Khi EU cấm vận, Nga sẽ bán dầu thô ở đâu?
Nga phải tìm khách hàng mới cho dầu thô đồng thời đối mặt với chi phí logistics đắt hơn để giao hàng đến những điểm đến xa hơn.
Tìm khách hàng mới cho khoảng 1,3 triệu thùng dầu/ngày
Nga tăng cường vận chuyển dầu đến châu Á kể từ khi châu Âu áp đặt các lệnh trừng phạt sâu rộng. Tuy nhiên, Nga vẫn cần phải tái định tuyến hơn 1/4 lượng dầu thô xuất khẩu khỏi châu Âu - tức khoảng 1,3 triệu thùng mỗi ngày - khi lệnh cấm vận dầu Nga hoàn toàn có hiệu lực vào tháng 12, theo Reuters.
Nga xuất khẩu khoảng 20 triệu tấn dầu thô mỗi tháng - khoảng 5 triệu thùng/ngày (bpd) - thông qua một số tuyến, trong đó có đường ống Druzhba đến châu Âu và các tuyến khác đến châu Á.
Trong tháng 8, tổng xuất khẩu của Nga qua các cảng châu Âu và đường ống Druzhba lên tới 12,05 triệu tấn, trong đó khoảng 5,5 triệu tấn (1,3 triệu thùng/ngày) được vận chuyển đến các quốc gia sẽ ngừng nhập khẩu dầu của Nga từ ngày 5/12.
Các nhà giao dịch cho biết, Nga phải tìm khách hàng mới cho dầu thô đồng thời đối mặt với chi phí logistics đắt hơn để giao hàng đến những điểm đến xa hơn.
Một nhà giao dịch trên thị trường dầu Nga chia sẻ: "Dầu Urals của Nga luôn là dầu chất lượng cho châu Âu. Giờ đây, để tiếp cận các thị trường mới, cần phải vận chuyển hàng hóa bên ngoài châu Âu trong bối cảnh lo ngại về chi phí vận tải, bảo hiểm và thời gian".
Mỹ và Liên minh châu Âu cũng đang nghiên cứu áp giá trần dầu của Nga nhằm khiến Mátxcơva bị giảm doanh thu đồng thời giữ giá năng lượng toàn cầu ở mức thấp.
Về phần mình, Mátxcơva khẳng định sẽ không bán dầu cho các quốc gia áp giá trần. Các nhà giao dịch cũng nhận định không nhận thấy biện pháp áp giá trần dầu Nga sẽ có hiệu quả. "Việc đàm phán các thỏa thuận riêng dễ dàng hơn nhiều so với cam kết công khai về giá trần do phương Tây đưa ra" - một nhà giao dịch tham gia vào các giao dịch dầu mỏ của Nga chia sẻ với Reuters.
Nga xuất khẩu 8,85 triệu tấn dầu Urals trong tháng 8 từ các cảng của nước này ở châu Âu, trong đó các nước dự kiến không tham gia lệnh cấm vận dầu mỏ Nga như Ấn Độ, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, đã mua khoảng một nửa, phần còn lại xuất sang châu Âu.
Nga cũng cung cấp cho châu Âu khoảng 3,2 triệu tấn dầu mỗi tháng thông qua đường ống Druzhba. Về mặt kỹ thuật, tuyến đường ống này được miễn trừ khỏi lệnh cấm vận dầu Nga vì Hungary, Slovakia và Cộng hòa Czech muốn tiếp tục mua dầu Nga qua đây.
Nhưng những khách hàng hàng đầu mua dầu từ Druzhba - Đức và Ba Lan - muốn ngừng mua từ năm 2023, có nghĩa là khoảng 2 triệu tấn dầu mỗi tháng sẽ cần tìm người mua mới.
Định tuyến lại dầu từ đường ống Druzhba sẽ là một nhiệm vụ khó khăn khi các cảng dầu của Nga có khả năng xuất khẩu hạn chế và bên bán sẽ phải bố trí thêm tàu chở dầu, các thương nhân cho hay.
Các tuyến bán dầu mới
Nga không thể tái định tuyến số lượng lớn dầu Urals tới đường ống dẫn dầu ở East Siberia Pacific Ocean (ESPO) vốn đang bơm gần hết công suất. Điều đó khiến các chuyến hàng qua châu Âu và kênh đào Suez trở thành những tuyến khả thi duy nhất cho dầu thô Urals đến châu Á.
Ngay cả khi Mátxcơva đưa ra các điều khoản có lợi hơn, Ấn Độ và Trung Quốc cũng khó có thể mua thêm nhiều dầu thô của Nga vì đã có một số hợp đồng dài hạn với các nhà sản xuất đối thủ như Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE).
"Các công ty Nga đã giảm giá, chi phí vận chuyển và bảo hiểm, các phương án thanh toán và đặc quyền khác để giữ chân khách hàng" - một nguồn tin từ một công ty kinh doanh dầu mỏ châu Á cho biết.
Các công ty Nga cũng sẽ phải thay đổi cách bán dầu thô.
Thị trường dầu mỏ châu Á có chu kỳ giao dịch sớm hơn nhiều so với thị trường châu Âu: Vào giữa tháng 9, khách hàng châu Á đang giao dịch hàng giao tháng 12, trong khi châu Âu vẫn là hàng giao tháng 10.
Các nhà giao dịch nhận định, để tránh phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ trong việc bán dầu thô, Nga đã nỗ lực mời những khách hàng nhỏ hơn.
Theo dữ liệu của Refinitiv Eikon, Sri Lanka cho biết sẽ bắt đầu mua dầu Nga, nhưng mới chỉ mua khoảng 300.000 tấn dầu Urals trong năm nay. Cuba đã mua 200.000 tấn dầu Urals trong năm nay.
"Những khách hàng nhỏ chắc chắn không đủ để tiếp nhận hết dầu của Nga. Trung Quốc là giải pháp cuối cùng cho dầu của Nga nếu không Mátxcơva sẽ phải cắt giảm sản lượng" - một thương nhân tham gia thị trường dâu mở Nga chia sẻ.