Tại Chỉ thị số 13/CT-TTg về đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 ban hành ngày 23/5, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ động rà soát, trao đổi với từng bộ, cơ quan, địa phương, tiếp tục cắt giảm, lựa chọn những dự án thực sự cần thiết, hiệu quả, cần tập trung thực hiện trong giai đoạn 2021-2025, mục tiêu tổng số dự án đầu tư công từ nguồn ngân sách trung ương của cả nước là khoảng 5.000 dự án.

Tại cuôc họp, đại diện các bộ, cơ quan đều bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ  quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, qua rà soát trong những ngày qua, từ 6.447 dự án dự kiến trước đó (đã giảm mạnh so với 11.000 dự án của giai đoạn 2016-2020), các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương cắt giảm còn khoảng 5.397 dự án và ngay sau cuộc họp hôm nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương rà soát và số dự án có thể giảm còn khoảng 5.000.

Cũng theo chỉ đạo của Thủ  tướng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư bổ sung thêm 3 nội dung về quan điểm chỉ đạo với dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm tới. Một điểm đáng chú ý khác, tổng mức vốn ngân sách thuộc dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 là 2,87 triệu tỷ đồng, tăng 120 nghìn tỷ đồng so với dự kiến trước đó. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, số tăng thêm này là từ nguồn tiết kiệm chi thường xuyên chuyển sang đầu tư công, không làm tăng tổng chi ngân sách.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất Chính phủ kiến nghị với các cấp có thẩm quyền một số cơ chế, chính sách mới, đột phá nhằm thực hiện hiệu quả kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025.

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị việc hoàn thiện và trình Báo cáo về đầu tư công trung hạn 2021-2025 phải bảo đảm tuân thủ các quy định của Đảng, Nhà nước; nếu có vướng mắc về cơ chế, chính sách phải kịp thời trình cấp có thẩm quyền tháo gỡ, xử lý. Tiếp tục kế thừa những kết quả, thành tựu, kinh nghiệm, bài học tốt về đầu tư công trong thời gian vừa qua, tiếp tục đổi mới, khắc phục, chấm dứt những tồn tại, tiêu cực, hạn chế trong thời gian tới.

Thủ tướng khẳng định, phải dứt khoát khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, chia cắt cũng như tâm lý trông chờ, ỷ lại ở Trung ương, đồng thời chống tiêu cực, nghiêm cấm “chạy” dự án. 

Thủ tướng nhắc tới tình trạng một số tỉnh còn nghèo, quy mô GRDP nhỏ, ngân sách có hạn nhưng dự kiến tới hàng trăm dự án trong 5 năm tới. Với tổng ngân sách được phân bổ, các địa phương, cơ quan, bộ ngành phải suy nghĩ, tính toán, tiết kiệm chi thường xuyên để dành cho đầu tư phát triển, đồng thời điều chỉnh lại các dự án đầu tư theo hướng trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào 3 khâu đột phá chiến lược và các dự án, công trình đầu tư phục vụ an sinh xã hội như phòng chống thiên tai, dịch bệnh, chăm lo các đối tượng yếu thế…

Thủ tướng yêu cầu phân cấp tối đa về đầu tư công; các cơ quan quản lý tập trung xây dựng chiến lược, quy hoạch, xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách, xây dựng công cụ để huy động các nguồn lực, hướng dẫn kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm tra, khen thưởng, kỷ luật.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, cơ quan lập các đoàn kiểm tra, giám sát; các bộ, cơ quan, địa phương nào không thực hiện đúng chủ trương đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho 3 đột phá chiến lược thì kiên quyết dừng dự án, nếu có vi phạm thì xử lý, kỷ luật theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Phân tích thêm về quan điểm huy động tối đa, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển, nhất là hạ tầng giao thông, Thủ tướng nêu định hướng trình cấp có thẩm quyền cho phép ngân sách Nhà nước bảo đảm tỉ lệ 50% tổng vốn cho các dự án cao tốc PPP trong cả giai đoạn 2021-2025, phần còn lại thu hút đầu tư ngoài ngân sách. Tỷ lệ cụ thể được điều chỉnh rất linh hoạt, phù hợp với từng dự án, những dự án khó khăn, khó thu hút nhà đầu tư thì tỉ lệ tham gia của ngân sách sẽ cao hơn và ngược lại. 

Các địa phương đã có nhiều mô hình hợp tác công - tư về phát triển đường cao tốc với hiệu quả “cân đong đo đếm được”, cần nghiên cứu, tổng kết nhân rộng, những vấn đề đã “chín”, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, được đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tính toán cơ cấu ngân sách phân bổ cho các vùng so với quy mô dân số, GRDP và phần đóng góp của mỗi vùng cho cả nước, bảo đảm kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa ưu tiên những nơi khó khăn và ưu tiên những nơi động lực.

Thủ tướng lưu ý cần tiếp tục làm rõ một số nội dung khác trong báo cáo như huy động cả nguồn vốn trong và ngoài nước; tỷ lệ dự phòng ngân sách Trung ương; các vướng mắc về cơ chế, chính sách cần trình cấp có thẩm quyền tháo gỡ, xử lý…