Nhân dịp kỷ niệm 10 năm lực lượng Kiểm tra sau thông quan, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với bà Phùng Thị Nguyên Hạnh - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm tra sau thông quan (Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh).

Chặng đường 10 năm không quá dài nhưng cũng đủ để lực lượng Kiểm tra sau thông quan lớn mạnh và khẳng định được vai trò, sứ mệnh trong quản lý hải quan hiện đại. Đồng chí có thể chia sẻ về những bước phát triển của lực lượng Kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan Quảng Ninh trong 10 năm qua?

Lực lượng kiểm tra sau thông quan thuộc Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh chính thức đi vào hoạt động từ năm 2003 và trải qua các giai đoạn như sau: Tháng 4/2003, thành lập Phòng Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) thuộc Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh. Tháng 7/2006, thành lập Chi cục Kiểm tra sau thông quan thuộc Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh.

Quá trình hình thành và phát triển, lực lượng KTSTQ Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã không ngừng phát triển, ngày càng hoàn thiện cả về lượng và chất (từ quân số ban đầu là 7 CBCC đến nay là 38 CBCC được đào tạo theo các chuyên ngành phù hợp). Trên cơ sở chức năng và nhiệm vụ của mình, đơn vị đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn công tác phúc tập hồ sơ hải quan thuộc các đơn vị trên địa bàn quản lý, chủ động triển khai thực hiện kiểm tra sau thông quan đối với hồ sơ hàng hoá XK, NK của các doanh nghiệp làm thủ tục Hải quan trên địa bàn; qua đó đã hỗ trợ tích cực cho công tác quản lý Hải quan, thu thuế hàng hóa XNK và triển khai thủ tục Hải quan điện tử trên địa bàn.

Lực lượng KTSTQ Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã hướng dẫn thực hiện phúc tập 400,885 hồ sơ; thực hiện 592 cuộc Kiểm tra sau thông quan. Qua công tác kiểm tra sau thông quan đã phát hiện 108 doanh nghiệp vi phạm; tổng số tiền truy thu nộp vào NSNN trên 200 tỷ đồng; kiến nghị sửa đổi bổ sung nhiều qui định về chính sách cho phù hợp với thực tiễn quản lý.

Kết quả KTSTQ đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và khắc phục các tồn tại, thiếu sót trong quá trình thực hiện quy trình thủ tục Hải quan; giúp cho các Chi cục hải quan cửa khẩu có biện pháp nâng cao chất lượng công việc ở khâu thông quan. Kết quả KTSTQ còn là cơ sở đánh giá chính xác mức độ tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp, từ đó có sự điều chỉnh phù hợp trong việc phân loại và áp dụng QLRR đối với doanh nghiệp.

Với những thành tích đạt được, trong những năm vừa qua Chi cục KTSTQ luôn được Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh công nhận là một trong những tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, trong đó năm 2009 được Thủ tướng Chính Phủ tặng bằng khen; Năm 2011 được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng 3 và nhiều danh hiệu thi đua khác…

Những kết quả đã đạt được trong 10 năm vừa qua của lực lượng KTSTQ Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh cũng đã khẳng định vai trò không thể thiếu của công tác KTSTQ trong hoạt động Hải quan hiện đại.

Kinh nghiệm để Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan Quảng Ninh thực hiện hậu kiểm thành công là gì, thưa đồng chí?

Đó là việc xây dựng cách làm việc khoa học: Xây dựng kế hoạch cụ thể cho năm công tác, cho từng quí, từng tuần. Xây dựng phong cách làm việc chuyên nghiệp, văn minh cho CBCC khi tiếp xúc và làm việc với doanh nghiệp. Động viên và phát huy năng lực, sở trường của từng CBCC bằng việc tổ chức làm việc theo nhóm cho từng chuyên đề kiểm tra. Thực hiện việc xem xét khen thưởng kịp thời đối với CBCC lập thành tích trong công việc.

Bên cạnh đó, cũng cần tranh thủ sự lãnh đạo chỉ đạo của Lãnh đạo cục, Cục Kiểm tra sau thông quan, sự ủng hộ của các đơn vị thuộc và trực thuộc Cục Hải quan tỉnh và các vị ngoài ngành trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao.

Hậu kiểm thành công, không chỉ cần những nỗ lực từ phía cơ quan Hải quan, mà còn cần ý thức tuân thủ và cộng tác của doanh nghiệp. Tuy nhiên, ý thức tuân thủ vẫn đang là điểm yếu của hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam. Vậy, Chi cục Kiểm tra sau thông quan đã có những biện pháp gì để có được sự đồng thuận từ phía cộng đồng doanh nghiệp, giúp cho công tác hậu kiểm gặt hái được thành công?

Một trong những khó khăn trong công tác KTSTQ là việc còn không ít doanh nghiệp thiếu tinh thần hợp tác trong quá trình kiểm tra. Chi cục KTSTQ, Cục Hải quan Quảng Ninh luôn coi trọng công tác tuyên truyền cho doanh nghiệp hiểu về hoạt động KTSTQ là nhằm đánh giá tính tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp đồng thời kịp thời chỉ ra những tồn tại, sai sót trong quá trình làm thủ tục Hải quan để giúp doanh nghiệp hoàn thiện hơn trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Trong quá trình kiểm tra, cán bộ Hải quan luôn lắng nghe, ghi nhận những vướng mắc khó khăn của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá, kịp thời giải đáp và hướng dẫn những vướng mắc của doanh nghiệp.

Để làm được điều đó, CBCC làm công tác KTSTQ phải nắm vững nghiệp vụ, am hiểu pháp luật. Qua thực tiễn nhiều doanh nghiệp được kiểm tra đã ghi nhận và đánh giá tính tích cực của công tác Kiểm tra sau thông quan đối với hoạt động XNK của doanh nghiệp, đặc biệt là đối với doanh nghiệp mới tham gia hoạt động XNK hàng hoá.

Để hoạt động Kiểm tra sau thông quan tiếp tục gặt hái được những kết quả tích cực, góp phần giúp Cục Hải quan Quảng Ninh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, Chi cục Kiểm tra sau thông quan đã đề ra những giải pháp nào cho chặng đường tiếp theo?

Trên cơ sở nền tảng đã được các thế hệ đi trước xây dựng, trong thời gian tới đơn vị tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được đồng thời nghiên cứu xây dựng những cách làm mới, hiệu quả và đặc biệt xây dựng một đội ngũ CBCC làm công tác KTSTQ có phong cách riêng. Đó là phong cách làm việc chuyên nghiệp, tinh thần đam mê công việc, không ngại khó, ngại khổ và luôn luôn đoàn kết.