Năm 2010, Thứ trưởng Bộ Tài chính và Đại sứ Hoa Kỳ tại Hà Nội đã ký “Bản ghi nhớ giữa Bộ Tài chính nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Năng lượng Hợp chủng quốc Hoa Kỳ về hợp tác nhằm ngăn chặn việc vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân và các vật liệu phóng xạ khác”. Sự kiện này nằm trong khuôn khổ hợp tác Sáng kiến Megaports giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.

Sáng kiến được cụ thể hóa tại Việt Nam thông qua dự án “Tiếp nhận hệ thống máy soi chiếu phóng xạ nhằm ngăn chặn việc vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân và vật liệu phóng xạ tại cụm cảng Cái Mép Thị Vải, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu”.

Năm 2013, Tổng cục Hải quan và Bộ Năng lượng Hoa Kỳ đã hoàn thành lắp đặt thiết bị phát hiện phóng xạ cụm cảng Cái Mép – Thị Vải tại 3 cảng: Tân cảng – Cái Mép (TCCT), cảng container quốc tế Tân cảng - Cái Mép (TCIT) và cảng SP-PSA (liên doanh giữa cảng Sài Gòn, Vinalines và PSA Singapore). Hệ thống đã đưa vào vận hành thí điểm từ ngày 7-10-2013 đến nay, đã xử lý trên hệ thống 4521 trường hợp (chưa phát hiện có phóng xạ).

Sáng kiến Megaports nằm trong chiến lược an ninh hàng hải của Hoa Kỳ, do Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) đề xuất và Cơ quan An toàn Hạt nhân Quốc gia Hoa Kỳ (NNSA) triển khai. Nhiệm vụ là làm việc với các nước đối tác để phát hiện và ngăn chặn việc buôn bán và vận chuyển các nguyên liệu phóng xạ, hạt nhân giấu trong hàng hoá được đóng bằng container tại các cảng biển quốc tế.

Việc tham gia thực hiện Sáng kiến Megaports khẳng định thiện chí hợp tác của Việt Nam trong các vấn đề chống khủng bố và bảo vệ an ninh toàn cầu, góp phần đảm bảo an ninh của từng quốc gia, sự ổn định và an ninh khu vực và trên thế giới.