 82/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định về phương pháp tính, mức thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước thì kể từ 1/9/2017, hoạt động khai thác tài nguyên nước, ngoài phải nộp các loại thuế, phí theo các luật thuế hiện hành còn phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.

Theo phân tích của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, thực chất tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước là loại tiền gián thu, người sử dụng sau cùng phải trả tiền, theo đó toàn bộ tổ chức, cá nhân sinh sống và hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam là đối tượng phải chi trả tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.

Mặt khác, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, bản chất là khoản thu gián tiếp. Theo quy định thì số tiền này được tính vào giá thành sản xuất của các nhà máy điện, nhà máy nước và được hạch toán vào giá bán điện của các nhà máy điện, giá cung cấp nước sạch của các nhà máy nước. Thực chất các nhà máy điện, nhà máy nước chỉ là người thu hộ từ những người sử dụng điện, sử dụng nước để nộp cho nhà nước.

Do đó, đối tượng tác động bởi đề xuất trên là toàn xã hội, việc miễn tiền cấp quyền khai thác, sử dụng tài nguyên nước trong năm 2020 sẽ hỗ trợ phần nào cho việc phục hồi kinh tế sau thời gian giãn cách xã hội chống dịch Covid-19.

Với đối tượng tác động là toàn xã hội, việc miễn tiền cấp quyền khai thác, sử dụng tài nguyên nước trong năm 2020 sẽ hỗ trợ phần nào cho việc phục hồi kinh tế sau thời gian giãn cách xã hội chống dịch Covid-19.

Đối với tổ chức, cá nhân, đây là chính sách có lợi, vì vậy, các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nước sẽ tuân thủ và tích cực thi hành. Đồng thời, chính sách này chỉ miễn tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước trong thời hạn từ ngày 01/01/2020 đến hết ngày 31/12/2020 nên cũng không tác động đến hệ thống pháp luật trong trường hợp có sửa đổi trong tương lai.

Theo ông Hà, việc thực hiện miễn tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước năm 2020 không có tác động tiêu cực đối với hệ thống pháp luật và không trái với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Nếu được thông qua, Chính sách có hiệu lực, việc tính, thẩm định, phê duyệt tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước vẫn thực hiện theo quy định tại Nghị định số 82/2017/NĐ-CP và việc miễn tiền cấp quyền không ảnh hưởng đến các quy định này.

Bộ Tài chính cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2020, các doanh nghiệp, tổ chức, hộ kinh doanh đã nộp vào ngân sách nhà nước nước 600 tỷ đồng tiền khai thác tài nguyên nước và dự kiến cả năm 2020 sẽ nộp vào ngân sách nhà nước khoảng 1.400 tỷ đồng.

Như vậy, nếu đề xuất được Quốc hội thông qua, thì tổng số tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước dự kiến miễn năm 2020 ước vào khoảng 1.400 tỷ đồng cũng đồng nghĩa với ngân sách nhà nước năm nay sẽ giảm thu tương ứng.