Xây dựng nhà ở xã hội “xanh” là xu hướng tất yếu

Tại Hội thảo "Hiện thực hóa NOXH xanh” do Tạp chí Kinh tế Sài Gòn phối hợp cùng Công ty Cổ phần Xi măng Fico Tây Ninh tổ chức ngày 22/8, ông Hà Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, giai đoạn từ năm 2021 đến hết quý II/2024, cả nước đã có 619 dự án NOXH được triển khai với quy mô 561.800 căn.

Trong đó, số lượng dự án hoàn thành là 79 dự án với quy mô 40.679 căn, số lượng dự án đã khởi công xây dựng là 128 dự án với quy mô 112.000 căn và số dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 412 dự án với quy mô 410.000 căn. Hiện các địa phương đang triển khai khoảng 152.000 căn NƠXH, đạt hơn 35% so với mục tiêu đến năm 2025.

Theo ông Hà Quang Hưng, bên cạnh việc ban hành Quyết định số 2161/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho các bộ, ngành bổ sung cơ chế, chính sách khuyến khích ưu đãi cho các cá nhân, tổ chức tham gia phát triển nhà ở xanh, tiết kiệm năng lượng, nhà ở phát thải thấp.

Cũng theo ông Hưng, việc triển khai các dự án tiết kiệm năng lượng nói chung và các công trình xanh về nhà ở nói riêng là hết sức cấp thiết tại thời điểm này.

"Xanh hóa" nhà ở xã hội không gây tốn kém cho doanh nghiệp

Nhiều doanh nghiệp phản ánh thực tế việc xây dựng NƠXH đang gặp khó khăn, đặc biệt vướng mắc khi thực hiện các tiêu chí “xanh”. Điều này sẽ khiến chi phí tăng, khiến chủ đầu tư khó đáp ứng nhu cầu của đối tượng có thu nhập thấp.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Vũ Linh Quang - thành viên Ban giám đốc Hội đồng Công trình xanh Việt Nam cho rằng: "Việc xanh hóa NOXH hoàn toàn không gây tốn kém cho doanh nghiệp. Trung bình các nhà ở "xanh" bây giờ thường chỉ dưới 1% trên chi phí tổng mức đầu tư. Hiện nay, các nhà cung ứng trang thiết bị vật liệu đã có thể cung ứng nguyên liệu "xanh" với giá vừa phải, chỉ cần có các giải pháp thiết kế tối ưu. Tất cả các yếu tố này tổng hợp sẽ không làm tăng chi phí cho NOXH "xanh”.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Công Bảo - Giám đốc điều hành Xi măng Fico-YTL cho biết, xây dựng NƠXH xanh hoàn toàn khả thi, việc lựa chọn tiêu chí “xanh” và vật liệu xây dựng phù hợp là một trong những cách giúp công trình “xanh” nói chung và NOXH “xanh” nói riêng có thể đạt được mục tiêu không làm tăng chi phí. Bên cạnh đó, thị trường vật liệu xây dựng Việt Nam đã có sẵn nhiều sản phẩm như bê tông từ nguyên liệu tái chế, thép luyện lò sỉ cao, kính cản nhiệt...

Để thúc đẩy quá trình này, theo ông Nguyễn Công Bảo thì cần tăng cường các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng xanh và đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức, hiểu rõ về lợi ích của việc sử dụng vật liệu xanh và các sản phẩm xanh.

Tuy nhiên, có một thực tế là do kinh phí hạn hẹp, nhiều dự án NƠXH chưa đạt được tiêu chuẩn “xanh” về xây dựng hoặc chưa thật sự quan tâm đến vấn đề này. Trong khi đó, các quy chuẩn, tiêu chuẩn về xây dựng hiện nay ngày càng đặt ra cấp bách về tiêu chuẩn “xanh”. Để thúc đẩy quá trình này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, ngân hàng, doanh nghiệp và người dân.

Tín dụng cho nhà ở xã hội rất lớn

Nói về nguồn vốn cho các dự án NƠXH, ông Hà Quang Hưng cho biết, từ năm 2015 vốn vay ưu đãi thông qua ngân hàng chính sách xã hội là 4,8%/năm. Tuy nhiên, với quy định mới áp dựng từ ngày 1/8/2024, lãi suất của khách hàng cá nhân điều chỉnh bằng lãi suất vay sản xuất của hộ nghèo, hộ cận nghèo.

“Bản chất vay mua NƠXH là vay tiêu dùng, trong khi mức 6,6% là mức vay sản xuất của hộ nghèo, hộ cận nghèo thì rõ ràng đã thể hiện sự ưu đãi của Nhà nước với nhóm đối tượng này”, ông Hưng chia sẻ.

Ở góc độ ngân hàng, ông Nguyễn Đức Lệnh cho rằng, việc xây dựng NƠXH theo tiêu chuẩn xanh được cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm và cũng là xu hướng tất yếu. Các doanh nghiệp tham gia vào đầu tư NOXH đảm bảo được các tiêu chí xanh sẽ được điều kiện vay vốn.

Theo ông Lệnh, Ngân hàng Nhà nước sẽ tạo điều kiện tối đa để các dự án tiếp cận nguồn tín dụng để phát triển NOXH, trong đó có gói 120.000 tỷ đồng. Tính đến nay, tại TP. Hồ Chí Minh có 6 dự án NƠXH đủ điều kiện để tiếp cận gói 120.000 tỷ đồng, song chỉ có 3 dự án vay vốn từ các ngân hàng. Trong đó, dự án nhà ở cho công nhân tại TP. Thủ Đức đang vay gói 120.000 tỷ đồng với số tiền đã giải ngân là 170 tỷ đồng, 2 dự án còn lại vay thông qua ngân hàng thương mại, không tham gia gói vay ưu đãi...