Mỹ vẫn giữ thuế quan cho đến thỏa thuận giai đoạn 2
Thỏa thuận thương mại giai đoạn một được Mỹ và Trung Quốc dự kiến ký kết vào ngày 15/1. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng tài chính Mỹ Steven Mnuchin, Mỹ vẫn tiếp tục duy trì thuế quan đối với hàng hóa của Trung Quốc cho đến khi hoàn thành thỏa thuận giai đoạn hai.
Có thể không như kỳ vọng
Hiện các nhà đầu tư đang ngóng đợi thông tin chi tiết về thỏa thuận thương mại giai đoạn một, có thể được Mỹ và Trung Quốc ký kết vào ngày 15/1. Mặc dù thị trường có thể đã biết hầu hết những điều khoản trong đó, song các nhà phân tích cho biết, có thể có một số biến động xung quanh việc công bố chi tiết thỏa thuận giai đoạn một.
Ed Keon - Chiến lược gia đầu tư tại QMA cho biết, thị trường không thực sự mong đợi nhiều hơn về thỏa thuận thương mại. “Có vẻ như chúng ta sẽ đồng ý giảm thuế. Chúng ta đã đưa họ ra khỏi danh sách thao túng tiền tệ. Họ sẽ đồng ý mua một số sản phẩm nông nghiệp. Có lẽ một số ngôn ngữ nói rằng họ sẽ hợp tác về sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên tôi đoán sẽ có một số lời lẽ rất mơ hồ”.
Còn theo Tom Block - một nhà phân tích chính sách của Mỹ tại Fundstrat, thật bất thường khi có quá ít chi tiết về thỏa thuận sắp được ký kết. “Tất cả mọi thứ tôi đã đọc và tất cả mọi người mà tôi nói chuyện đều nói rằng về cơ bản đó là một thỏa thuận bế tắc với một số điều phụ, và bây giờ chúng ta biết một trong những điều phụ đó là Mỹ đã xóa bỏ nhãn thao túng tiền tệ đối với Trung Quốc”, ông nói và nhấn thêm: Tôi không nghĩ là một sự trùng hợp. Block hy vọng sẽ thấy một thỏa thuận về việc Trung Quốc mua các sản phẩm nông nghiệp và năng lượng. Bên cạnh đó, cũng có thể có một số lời lẽ về bảo vệ tài sản trí tuệ của Mỹ.
Trong khi Peter Boockvar - Giám đốc đầu tư của Bleakley Advisory Group cho biết, thực sự không có gì mới trong vấn đề này. “Không có gì đáng ngạc nhiên. Không có kế hoạch chi tiết để loại bỏ thuế quan. Chúng ta thấy rằng thỏa thuận được công bố sau khi họ giảm nhẹ một số mức thuế từ 15% xuống còn 7,5% mặc dù họ vẫn giữ thuế quan đối với tất cả các hàng hóa hiện có”, Boockvar nói. “Giả định là thuế quan sẽ không giảm cho đến khi có thỏa thuận giai đoạn hai và ông Trump đã nói trước đó rằng sẽ không có giai đoạn hai cho đến sau cuộc bầu cử (Tổng thống Mỹ)… Chúng ta vẫn đang bị mắc kẹt với các mức thuế này - một lực cản đối với tăng trưởng trong thương mại và sản xuất”.
Sau khi hai bên đạt được thỏa thuận giai đoạn một vào tháng trước, Mỹ đã đồng ý đình chỉ thuế quan dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 15/12/2019 đối với 160 tỷ USD hàng hóa bao gồm điện thoại di động, máy tính xách tay và các hàng hóa khác do Trung Quốc sản xuất; đồng thời giảm một nửa thuế quan hiện tại đối với 120 tỷ USD khác của Trung Quốc (chính thức có hiệu lực từ 1/9/2019) xuống còn 7,5%. Tuy nhiên Mỹ vẫn giữ nguyên mức thuế 25% đối với 250 tỷ USD hàng hóa khác của Trung Quốc.
Chờ giai đoạn hai
Bloomberg dẫn lời một nguồn tin đề nghị giấu tên cho biết, cả hai bên đều hiểu rằng sẽ không sớm hơn 10 tháng sau khi ký thỏa thuận tại Nhà Trắng hôm 15/1, Mỹ mới có khả năng xem xét cắt giảm thêm thuế quan đang đánh lên 360 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Thời gian xem xét, dự kiến sẽ được chỉ định trong thỏa thuận giai đoạn một, nhằm cung cấp cho chính quyền Trump thời gian để xác minh sự tuân thủ của Trung Quốc về các điều khoản của thỏa thuận.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nói với các phóng viên tối ngày 14/1 rằng, việc cắt giảm thuế sẽ phụ thuộc vào việc đạt được thỏa thuận giai đoạn hai. Tuy nhiên ông không đưa ra mốc thời gian cụ thể của các cuộc đàm phán đối với thỏa thuận giai đoạn hai và nói rằng không có mối liên hệ cụ thể nào giữa việc cắt giảm thuế quan và cuộc bầu cử năm nay.
“Những mức thuế này sẽ được giữ nguyên cho đến khi có một thỏa thuận giai đoạn hai. Nếu Tổng thống sớm nhận được thỏa thuận giai đoạn hai, ông sẽ xem xét dỡ bỏ thuế quan như là một phần của giai đoạn hai. Nếu không, sẽ không được giảm thuế. Vì vậy, nó không có gì liên hệ với cuộc bầu cử hoặc bất cứ điều gì khác. Không có thỏa thuận bí mật nào”, Mnuchin nói.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Đại diện Thương mại Robert Lighthizer cũng cho biết trước đó rằng, không có thỏa thuận nào với Trung Quốc về việc cắt giảm thuế quan hơn nữa. Trong một tuyên bố chung, họ cho biết tất cả các khía cạnh của thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Trung Quốc được công khai vào ngày 15/1, ngoại trừ một phụ lục bí mật trong đó nêu chi tiết các sản phẩm và dịch vụ của Mỹ sẽ được Trung Quốc mua.
“Phần duy nhất không công khai của thỏa thuận là một phụ lục bí mật về số lượng mua hàng cụ thể (của Trung Quốc), đã được mô tả trước đây”, Lighthizer và Mnuchin cho biết trong một câu trả lời qua email cho các câu hỏi trước đó vào thứ ba. “Không có thỏa thuận bằng miệng hoặc bằng văn bản nào khác giữa Mỹ và Trung Quốc về những vấn đề này và không có thỏa thuận nào về việc giảm thuế trong tương lai”.
Trong những ngày gần đây, chính quyền Mỹ cũng đang nỗ lực theo những cách khác để đặt nền tảng cho thỏa thuận và các cuộc đàm phán về các vấn đề khó khăn như hệ thống trợ cấp công nghiệp rộng lớn của Trung Quốc, vấn đề dự kiến sẽ được đưa vào các cuộc đàm phán trong giai đoạn tiếp theo. Theo đó, Mỹ, EU và Nhật Bản vừa tuyên bố rằng họ đã đạt được thỏa thuận về các quy tắc toàn cầu mới được đề xuất cho trợ cấp công nghiệp, một động thái sẽ làm tăng áp lực lên Bắc Kinh về vấn đề này.