Bước sang năm thứ 17, VLCA 2024 do Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), Báo Đầu tư và Công ty Quản lý Quỹ Dragon Capital tổ chức tiếp tục khẳng định vị thế là sự kiện uy tín trong cộng đồng doanh nghiệp và thị trường chứng khoán Việt Nam.

Đặc biệt, cuộc bình chọn không chỉ dừng lại ở việc tôn vinh những doanh nghiệp niêm yết có nỗ lực vượt bậc trong việc báo cáo và công bố thông tin, thực hiện các quy định, thông lệ tốt về quản trị, thực hành tốt về môi trường - xã hội - quản trị (ESG) tại doanh nghiệp mà còn là nền tảng thúc đẩy doanh nghiệp hướng tới các chuẩn mực quản trị tiên tiến, minh bạch thông tin và phát triển bền vững.

Sau gần 6 tháng bình chọn, vượt qua hơn 500 doanh nghiệp niêm yết trên cả hai sàn, Hội đồng bình chọn đã lựa chọn được 44 doanh nghiệp xuất sắc ở 3 hạng mục Báo cáo thường niên, Quản trị công ty và Báo cáo phát triển bền vững để chính thức vinh danh.

Trong đó, riêng hạng mục Quản trị công ty, có 107 doanh nghiệp có tình hình quản trị công ty tốt nhất được chọn vào vòng chung khảo, phân theo từng nhóm vốn hóa. Trong đó, 37 doanh nghiệp thuộc nhóm vốn hóa lớn, 34 doanh nghiệp thuộc nhóm vốn hóa vừa và 36 doanh nghiệp thuộc nhóm vốn hóa nhỏ. Tại vòng chung khảo, Hội đồng bình chọn đã chọn ra 26 doanh nghiệp xuất sắc nhất để trao giải.

Theo bà Nguyễn Thị Việt Hà - Quyền Chủ tịch HOSE, năm 2024 đánh dấu sự thay đổi lớn trong công tác đánh giá giải quản trị công ty, qua việc cập nhật bộ câu hỏi theo các thông lệ mới nhất (Bộ nguyên tắc về quản trị công ty của OECD tháng 10/2023), và thay đổi cơ cấu điểm chấm theo hướng nâng tỷ trọng điểm thông lệ lên 40% (thay vì 30% như những năm trước), và giảm điểm tuân thủ từ 70% xuống còn 60%, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng nhiều hơn các thông lệ quốc tế về quản trị công ty, nâng cao tiêu chuẩn về quản trị vượt lên trên mức tuân thủ.

Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng quản trị công ty được xây dựng theo hai cấp độ: Thứ nhất, tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam về quản trị công ty dành cho công ty đại chúng và; thứ hai, áp dụng các thông lệ tốt về quản trị công ty. Năm 2024, với sự thay đổi trong cơ cấu điểm chấm, kết quả điểm của các doanh nghiệp cũng có sự thay đổi (Bảng 1).

Trong những doanh nghiệp vào vòng chung khảo, kết quả đánh giá quản trị công ty không cho thấy sự chênh lệch đáng kể giữa nhóm vốn hóa lớn và vừa. Tuy nhiên, so với nhóm vốn hóa nhỏ, khoảng cách này rõ rệt hơn, thể hiện qua mức điểm bình quân của nhóm vốn hóa lớn và vừa.

Trong nhóm 26 doanh nghiệp được trao giải, các doanh nghiệp vốn hóa lớn vẫn có kết quả vượt trội so với 2 nhóm còn lại và nhóm doanh nghiệp vốn hóa nhỏ cần cố gắng hơn nữa để bắt kịp với 2 nhóm trên trong việc hoàn thiện thực hành và công bố quản trị công ty.

Điểm nhấn đáng chú ý của năm 2024 là sự gia tăng 40% số lượng doanh nghiệp lập và công bố báo cáo phát triển bền vững theo các tiêu chuẩn quốc tế như GRI, Báo cáo Tích hợp, SASB, và ISSB (tích hợp TCFD), so với năm 2023.

Khi áp dụng các chuẩn mực báo cáo quốc tế này, các doanh nghiệp đều công bố rõ các chủ đề ESG trọng yếu gắn liền với chiến lược cốt lõi của tổ chức, với sự tham gia đóng góp của các bên hữu quan, cả nội bộ và bên ngoài doanh nghiệp. Đáng chú ý, chiếm một tỷ lệ không nhỏ các doanh nghiệp có các vấn đề phát triển bền vững được giám sát bởi ủy ban cấp Hội đồng quản trị hoặc thành viên Hội đồng quản trị được chỉ định. Hội đồng quản trị của các doanh nghiệp đạt giải đã đi đầu trong việc thiết lập các mục tiêu phát triển bền vững và quy trình đánh giá kết quả thực hiện.

Những nỗ lực cải thiện quản trị và minh bạch của các doanh nghiệp được vinh danh trong VLCA 2024 không chỉ góp phần nâng cao chất lượng quản trị công ty, mà còn khẳng định vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam. Sự cam kết mạnh mẽ với các tiêu chuẩn quốc tế về ESG và quản trị công ty là nền tảng quan trọng để các doanh nghiệp tiếp tục phát triển, gia tăng uy tín, và thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Vẫn còn nhiều tiêu chí cần cải thiện

Theo Quyền Chủ tịch HOSE Nguyễn Thị Việt Hà, đối với hạng mục Báo cáo Quản trị công ty, cũng còn khá nhiều điểm chưa tốt mà doanh nghiệp cần cải thiện.

Cụ thể, đối với nội dung về “Vai trò các bên hữu quan”, năm nay, khi bộ tiêu chí quản trị công ty được cập nhật theo hướng đẩy mạnh hơn về áp dụng Thông lệ thì các câu hỏi về công bố tác động môi trường – xã hội thông qua chính sách và thực hành với các bên hữu quan, công bố và thực hành các Bộ quy tắc đạo đức là những nội dung quan trọng, tăng tỷ trọng điểm chấm, và kết quả cho thấy các doanh nghiệp chưa đạt được điểm tốt ở những câu hỏi này.

Bên cạnh đó, đối với nội dung về “Quyền cổ đông”, các doanh nghiệp cần cập nhật phương thức tổ chức Đại hội đồng cổ đông, ứng dụng công nghệ hiện đại (họp trực tuyến, bỏ phiếu điện tử,…) để thuận tiện cho cổ đông được tham dự và biểu quyết, đảm bảo quyền lợi của các cổ đông nhỏ.

Ngoài ra, cũng còn ít doanh nghiệp soạn thảo tài liệu Đại hội đồng cổ đông bằng Tiếng Anh. Theo HOSE, chưa có nhiều doanh nghiệp công bố thông tin về chính sách cân bằng giới, đa dạng về thành phần và số lượng doanh nghiệp có Chủ tịch hội đồng quản trị là thành viên độc lập cũng còn hạn chế.