Nếu như chỉ 4 tuần trước đây, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thận trọng phác thảo kế hoạch thu hẹp chương trình mua trái phiếu kích cầu trước thời điểm tháng 6/2021, giờ đây mọi chuyện đã hoàn toàn khác.

Giới chức Mỹ đang tính đến kế hoạch đẩy nhanh quá trình chính sách này trong cuộc họp vào tuần tới, dự kiến chương trình sẽ kết thúc vào tháng 3 chứ không phải tháng 6/2021.

Theo Wall Street Journal, việc thay đổi kế hoạch chính sách tiền tệ này để ngỏ cửa để Fed nâng lãi suất cơ bản vào mùa xuân năm sau chứ không phải sau đó nhằm kiềm chế lạm phát. Như vậy rõ ràng, chủ tịch Fed Jerome Powell đang thay đổi chính sách chóng mặt sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden chính thức dành cho ông nhiệm kỳ 4 năm lần thứ 2.

Với động thái mới nhất, ông Powell có thể đang tập trung vào những nỗ lực của Fed trong kiềm chế lạm phát và giảm bớt khuyến khích việc làm trở lại ngưỡng trước đại dịch COVID-19.

Trong năm nay, so với cùng kỳ năm trước, lạm phát đã tăng vọt lên mức 5% trong tháng 10/2021, theo tính toán của Fed. Nhu cầu đối với hàng hóa dịch vụ tăng mạnh, ngoài ra các yếu tố hạn chế của chuỗi cung ứng liên quan đến quá trình mở cửa lại nền kinh tế cũng đang gây ra nhiều khó khăn.

Trong cuộc họp chính sách vào ngày 14 và 15/12/2021, quan chức của Fed cũng đang cân nhắc điều chỉnh lại tuyên bố chính sách nhằm ngừng phát đi thông điệp lạm phát chỉ mang tính tạm thời, đồng thời làm rõ triển vọng nâng lãi suất vào năm sau. Đồng thời, dự báo của các quan chức Fed cho đến thời điểm này cho thấy phần lớn họ tin sẽ có hơn 1 lần nâng lãi suất ¼ điểm phần trăm vào năm sau.

“Các bạn đã chứng kiến chính sách của chúng tôi thích ứng và bạn sẽ vẫn tiếp tục chứng kiến nó thích ứng”, ông Powell nói với các nhà hoạch định chính sách trong các phiên điều trần vào tuần trước.

Sự thay đổi quan điểm của ông Powell đã diễn ra trong tháng vừa qua khi mà hàng loạt các dữ liệu mới công bố cho thấy áp lực giá cả tăng lên và mở rộng khi kinh tế phục hồi, theo kết quả tổng hợp từ tuyên bố trước công chúng và các cuộc phỏng vấn gần nhất.

Các thành viên thị trường không khỏi hoài nghi rằng liệu kế hoạch giảm chương trình mua trái phiếu quy mô 120 tỷ USD mỗi tháng sẽ kết thúc trong vòng 8 tháng, dự kiến chấm dứt vào tháng 6, liệu có đủ nhanh. Họ muốn kế hoạch này ngừng lại trước khi nâng lãi suất. Dù vậy, các quan chức đã chấp thuận cho lộ trình chính sách mới trong cuộc họp vào tháng 11 một phần nhằm tránh làm nhà đầu tư ngạc nhiên và gây rối loạn thị trường.

Dựa trên các thông tin công bố gần đây, có thể các quan chức Fed đã hành động quá chậm chạp: Bộ Lao động Mỹ vào ngày 5/11 công bố hoạt động tuyển dụng chững lại trong tháng 10, đồng thời điều chỉnh số lượng việc làm tăng lên trong những tháng trước mà không thông báo kèm số lượng người Mỹ tìm kiếm việc làm. Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 4,6%. Tỷ lệ này tiếp tục giảm xuống ngưỡng 4,2% trong tháng 11/2021.

Ngày 10/11, một báo cáo riêng rẽ cho thấy áp lực lạm phát đã dâng lên và tăng cường trong tháng 10, trái ngược hoàn toàn với dự báo của các quan chức Mỹ rằng lạm phát đã lập đỉnh vào mùa hè. Cuối cùng ngày 16/11, một báo cáo khác cho thấy chi tiêu tiêu dùng tại các cửa hàng bán lẻ, kinh doanh trực tuyến và nhà hàng tăng đáng kể trong tháng 10.

Giới chức vì vậy bắt đầu chuẩn bị cho việc ông Powell thay đổi định hướng chính sách. Ngày 19/11, khi ông Biden chính thức công bố sẽ dành cho ông Powell nhiệm kỳ 4 năm lần thứ 2, phó chủ tịch Fed Richard Clarida từng nói trong phiên hỏi đáp rằng đã đến lúc tính đến chấm dứt chương trình mua tài sản sớm hơn so với kỳ vọng.