“Mạnh tay” xử lý nạn tín dụng đen
Thời gian gần đây, tình trạng tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” ở nước ta diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và an ninh trật tự của người dân. Để góp phần ngăn chặn, đẩy lùi nạn tín dụng đen, đòi hòi cần có sự tham gia vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, các cấp chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội.
Hơn 7.600 vụ phạm tội liên quan đến tín dụng đen
Theo Báo cáo mới đây của Bộ Công an, quy mô tín dụng đen ở nông thôn ở nước ta có thể hơn 1.000 tỷ đồng. Thậm chí, con số thực tế còn "khủng" hơn, bởi không chỉ cho vay nặng lãi mà “tín đụng đen” còn núp bóng dưới các hình thức như hụi, họ…
Số liệu thống kê giai đoạn 2015-2018 cho thấy, cả nước xảy ra 7.624 vụ phạm tội liên quan đến tín dụng đen, trong đó, có 56 vụ giết người, 389 vụ cố ý gây thương tích, 629 vụ cướp tài sản, 836 vụ cưỡng đoạt tài sản, 1.809 vụ lừa đảo, 3.581 vụ lạm dụng tín nhiệm, 165 vụ hủy hoại tài sản... Trong đó, có khoảng 170 vụ lừa đảo, lạm dụng liên quan đếnviệc huy động vốn với lãi suất cao, với số tiền chiếm đoạt lên đến hàng nghìn tỷ đồng (vỡ nợ dây chuyền).
Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết, nếu năm 2014, bình quân một tháng ở địa phương này xảy ra 1 vụ án hình sự liên quan đến cho vay nặng lãi, thì hiện nay trung bình một tháng xảy ra 4 vụ. Riêng năm 2018, Công an TP. Hồ Chí Minh đã phát hiện và xử lý 60 nhóm, hơn 320 đối tượng vi phạm hoạt động tín dụng trái pháp luật tại địa bàn.
Tại tỉnh Lâm Đồng, có 83 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, 3 cở sơ kinh doanh dịch vụ đòi nợ và 25 cơ sở kinh doanh tài chính dưới loại hình dịch vụ khác có biểu hiện hoạt động liên quan đến tín dụng đen.
Riêng năm 2018, tỉnh Lâm Đồng đã phát hiện 87 vụ việc liên quan đến các hoạt động tín dụng đen như hủy hoại tài sản, cưỡng đoạt tài sản, đe dọa, ném chất bẩn, giữ người trái phép, gây rối trật tự công cộng, dán quảng cáo cho vay tiền, cho vay nặng lãi. Lực lượng chức năng của Tỉnh đã ra quyết định khởi tố 19 vụ, 50 bị can, xử lý hành hính 16 vụ, 30 đối tượng, lập hồ sơ răn đe giáo dục 18 vụ, 18 đối tượng, khởi tố 10 vụ, 25 bị can về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự…
Theo cơ quan công an các tỉnh, thành phố trong cả nước, những năm gần đây tình trạng tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” ẩn chứa nhiều hiểm họa, ngày càng diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và an ninh trật tự của người dân. Hoạt động tín dụng đen ngày càng chuyên nghiệp và tinh vi.
Ngăn chặn kịp thời nạn tín dụng đen
Bà Nguyễn Thị Thúy Hằng, Đại học Tài chính Quản trị kinh doanh cho rằng, hoạt động “tín dụng đen” hiện nay diễn ra khá phổ biến và ngày càng phức tạp, hậu quả của nó gây ra cho xã hội là rất nghiêm trọng.
Trong đó, đáng lo ngại nhất là sự an toàn của hệ thống ngân hàng thương mại, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh tài chính quốc gia; là nguyên nhân, điều kiện thúc đẩy các loại tội phạm hình sự, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh, trật tự xã hội…
Nhận thức được điều này, trong những năm qua, thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về hoạt động tiền tệ tín dụng ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phối hợp triển khai nhiều giải pháp mở rộng tín dụng đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất kinh doanh và tiêu dùng cho người dân, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi nạn tín dụng đen như:
Điều hành chính sách tiền tệ - tín dụng chủ động, linh hoạt và đồng bộ nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận vốn tín dụng phục vụ sản xuất và tiêu dùng cho người dân, DN; trình Chính phủ ban hành Nghị định số 116/2018/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2015/NĐ-CP với nhiều điểm đột phá, tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng (TCTD) mở rộng mạng lưới tại các vùng sâu, vùng xa, các địa bàn nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là 2 ngân hàng Agribank và Ngân hàng Chính sách xã hội, tạo điều kiện cho việc phát triển lành mạnh, hiệu quả các Quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô.
NHNN cũng chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục vay vốn, niêm yết công khai và hướng dẫn đầy đủ cho người dân khi vay vốn ngân hàng, đa dạng các sản phẩm tín dụng phù hợp với hoạt động sản xuất của nông dân.
Bên cạnh đó, để thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc hạn chế, đẩy lùi tín dụng đen, ngày 26/12/2018, NHNN đã tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai trên toàn quốc về Nghị định số 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn và các giải pháp của ngành Ngân hàng góp phần hạn chế tín dụng đen, với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành liên quan, các tổ chức chính trị - xã hội và các TCTD…
NHNN cũng đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN ngày 08/01/2019 chỉ đạo các TCTD quyết liệt triển khai các nhiệm vụ hoạt động tiền tệ ngân hàng, trong đó, có nhiều giải pháp để góp phần hạn chế tín dụng đen.
Một số ngân hàng như Agribank đã tích cực triển khai Chương trình tín dụng tiêu dùng quy mô khoảng 5.000 tỷ đồng, món vay tiêu dùng tối đa 30 triệu đồng, thủ tục xét duyệt, giải ngân trong ngày; Ngân hàng Chính sách xã hội đã nâng mức cho vay tối đa từ 50 triệu đồng/hộ lên 100 triệu đồng/hộ vay không phải đảm bảo tiền vay đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi và kéo dài thời hạn cho vay từ 60 tháng lên tối đa 120 tháng đối với hộ nghèo…