Theo đó, mạng lưới đường sắt quốc gia thời kỳ 2021-2030 được quy hoạch theo 16 tuyến có chiều dài 4.871 km; trong đó, duy trì 7 tuyến chính hiện hữu với chiều dài 2.440 km; 9 tuyến đường sắt mới có chiều dài 2.431 km được quy hoạch để chuẩn bị đầu tư.

Trong đó, 9 tuyến đường sắt mới được quy hoạch để chuẩn bị, thực hiện đầu tư trong giai đoạn 2021-2030 gồm: tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam từ ga Ngọc Hồi đến ga Thủ Thiêm, đường đôi, khổ 1.435mm, dài khoảng 1.545km. Tuyến Yên Viên - Lim - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân, từ ga Yên Viên Bắc đến ga Cái Lân, đường đơn, khổ lồng 1.000mm và 1.435mm, dài khoảng 129km.

Tuyến đường sắt mới nối Hà Nội - Hải Phòng theo hướng tuyến song song với tuyến đường bộ cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (đến ga Nam Hải Phòng) để kết nối cảng biển cửa ngõ quốc tế Hải Phòng với các khu bến cảng Đình Vũ, Nam Đồ Sơn và Lạch Huyện, đường đôi, khổ 1.435mm, dài khoảng 102 km. Đồng thời nghiên cứu xây dựng tuyến nối từ khu vực ga Mạo Khê (tuyến Yên Viên - Hạ Long - Cái Lân) tới ga Nam Hải Phòng, đường đơn, khổ 1.435mm, dài khoảng 53 km.

Tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu, từ ga Trảng Bom đến ga Vũng Tàu, khổ 1.435mm, điện khí hóa, dài khoảng 84km, trong đó đoạn Biên Hòa - Thị Vải đường đôi, đoạn Thị Vải - Vũng Tàu đường đơn. Tuyến Vũng Áng - Cha Lo (Mụ Giạ) để kết nối với đường sắt Lào, từ ga cảng Vũng Áng đến đèo Mụ Giạ trên biên giới Việt Nam - Lào, tỉnh Quảng Bình, đường đơn, khổ 1.435mm, dài khoảng 119km.

Tuyến TP. Hồ Chí Minh - Cần Thơ, từ ga An Bình, tỉnh Bình Dương đến ga Cần Thơ, TP.Cần Thơ, đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa, dài khoảng 174km. Tuyến Dĩ An - Lộc Ninh, từ ga Dĩ An đến điểm nối ray biên giới Việt Nam - Campuchia (cửa khẩu Hoa Lư), khổ 1.435mm, điện khí hóa, dài khoảng 128km; trong đó đoạn Dĩ An - Chơn Thành đường đôi, đoạn Chơn Thành - Lộc Ninh đường đơn.

Tuyến vành đai phía Đông thuộc đường sắt khu đầu mối Hà Nội (để kết nối tuyến Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh hiện có với các tuyến phía Bắc và chuyển đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên, Gia Lâm - Lạc Đạo thành đường sắt đô thị), từ ga Ngọc Hồi - qua ga Lạc Đạo - đến ga Bắc Hồng, đường đôi, khổ lồng 1.000mm và 1.435mm, dài khoảng 59km. Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, từ ga Thủ Thiêm đến ga Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường đôi, khổ 1.435mm, dài khoảng 38km.

Theo Bộ GTVT, trong giai đoạn 2021-2030, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ triển khai đầu tư 02 đoạn ưu tiên Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP. Hồ Chí Minh. Đối với tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - cảng Cái Lân hiện đang xây dựng dở dang sẽ ưu tiên vốn đầu tư hoàn thiện.

2 tuyến kết nối cảng biển Lạch Huyện, Biên Hòa - Vũng Tàu và tuyến vành đai Hà Nội, tuyến kết nối Thủ Thiêm - sân bay Long Thành cũng được ưu tiên thu xếp nguồn lực để triển khai đầu tư giai đoạn này; đồng thời, chuẩn bị đầu tư 03 tuyến Vũng Áng - Mụ Giạ, Dĩ An - Lộc Ninh, TP. Hồ Chí Minh - Cần Thơ.