Fed thay đổi lớn quan điểm điều hành lãi suất trong 2019
Kết thúc cuộc họp chính sách 2 ngày 18-19/3/2019, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định không tăng lãi suất, đồng thời từ bỏ luôn các dự kiến tăng lãi suất trong năm nay trong bối cảnh kinh tế chậm lại và cho biết có thể sẽ chấm dứt chương trình thu hẹp bảng cân đối kế toán vào tháng 9 tới.
Bỏ thông điệp tăng 2 lần lãi suất trong năm nay
Điều này có nghĩa là những nỗ lực dần đưa chính sách tiền tệ trở lại bình thường của Fed sẽ dừng lại rất nhanh so với dự kiến vào cuối năm 2015 – thời điểm Fed lần đầu tiên tăng lãi suất từ mức duy trì gần như bằng không nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế 2007-2009.
Sau khi hạ dự báo tăng trưởng, thất nghiệp và lạm phát ở Mỹ, các nhà hoạch định chính sách Fed cho biết, lãi suất qua đêm chuẩn của Fed có khả năng sẽ duy trì ở mức hiện tại (từ 2,25% đến 2,5%) trong cả năm nay. Điều này đánh dấu một sự thay đổi lớn trong cách nhìn của Fed. Lãi suất qua đêm chuẩn được dự báo có thể đạt đỉnh ở mức 2,6% vào năm 2020, tức thấp hơn khoảng 1% so với mức trung bình trong quá khứ và là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Mỹ đã bước vào thời kỳ tăng trưởng chậm hơn.
Như vậy là trái ngược với các dự kiến được đưa ra trong suốt năm ngoái, các nhà hoạch định chính sách của Fed không còn thấy cần phải tăng lãi suất đến mức “tới hạn” để đối phó với lạm phát, trong bối cảnh lạm phát vẫn nằm dưới mục tiêu 2%. Fed cũng cho biết kể từ tháng 5 tới, họ sẽ giảm mức thu hẹp 50 tỷ USD/tháng trong bảng tài sản và tiến tới dừng chương trình thắt chặt định lượng vào tháng 9 tới, qua đó chấm dứt đòn bẩy thứ hai trong thắt chặt tiền tệ mà đã được Fed triển khai từ cuối năm 2017.
Về mặt lãi suất, nếu như tháng 12/2018, các nhà hoạch định chính sách Fed đưa ra thông điệp sẽ có 2 lần tăng lãi suất trong năm 2019 thì kết thúc cuộc họp vừa qua họ đã bỏ đi dự kiến này. Đây là động thái cho thấy chính sách của Fed sẽ bớt quyết liệt hơn khi khả năng kinh tế không còn nguy cơ tăng trưởng quá nóng như nhận định trước đây.
Theo hãng tin Reuters, ít nhất có 9 trong số 17 nhà hoạch định chính sách của Fed đã giảm triển vọng đối với lãi suất cho vay qua đêm chuẩn của Fed. Sau khi tuyên bố và dự báo chính sách của Fed được đưa ra, thị trường thậm chí còn nhận định Fed sẽ có một lần giảm lãi suất trong năm tới.
“Cần kiên nhẫn và có thể phải mất một thời gian trước khi triển vọng việc làm và lạm phát đặt ra các yêu cầu rõ ràng về điều chỉnh chính sách. Kiên nhẫn có nghĩa là chúng tôi thấy chưa cần phải vội vàng”, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết tại buổi họp báo sau khi kết thúc cuộc họp chính sách vừa qua.
Điều chỉnh giảm các dự báo kinh tế
“Tiếp tục tăng trưởng và một thị trường việc làm lành mạnh vẫn là kịch bản có khả năng nhất đối với nền kinh tế Mỹ”, Ủy ban xây dựng lãi suất của Fed cho biết trong một tuyên bố đưa ra ngày 20/3. Tại buổi họp báo, ông Powell nhận định nền kinh tế Mỹ vẫn đang ở "trạng thái tốt" và triển vọng là "tích cực".
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh một số rủi ro, bao gồm vấn đề Brexit, đàm phán thương mại Mỹ-Trung, cũng như những diễn biến của chính kinh tế Mỹ, và nhấn mạnh Fed sẽ theo dõi sát sao các rủi ro này. “Theo quan điểm của tôi, các dữ liệu hiện tại chưa gửi đi tín hiệu về việc chúng tôi cần điều chỉnh chính sách theo hướng này hay theo hướng khác. Đây là thời điểm chúng ta cần kiên nhẫn”.
Thực tế những quan ngại đã gia tăng trong thời gian qua, nổi lên là sự chậm lại trong chi tiêu hộ gia đình và hoạt động đầu tư kinh doanh vào đầu năm nay. Những yếu tố này có thể báo hiệu tăng trưởng kinh tế Mỹ sẽ chững lại, sau khi đã có những cải thiện đáng kể nhờ tác dụng của chương trình cắt giảm thuế và tăng chi tiêu của chính quyền Tổng thống Donald Trump được kích hoạt vào năm 2018.
Các dự báo mới nhất của Fed được công bố sau cuộc họp chính sách vừa qua cho thấy sự suy yếu trên tất cả các chỉ số. Trong đó, dự báo tăng trưởng kinh tế có thể chỉ ở mức 2,1% trong năm 2019 – thấp hơn tới 1% so với mức tăng trưởng đạt được trong năm 2018. Bên cạnh đó, Fed dự báo tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ năm 2019 sẽ ở mức 3,7% (cao hơn một chút so với dự báo đưa ra tháng 12/2018); lạm phát ở mức 1,8% (thấp hơn mức dự báo 1,9% vào tháng 12/2018).
“Tăng trưởng của hoạt động kinh tế đã chậm lại từ tốc độ vững chắc trong quý IV/2018. Các chỉ số gần đây cho thấy tăng trưởng chậm lại của chi tiêu hộ gia đình và đầu tư kinh doanh cố định trong quý I... và nhìn chung lạm phát đã giảm”, tuyên bố của Fed cho biết.
Quan điểm về hướng đi của lãi suất trong năm nay mà Fed mới đưa ra phù hợp với các NĐT, những người gần đây nhận định rằng NHTW sẽ không tăng lãi suất trong năm nay.
“Tôi đã không nghĩ Fed sẽ làm điều đó, nhưng họ đã làm và thậm chí còn “bồ câu” (mềm mỏng) hơn những gì được mong đợi”, ông Brian Jacobsen, chiến lược gia đầu tư cao cấp cho biết. Quan điểm ấy dường như cũng sẽ làm Tổng thống Mỹ hài lòng hơn.
Trong thời gian vừa qua, ông Donald Trump liên tục đưa ra các chỉ trích sau mỗi lần Fed đưa ra quyết định tăng lãi suất, cho rằng đây là một trong những nguyên nhân gây khó cho tăng trưởng của kinh tế Mỹ.