Độ tin cậy sàn giao dịch điện tử?
(Tài chính) Trong vài tuần qua đã liên tiếp xảy ra các sự cố máy tính trên TTCK Nasdaq và Thượng Hải, làm dấy lên quan ngại mới về sự mong manh của sàn giao dịch điện tử. Trục trặc máy tính lần thứ hai trong tuần qua xảy ra vào ngày 22-8 đã đóng băng hàng ngàn chứng khoán niêm yết trên sàn Nasdaq trong 3 giờ. Nhà điều hành TTCK lớn thứ hai Hoa Kỳ, nơi niêm yết 3.200 công ty từ 37 quốc gia, đã quyết định ngừng giao dịch tất cả các cổ phiếu ngay sau buổi trưa. Trên trang web của mình, Nasdaq cho biết nguyên nhân do lỗi feed dùng để thông báo đặt giá và khớp giá. Các cổ phiếu được giao dịch nhiều nhất, từ Apple cho tới Intel Corp và Facebook Inc, “chết đứng” vì các nhà môi giới đã không thể thực hiện các lệnh của khách hàng.
Nasdaq thông báo trên website rằng các giao dịch treo được thực hiện từ 12:14 đến 12:23 (giờ địa phương), các lệnh dở dang sẽ không được hủy tự động và khách hàng có thể tự hủy bỏ chúng trước khi giao dịch được nối lại. Mãi 3 giờ sau, tức khoảng 15:25, cổ phiếu mới được giao dịch trở lại.
Sau khi kết thúc ngày giao dịch, Nasdaq tuyên bố rằng thật ra sự cố trong hệ thống feed dữ liệu đã được khắc phục trong vòng 30 phút đầu tiên, còn quyết định ngừng giao dịch tất cả cổ phiếu niêm yết trên Nasdaq được ban hành là để “bảo vệ sự toàn vẹn của các thị trường”.
Sự cố gián đoạn Nasdaq đã kinh động đến Tổng thống Barack Obama, Nhà Trắng cho biết. Những người lãnh đạo sàn giao dịch sẽ được triệu tập tới Washington dự họp để “tăng tốc những nỗ lực nhằm tăng cường hơn nữa các thị trường của chúng ta”. Nhà Trắng đánh giá sự cố là “nghiêm trọng” và cho rằng cần tăng gấp đôi những nỗ lực giải quyết các lỗ hổng.
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Jacob J. Lew phát biểu: “dù chưa có lý do nào cho thấy việc ngừng giao dịch có bất kỳ khía cạnh nào đáng sợ hơn, nhưng chúng ta vẫn phải xem xét toàn bộ các vấn đề”.
Sự cố Nasdaq là mới nhất trong một loạt những trục trặc máy tính đã đặt ra câu hỏi lớn về độ tin cậy của các sàn giao dịch điện tử, đặc biệt trong bối cảnh 2 hôm trước, các thị trường quyền chọn bị “dội bom” những lệnh nhầm lẫn khi máy tính của Goldman Sachs Group Inc bị lỗi, báo hại nhân viên Nasdaq, NYSE Amex và CBOE Holdings phải mất cả ngày trời rà soát lại và hủy bỏ các lệnh sai.
Cách đó chừng 1 tuần, nhà đầu tư trên TTCK Trung Quốc bấn loạn vì lỗi hệ thống thực hiện lệnh của công ty môi giới do nhà nước kiểm soát Everbright Securities Co. Sự cố gây ra tăng đột biến 53% khối lượng giao dịch của sàn Thượng Hải, chỉ số Shanghai Composite biến động mạnh nhất trong ngày kể từ năm 2009, chỉ trong 2 phút đã từ giảm 1% nhảy vọt lên tăng 5,6%.
Những sự cố giao dịch xảy ra nhiều hơn khi các thị trường tài chính toàn cầu trở nên phức tạp hơn. Chẳng hạn giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ bắt đầu từ Phố Wall cách đây hơn 200 năm và do Sở giao dịch chứng khoán New York chi phối trong hầu hết khoảng thời gian đó, nhưng gần đây đã nở nồi thành hơn 50 sàn điện toán hóa có thể truy cập trên khắp thế giới.
