Lạm phát tại Mỹ tăng cao hơn so với dự kiến

Theo Báo cáo của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), lạm phát của Mỹ vào tháng 1/2024 cho thấy mức tăng so với tháng 12/2023 và cao hơn kỳ vọng từ phân tích. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) toàn phần ghi nhận mức tăng 0,3% trong tháng qua, cao hơn so với mức 0,2% được ghi nhận vào tháng 12/2023, dẫn đến dữ liệu CPI hàng năm tăng 3,1% so với mức tăng kỳ vọng 2,9%.

CPI cơ bản, không bao gồm chi phí năng lượng và thực phẩm, tăng 0,4% trong tháng 1/2024, vượt mức tăng dự đoán 0,3% và mức tăng 0,3% được ghi nhận trong tháng 12. Trong 12 tháng qua, CPI cơ bản tăng 3,9%, vượt mức tăng kỳ vọng là 3,7%.

Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS), hàng hóa năng lượng (chiếm tỷ trọng 6,7% trong CPI) đã giúp bù đắp phần nào mức tăng, chỉ số giá nhóm này giảm 0,9%, chủ yếu do giá xăng dầu giảm 3,3%. Giá ô tô và xe tải đã qua sử dụng (chiếm tỷ trọng 2,0% trong CPI) cũng cho thấy mức giảm 3,4% trong tháng 1 so với mức tăng 0,6% của tháng trước.

Tuy nhiên, chi phí nhà ở, chiếm tỷ trọng 36,2% trong CPI, là nguyên nhân chủ yếu khiến lạm phát CPI tăng tháng thứ 45 liên tiếp. BLS ghi nhận rằng chi phí chỗ ở đã tăng lên 0,6% so với tháng trước trong tháng 01/2024, cao hơn mức tăng 0,4% trong tháng 12. Chỉ số chi phí chỗ ở tăng 6,1% so với cùng kỳ.

Chi phí thực phẩm (chiếm tỷ trọng 13,6% trong CPI) cũng tăng mạnh 0,4% trong tháng 01/2024, tăng so với mức 0,2% được quan sát trong hai tháng trước đó. Trên cơ sở hàng năm, lạm phát thực phẩm tăng 2,6%, do thực phẩm ăn tại nhà tăng 1,2% và thực phẩm ăn ngoài tăng 5,1%.

Các chi phí liên quan đến việc mua thực phẩm từ các cửa hàng tạp hóa đang tạo ra thách thức đối với ngân sách của người tiêu dùng, vì chúng không giảm ở mức độ như các mặt hàng tiêu dùng khác, chẳng hạn như ô tô, xe tải đã qua sử dụng hoặc quần áo.

Bên cạnh chi phí chỗ ở, nguyên nhân gây ra sự gia tăng đáng kể nhất trong lạm phát cơ bản, lạm phát dịch vụ cũng là một vấn đề lớn khiến lạm phát tăng cao. Dịch vụ vận tải (chiếm tỷ trọng 6,3% trong CPI) tăng lên 1,0% trong tháng 1 sau khi chỉ tăng 0,1% trong tháng 12, dẫn đến mức tăng 9,5% hàng năm.

Dịch vụ y tế, chiếm 6,5% tỷ trọng CPI, đã tăng 0,7% trong tháng 1 so với 0,5% được ghi nhận trong tháng 12/2023. Chi phí thực phẩm, chỗ ở và dịch vụ tăng là nguyên nhân chính yếu dẫn đến lạm phát tăng cao hơn kỳ vọng trong tháng 1/2024.

Fed khó cắt giảm lãi suất

Sau báo cáo về lạm phát, Fed có thể trở nên cẩn trọng hơn về quyết định giảm lãi suất lần đầu tiên. Nhà đầu tư không còn kỳ vọng rằng Fed sẽ giảm lãi suất bắt đầu từ tháng 3/2024, với khả năng 89,5% rằng Fed sẽ giữ lãi suất ở mức 5,25-5,50%.

Nhà đầu tư cũng giảm mức đặt cược của họ vào tháng 5/2024 và thay vào đó chuyển sang đặt cược nhiều hơn vào cuộc họp chính sách tiền tệ của Fed vào ngày 11-12/6.

Theo dữ liệu từ Công cụ Quan sát Fed trên nền tảng giao dịch CME, khả năng Fed giảm lãi suất ít nhất 0,25 điểm phần trong cuộc họp tháng 6 là 51,7%. Trong khi đó, khả năng Fed thực hiện biện pháp tại cuộc họp vào ngày 1/5 giảm xuống 32,6% từ gần 52,2% một tuần trước.

Chỉ số CPI dịch vụ cốt lõi là điều mà Fed đang lo lắng. Như đã đề cập ở trên, chi phí chỗ ở và giá dịch vụ vận chuyển tăng rất cao. Cần phải nhìn vào xu hướng giảm hai chỉ số này để có cái nhìn rõ ràng hơn về quyết định giảm lãi suất lần đầu tiên của Fed.

Nhìn vào chỉ số lạm phát mà Fed kỳ vọng, PCE đang giảm dần gần mức mục tiêu 2,0%. PCE cốt lõi được ghi nhận vào tháng 12/2023 là 2,9% so với 3,2% vào tháng 11/2023 và chỉ số PCE tổng cộng được ghi nhận là 2,6% vào tháng 12, giống như tháng 11/2023.

Tuy nhiên, báo cáo CPI được công bố có thể làm tăng chỉ số PCE cốt lõi khi được công bố vào ngày 29/2.

Theo quan điểm của VDSC, với diễn biến lạm phát cao hơn kỳ vọng, đặc biệt là do mức tăng mạnh mẽ của chi phí chỗ ở và dịch vụ cốt lõi, Fed có thể đợi đến tháng 6 để đảm bảo rằng lạm phát quay trở lại mức mục tiêu 2% trước khi cắt giảm lãi suất.