Điển hình như doanh nghiệp tư nhân (DNTN) May Liên Phương với số tiền nợ thuế và phạt nộp chậm lên đến hơn 4,5 tỉ đồng do chưa thực hiện thanh khoản 3 hợp đồng gia công hàng may mặc đã quá hạn. Khi Chi cục Hải quan Quản lí hàng gia công tiến hành các thủ tục thanh khoản, đã nhiều lần mời Giám đốc DN là ông Lê Văn Sỹ đến để thanh khoản hợp đồng nhưng ông Sỹ đều vắng mặt.

Trước tình trạng trên, cơ quan Hải quan đã phối hợp với cơ quan Công an phường Tân Phú (quận 9, TP. Hồ Chí Minh) nơi DNTN May Liên Phương hoạt động; phường Phước Long A (quận 9, TP. Hồ Chí Minh) là địa chỉ thường trú của giám đốc DN và Chi cục Thuế quận 9 nhằm thực hiện thu hồi nợ thuế. Tuy nhiên, theo thông báo của các cơ quan chức năng ngày 18/1/2013, DNTN Liên Phương đã tạm ngừng kinh doanh, không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng kí với cơ quan Thuế từ năm 2011 và ông Lê Văn Sỹ cũng không đăng kí thường trú, tạm trú tại địa chỉ đã khai khi xin giấy phép kinh doanh.

Hay như trường hợp Công ty TNHH một thành viên sản xuất và thương mại Hừng Sáng (gọi tắt là Công ty Hừng Sáng), địa chỉ 27, đường D10, phường Tây Thạnh, quận Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh với số tiền nợ thuế và phạt chậm nộp gần 3,8 tỉ đồng tiền nhập nguyên liệu hàng may mặc.

Khi quá hạn thanh khoản hợp đồng, Chi cục Hải quan Quản lí hàng gia công thông báo nhiều lần bằng văn bản đến Công ty nhưng đại diện DN vẫn không đến làm thủ tục thanh khoản theo đúng quy định. Trong quá trình xác minh địa chỉ kinh doanh của Đội thủ tục hàng gia công, từ tháng 9/2011, địa chỉ mà Công ty Hừng Sáng đăng kí hoạt động đã được một công ty khác thuê lại toàn bộ diện tích khu nhà.

Khi cơ quan Hải quan liên lạc với ông Phê Tâm Phi Hùng, Giám đốc Công ty Hừng Sáng, ông Hùng khẳng định Công ty còn tồn tại ở địa chỉ đã đăng kí trong giấy phép kinh doanh và Công ty cũng đã có công văn cam kết gửi cơ quan Hải quan với nội dung: “Do quá trình sản xuất gặp nhiều khó khăn, từ tháng 11/2011 đến nay Công ty đã ngưng hoạt động, tất cả nhân viên đã nghỉ việc nên có sự chậm trễ trong quá trình thanh khoản hợp đồng…”.

Tuy nhiên, sau đó, cơ quan Hải quan đã không thể liên lạc được với giám đốc DN. Trước tình trạng trên, Chi cục Hải quan quản lí hàng gia công đã tiến hành dừng làm thủ tục hàng gia công đối với Công ty Hừng Sáng cho đến khi Công ty hoàn tất thủ tục thanh khoản theo đúng quy định về quản lí hàng gia công.

Đây chỉ là hai trong hàng chục trường hợp nợ thuế mà DN trây ỳ không chủ động đến thanh khoản theo đúng thời hạn quy định; DN phá sản, ngưng hoạt động, giải thể, chủ DN bỏ trốn hoặc chuyển địa chỉ đi nơi khác không thông báo cho cơ quan Hải quan… Cụ thể, từ năm 2009 đến hết tháng 3/2013, tổng số hợp đồng gia công quá hạn của các DN bỏ trốn, mất tích và giải thể, phá sản tại Chi cục Hải quan quản lí hàng gia công là 432 hợp đồng với số tiền nợ thuế và phạt chậm nộp hơn 298 tỉ đồng.

Ông Tống Viết Hạnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan quản lí hàng gia công cho biết, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, hàng loạt các DN rơi vào tình trạng suy thoái, ngưng hoạt động, phá sản… việc đảm bảo không phát sinh nợ mới và thu hồi nợ xấu là vấn đề hết sức khó khăn của cơ quan quản lí thuế. Phần lớn DN gia công nợ thuế đã phá sản, ngưng hoạt động và bỏ trốn khỏi địa chỉ đăng kí kinh doanh hay không thực hiện được thanh khoản tờ khai do DN không cung cấp đủ hồ sơ…

Trước tình hình trên, Chi cục Hải quan quản lí hàng gia công đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ như thường xuyên bám sát địa bàn, kiểm tra xác minh thực trạng hoạt động của DN thông qua Sở Kế hoạch và Đầu tư, phối hợp với lực lượng công an trong việc xác minh địa bàn, địa chỉ DN… nhằm thực hiện tốt công tác thu hồi nợ thuế. Tuy nhiên, kết quả còn chưa cao, các DN này lại không thuộc đối tượng được xóa nợ thuế theo quy định tại Luật Quản lí thuế.