Kinh tế Mỹ đang vận hành tốt: Tăng lãi suất được chưa?
Sau năm lần, bảy lượt Fed bóng gió đến khả năng tăng lãi suất nhưng cứ đến mỗi kỳ họp chính sách thì là không quyết định được, dường như lần này khả năng tăng lãi suất đang rõ ràng hơn. Nó thể hiện ở những ngôn từ mà bà Yellen đưa ra đã mang nhiều tính khẳng định hơn là chỉ còn “lững lờ” như trước.
Fed muốn con tàu lãi suất chuyển động êm ái
Trong phiên điều trần trước Hạ viện Mỹ ngày 4/11, bà Yellen cho biết, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể nâng lãi suất tại cuộc họp tiếp theo và cũng là cuộc họp cuối cùng của Fed trong năm nay vào tháng 12 tới. Nếu điều này diễn ra, đây sẽ là lần "cất cánh" đầu tiên của lãi suất ở Mỹ sau gần một thập kỷ.
Chủ tịch Fed bày tỏ lạc quan rằng, kinh tế Mỹ đang ngày càng mạnh lên, với việc trích dẫn những cải thiện trong thị trường việc làm, chi tiêu tiêu dùng trong khi những yếu tố giữ cho lạm phát thấp như dầu mỏ chỉ mang tính chất tạm thời. “Tại thời điểm này, tôi thấy nền kinh tế Mỹ đang vận hành tốt” – bà Yellen phát biểu tại Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện.
Con tàu lãi suất tại Mỹ sau nhiều năm dài bất động và sau nhiều lần cố kích nổ máy để chuyển động nhưng chưa thành công. Tuy nhiên, để lãi suất chuyển động một cách êm ái, tránh được những giật cục thì theo bà Yellen, việc bắt đầu di chuyển một cách kịp thời là rất cần thiết. "Ủy ban FOMC cho rằng, việc di chuyển một cách kịp thời - nếu các dữ liệu và triển vọng kinh tế ủng hộ cho một động thái như vậy - là một điều khôn ngoan nên làm" – bà nói.
Hơn nữa, việc tăng lãi suất sớm hơn là để muộn sau đó mới làm sẽ cho phép Fed nâng lãi suất một cách dần dần (hàm ý nếu tăng sẽ chỉ tăng các mức nhỏ). Nếu Fed chờ đợi quá lâu, đến khi tăng sẽ buộc phải tăng nhanh hơn và điều này có thể gây sợ hãi, biến động tiêu cực cho các TTCK.
"Trong một thời gian dài lãi suất đã ở gần mức bằng 0" – bà Yellen thừa nhận và cho rằng: "Thị trường và công chúng nên nghĩ về con đường dài của lãi suất theo thời gian... đó sẽ là một con đường lên rất từ từ”. Những phát biểu của bà Yellen được đưa ra sau quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức hiện tại sau cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày 27-28/10 vừa qua.
Trước đó vào phiên họp 16-17/9, Fed cũng quyết định giữ nguyên lãi suất, trong đó một phần có nói đến diễn biến tiêu cực của tình hình kinh tế, tài chính toàn cầu. Và những phát biểu mới nhất của bà Yellen cho thấy, Fed đang thực sự vững tin hơn vào khả năng tăng lãi suất.
Siết mạnh quản lý hơn nữa với các ngân hàng lớn
Tỷ lệ các NĐT kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất trong tháng 12 tới tăng mạnh sau các phát biểu của bà Yellen. Lý do không chỉ bởi những phát biểu của bà Yellen vừa qua mà còn vì trong năm nay, bà Yellen và rất nhiều quan chức khác của Fed đã liên tục nhắc đi nhắc lại khả năng tăng lãi suất trong năm 2015. Trong khi đó, từ nay đến cuối năm, Fed chỉ còn duy nhất một cuộc họp chính sách vào tháng 12 tới.
Theo một cuộc thăm dò ý kiến nhanh của CME Group, có 58% các NĐT được hỏi cho rằng Fed sẽ tăng lãi suất vào tháng 12 năm nay. Đây là con số tăng nhanh so với các cuộc thăm dò trước đó. Tuần trước, khi quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức hiện tại của Fed được đưa ra, khảo sát của Reuters cho thấy, số người nghiêng về khả năng Fed tăng lãi suất vào tháng 12 cũng đã tăng lên mức hiện 43%, cao hơn 9% so với trước khi có thông tin về quyết định này.
Tất nhiên các NĐT trên TTCK không mấy vui mừng khi Fed tăng lãi suất. Bởi chính việc lãi suất được duy trì ở mức rất thấp của Fed là một trong những nguyên nhân quan trọng giúp cho TTCK có 6 năm tăng trưởng. Trong khi đó nhìn lại lịch sử, lãi suất tăng là một trong những tác nhân gây ra biến động của thị trường. Chỉ số Dow Jones tăng điểm vào buổi sáng phiên 4/11.
Nhưng ngay khi các phát biểu của bà Yellen được phát đi, thị trường nhanh chóng chuyển sang sắc đỏ. Một nội dung quan trọng có thể giúp tăng khả năng Fed tăng lãi suất vào tháng 12 là báo cáo việc làm tháng 10, dự kiến sẽ được công bố ngày 6/11. Tất nhiên với điều kiện là báo cáo này phải chứa đựng những thông tin tích cực hơn về thị trường việc làm tại Mỹ.
Cũng tại cuộc điều trần vừa qua bà Yellen cho rằng, hiện vẫn còn những lỗ hổng lớn trong quản lý rủi ro ở các NH lớn của Mỹ. Và nếu điều này không được giải quyết có thể sẽ làm tổn thương đến hệ thống tài chính.
“Vẫn còn đó các vấn đề lớn về tuân thủ và quản lý rủi ro của những NH lớn theo quy định của Fed. Những tuân thủ yếu kém bộc lộ trong những năm gần đây đã làm suy yếu niềm tin đối với khả năng quản lý rủi ro và có thể cả sự ổn định tài chính khi đây là các NH có quy mô lớn và có sự liên kết phức tạp” – bà nhấn mạnh.
Tại trụ sở của Ủy ban Dịch vụ Tài Hạ Viện, bà Yellen đã bị các hạ nghị sỹ đảng Cộng hòa “quây” khi cho rằng Fed đã “quấy rầy” nền kinh tế. Bà Yellen đã điểm lại các hành động mà Fed đã thực hiện để ổn định các NH và hệ thống tài chính kể từ khi cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 diễn ra. Dù không cung cấp chi tiết những việc đã làm, nhưng bà cũng cam kết các biện pháp trong năm tới sẽ trên cơ sở phù hợp với những gì mà Fed đã thực hiện.
“Fed đang làm việc với các cơ quan liên quan khác để xác định xem trong các quy định hiện tại, quy định nào đã lạc hậu, quy định nào không còn cần thiết hoặc đang ở mức quá nặng nề” – bà Yellen cho biết.