Đồng bộ các chính sách thuế

Trong thời gian qua, bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước được nêu tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021–2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021–2025, cũng như các mục tiêu của Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Tài chính đã chủ động nghiên cứu, rà soát và đánh giá tổng thể các luật về thuế. Trên cơ sở đó, Bộ đã báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét việc sửa đổi, bổ sung toàn diện và đồng bộ các luật thuế trong hệ thống thuế của Việt Nam.

Ông Trương Bá Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) cho biết, tính đến nay, trên cơ sở kết quả rà soát, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ và Quốc hội việc sửa đổi, bổ sung 5 dự án luật thuế quan trọng. Cụ thể, Luật Thuế giá trị gia tăng đã được Quốc hội thông qua vào tháng 11/2024. Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) đã được trình Quốc hội cho ý kiến và dự kiến sẽ được thông qua vào tháng 5/2025.

Cùng với đó, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu được sửa đổi, bổ sung trong khuôn khổ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật như: Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; và Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua trong tháng 5/2025.

Cuối cùng, Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đã được trình Chính phủ đề nghị xây dựng để đưa vào Chương trình xây dựng luật năm 2025 của Quốc hội.

Ông Trương Bá Tuấn khẳng định, việc sửa đổi, hoàn thiện các chính sách thuế nêu trên đã bám sát các chủ trương và định hướng lớn của Đảng và Nhà nước. Những nỗ lực này không chỉ góp phần động viên hợp lý nguồn lực cho ngân sách nhà nước nhằm thực hiện các nhiệm vụ chi trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an sinh xã hội và giảm nghèo, mà còn tập trung vào một số yêu cầu và mục tiêu trọng yếu.

Trước hết, chính sách thuế mới đặt trọng tâm vào việc nuôi dưỡng và phát triển bền vững nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Bộ Tài chính đã tiến hành mở rộng hợp lý cơ sở thuế thông qua việc rà soát các khoản thu nhập, các nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc diện chịu thuế hoặc không chịu thuế. Một ví dụ điển hình là việc đề xuất bổ sung đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml và thu hẹp các nhóm hàng hóa, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng hoặc đang áp dụng mức thuế suất ưu đãi 5%.

Thứ hai, chính sách thuế được xây dựng trên nguyên tắc công bằng, đảm bảo không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế, giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Cùng với đó, Bộ Tài chính đã nghiên cứu và đề xuất những chính sách phù hợp nhằm khuyến khích và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

Thứ ba, việc giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp nhỏ (áp dụng mức thuế 15% và 17% thay vì mức phổ thông 20%) được xem là giải pháp thiết thực nhằm hỗ trợ khu vực doanh nghiệp này phát triển. Ngoài ra, Bộ cũng đề xuất bổ sung các chính sách miễn thuế đối với một số khoản thu nhập, như thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh, chuyển nhượng tín chỉ phát thải lần đầu sau phát hành, thu nhập của các đơn vị sự nghiệp công cung cấp dịch vụ công cơ bản, thiết yếu… nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và bảo đảm an sinh xã hội.

Thứ tư, các chính sách ưu đãi thuế cũng đã được rà soát, điều chỉnh theo hướng hợp lý hóa và có tính vượt trội nhằm khuyến khích đầu tư, tạo việc làm, thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đồng thời, chính sách thuế cũng được điều chỉnh nhằm hạn chế tiêu dùng các mặt hàng có hại cho sức khỏe và gây ô nhiễm môi trường.

Thứ năm, các chính sách thuế mới góp phần bảo đảm công bằng xã hội thông qua việc điều tiết thu nhập một cách hợp lý theo đúng định hướng của Đảng và Nhà nước.

Thứ sáu, việc cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế tiếp tục được đẩy mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế chấp hành pháp luật, đồng thời đảm bảo việc thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước. Những bất cập, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính sách thuế trước đây cũng đang được rà soát và xử lý kịp thời.

Chính sách thuế hướng đến công bằng, bền vững

Ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó đặt ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp liên quan đến việc hoàn thiện chính sách thuế. Để triển khai Nghị quyết này, Bộ Tài chính đã khẩn trương nghiên cứu, xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết này đã bổ sung một số chính sách thuế mới và đặc thù, thậm chí có những nội dung lần đầu tiên được áp dụng tại Việt Nam.

Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 tiếp tục đề ra các mục tiêu và định hướng cụ thể liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung các luật thuế và phí, gắn với việc cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Theo ông Trương Bá Tuấn, để hiện thực hóa các mục tiêu này, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát và hoàn thiện các luật về thuế theo đúng kế hoạch và lộ trình đã được báo cáo cấp có thẩm quyền. Việc hoàn thiện chính sách thu sẽ được thực hiện một cách kịp thời nhằm thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, tăng tỷ trọng thu nội địa, bảo đảm cân đối hợp lý giữa thuế gián thu và thuế trực thu.

Đồng thời, việc khai thác hiệu quả các sắc thuế từ tài sản, tài nguyên và bảo vệ môi trường sẽ được tăng cường, hạn chế việc lồng ghép chính sách xã hội vào trong các sắc thuế và chính sách miễn, giảm, giãn thuế nhằm bảo đảm tính trung lập của hệ thống thuế.

Ngoài ra, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát để khắc phục các vướng mắc của các luật thuế hiện hành, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, đồng thời thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển khu vực kinh tế tư nhân theo đúng định hướng phát triển của Đảng và Nhà nước.

Cùng với đó, công tác nghiên cứu những vấn đề mới và xu thế mới sẽ được tăng cường nhằm tham mưu, đề xuất cho cấp có thẩm quyền các giải pháp phù hợp, bảo đảm quyền thu thuế và đánh thuế của Việt Nam, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn và thông lệ quốc tế.