Ông Vũ Viết Ngoạn, Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia

Ông Vũ Viết Ngoạn: Năm 2015 sẽ là bước chuyển quan trọng trong tái cơ cấu ngân hàng. Nếu 2013-2014 là những năm bước đệm khắc phục những yếu kém, ngăn chặn nguy cơ đổ vỡ thì năm 2015 phải là năm tạo ra đột phá mới trong tái cơ cấu ngân hàng. 

Theo tôi, năm 2015 phải kiên quyết xử lý yếu kém còn tồn tại về định chế, xử lý dứt điểm để đến năm 2016 tạo được bước chuyển mới khác biệt với tốc độ tăng trưởng khá hơn.

Trong năm 2015, nợ xấu phải giảm xuống dưới 3%. Quản trị rủi ro và doanh nghiệp cũng phải tạo ra nền móng để các tổ chức tín dụng áp dụng theo chuẩn mực quốc tế. Năm 2016 phải là năm khởi đầu cho giai đoạn tăng tốc kinh tế.

Theo tôi, nếu không sớm đưa kinh tế Việt Nam trở lại thời kỳ tăng trưởng từ 2015 thì khó giúp Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. 

Ngay từ đầu năm đã nhiều thông tin liên quan tới tái cấu trúc ngân hàng, liệu năm 2015 có “bùng nổ” sáp nhập?

Tái cơ cấu là quá trình gian nan, thậm chí là đau khổ nhưng chúng ta không còn cách nào khác. Quan trọng, những năm qua đã có chuẩn bị căn bản, đây là điều kiện thuận lợi để 2015 sẽ có nhiều cuộc “kết hôn,” sáp nhập ngân hàng. 

Nếu dùng từ bùng nổ của sáp nhập thì cũng rất hợp lý ở bối cảnh hiện nay.

Trước đây, chúng ta vẫn kỳ vọng sẽ hút được lượng lớn vốn ngoại vào tái cấu trúc ngân hàng, nhưng cho tới nay dường như vẫn chưa thấy xuất hiện dòng vốn ngoại nào, thưa ông?

Từ trước tới nay tôi không kỳ vọng nhiều vào sự tham gia của dòng vốn ngoại vào quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng. Tôi cho rằng thực lực của chúng ta có thể thực hiện được trong nội bộ, ngoại trừ chuyện xử lý nợ xấu thì mới bàn tới chuyện hút dòng vốn ngoại.

Còn với việc xử lý những vấn đề nội tại của hệ thống ngân hàng chúng ta có phương thức riêng, dựa vào đặc thù của hệ thống, thể chế cũng như văn hóa riêng của Việt Nam để có lối đi riêng. Ngân hàng mạnh có thể giúp được ngân hàng yếu, ngân hàng lớn có thể trợ giúp yếu kém. Bài học này chúng ta đã làm và đã rút được nhiều kinh nghiệm thành công trong giai đoạn trước.

Tôi còn nhớ đầu năm 2000, khi tái cơ cấu ngân hàng thì hơn 10 ngân hàng đã rút khỏi thị trường ngân hàng bằng phương thức này, được các tổ chức tín dụng quốc tế đánh giá cao và đưa vào là kinh nghiệm xử lý ngân hàng. Không có lý do gì chúng ta không thực hiện khi đã có những bước thành công trước đây.

Ông vừa nói ngân hàng mạnh có thể hỗ trợ ngân hàng yếu trong thời gian nhất định, nhưng câu chuyện hiện giờ dường như đã đi theo hướng khác: các ngân hàng tự tìm kiếm đối tác của mình...?

Về mặt chính sách chúng ta vẫn cho phép các ngân hàng thời gian đầu tự tìm hiểu và “kết hôn” với nhau. Nếu tới lúc không thể tự tìm được đối tác thì phải cần tới sự trợ giúp từ chính sách là đương nhiên. Bởi đến thời điểm này, các ngân hàng phải hoàn thành kế hoạch lành mạnh hóa thị trường, hệ thống ngân hàng. Đến thời hạn các tổ chức tín dụng phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn nhất định, nếu không làm được thì dứt khoát phải cần sự hỗ trợ của chính sách.

Liệu có xảy ra hiện tượng những cuộc "hôn nhân" gượng ép không, thưa ông?

Đến lúc cần thiết thì chúng ta phải áp dụng các công cụ biện pháp, các tổ chức tín dụng phải đảm bảo tiêu chí đó vì lợi ích chung của quốc gia, hệ thống. Nếu ngưỡng thời hạn các ngân hàng không đạt được thì phải áp dụng các công cụ chính sách. 

Các nước trên thế giới có thể để ngân hàng đó sẽ phá sản, còn Việt Nam có những đặc thù riêng thì sáp nhập cũng là hình thức để thay đổi, khắc phục một cách căn bản những yếu kém tồn tại của các định chế tài chính không đáp ứng được yêu cầu chung. 

Xin cảm ơn ông!