Thị trường tiền tệ Việt Nam – khép lại một năm vượt khó thành công

Trong tháng 12, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục bơm ròng 35.239 tỷ đồng, chủ yếu qua kênh tín phiếu khi có tới 28.960 tỷ đồng đáo hạn mà không thực hiện phát hành thêm, đưa số tín phiếu lưu hành về 0.

Kênh mua bán kỳ hạn vẫn hoạt động mạnh với bình quân trên dưới 12.000 tỷ đồng cho mỗi chiều bơm/hút mỗi ngày, tính chung lại, NHNN bơm ròng qua kênh này 6.279 tỷ đồng, khối lượng OMO lưu hành là 51.064 tỷ đồng.

Lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng đi ngang sau đó giảm khá mạnh vào tuần giao dịch cuối cùng của tháng. Lãi suất kỳ hạn qua đêm trên liên ngân hàng giảm từ vùng 4,6-4,9% đã duy trì trong suốt gần 2 tháng qua về mức ~4,1%.

Trên thị trường 1, lãi suất VND sau bước tăng mạnh từ cuối tháng 10 đến giữa tháng 12 cũng được duy trì ổn định ở mức 4,8-5,5% cho kỳ hạn dưới 6 tháng, 5,5-7,6% cho kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng, 6,8-8,6% cho kỳ hạn 12, 13 tháng.

Diễn biến này cho thấy NHNN và hệ thống NHTM đã có sự phán đoán, chuẩn bị rất tốt cho nhu cầu thanh khoản cao thời điểm cuối năm và việc nâng lãi suất của FED ngày 19/12.

Trong tháng 12, NHNN tiếp tục nâng mạnh tỷ giá trung tâm thêm 75đ/USD, lên mức 22.825đ/USD – cao hơn 400đ/USD tương đương 1,8% so với cuối năm 2017.

Tuy nhiên, tỷ giá giao dịch lại giảm mạnh trên cả thị trường ngân hàng và tự do. Cụ thể, tỷ giá chính thức giảm 110đ/USD về mức 23.165/23.255 đồng/USD và tỷ giá tự do giảm 130-135đ/USD về mức 23.270/23.290.
Tháng cuối năm dù ước tính nhập siêu nhẹ 200 triệu USD nhưng lại là mùa cao điểm kiều hối. Cả năm 2018, lượng kiều hối đổ về Việt nam là 15,9 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2017.

Tính chung cả năm 2018, VND đã mất giá khoảng 2,2-2,3% so với USD, thấp hơn khá nhiều so với mức mất giá của EUR, GPB và CNY lần lượt là 4,5%, 5,7% và 5,4%.

Hai tuần tăng giá mạnh cuối năm đã khiến đồng JPY của Nhật trở thành đồng tiền hiếm hoi tăng giá gần 3% so với USD trong năm 2018. Hiện Nhật Bản đang là quốc gia đầu tư FDI và ODA lớn nhất tại Việt Nam.

Mặt bằng lãi suất 2019 dự báo sẽ ít biến động nếu ổn định tỷ giá.

Ổn định tỷ giá vẫn là mục tiêu ưu tiên của năm 2019

CPI bình quân năm 2018 chỉ tăng 3,54% theo năm, thấp hơn khá nhiều so với mức mục tiêu 4% mà Quốc hội đề ra cho cả năm 2018 và 2019.

Đợt sụt giảm mạnh của giá dầu thô quốc tế vừa qua đã khiến cho giá xăng dầu bán lẻ trong nước giảm 5 lần liên tiếp trong 2 tháng 11 và 12. Số dư quỹ bình ổn xăng dầu đang tăng lên sẽ làm giảm đáng kể áp lực lên lạm phát 2019. Trong bối cảnh hiện tại, áp lực với lạm phát không quá lớn.

Trọng tâm điều hành chính sách tiền tệ sẽ hướng sang mục tiêu ổn định tỷ giá thông qua kiểm soát thanh khoản tiền đồng.

Theo thông tin từ Uỷ ban Giám sát Tài chính Quốc gia, tăng trưởng tín dụng 2018 ước khoảng 14-15%, thấp hơn nhiều so với 3 năm liền trước.

Vốn huy động tăng trưởng ổn định ở mức khoảng 15% trong đó huy động ngoại tệ tăng khoảng 17% cao hơn rất nhiều mức 2.1% của năm 2017 cho thấy tâm lý găm giữ ngoại tệ hiện rõ trong năm 2018.

Việc duy trì chính sách lãi suất USD 0% và chênh lệch lãi suất cao giữa VND và USD sẽ giúp đảo ngược tâm lý này để hỗ trợ ổn định tỷ giá.

Năm 2019, nếu đồng CNY tiếp tục mất giá sẽ gây sức ép nhất định lên tỷ giá VND và gián tiếp gây sức ép lên lãi suất. Tuy nhiên nhờ đã trải qua giai đoạn khó dự đoán nhất là thời điểm mới nổ ra chiến tranh thương mại, các thành viên thị trường cũng như cơ quan quản lý sẽ có sự chuẩn bị tốt hơn.

Mức độ biến động của tỷ giá USD/VND năm 2019 vì vậy sẽ chỉ xấp xỉ như 2018. Ít có khả năng xảy ra những diễn biến giật cục ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý thị trường. Mặt bằng lãi suất sẽ đứng ở mức cao và không loại trừ việc nhích tăng nếu xuất hiện áp lực tỷ giá.

Thị trường toàn cầu biến động mạnh trong tháng cuối năm 2018

Thỏa thuận “đình chiến” 90 ngày và dấu hiệu nhượng bộ từ phía Trung Quốc cũng không giúp thị trường lạc quan hơn khi Mỹ cùng lúc yêu cầu Canada bắt giữ phó chủ tịch kiêm CFO Huawei. Đây là dấu hiệu cho một cuộc chiến dai dẳng giữa Mỹ và Trung Quốc và không phải chỉ giới hạn ở vấn đề thương mại.

Số liệu kinh tế công bố trong tháng đều cho thấy sự giảm tốc của 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới và dự báo về sự tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế toàn cầu trong những năm tới do tác động của cuộc chiến này.

Trong bối cảnh đó, FED vẫn quyết định nâng lãi suất thêm 0,25% lên mức 2,5%/năm vào ngày 19/12/2018 và đưa ra lộ trình tăng 2 lần trong năm 2019 và 1 lần trong năm 2020.

Quyết định này vấp phải sự phản ứng gay gắt của Tổng thống Mỹ vì cho rằng việc tăng lãi suất sẽ không có lợi cho tăng trưởng kinh tế Mỹ.

Cùng với đó là những bất ổn chính trị của Washington như đóng cửa Chính phủ, từ chức của bộ trưởng Bộ quốc phòng Mỹ đã gia tăng nỗi lo sợ của giới đầu tư vốn dĩ đang khá tiêu cực. Làn sóng bán tháo đã khiến các chỉ số chứng khoán lớn sụt giảm 10-20%, giá dầu giảm về mức thấp kỳ lục trong vòng 16 tháng.

Mặc dù sau ngày nghỉ lễ giáng sinh 25/12, các thị trường có sự phục hồi mạnh nhưng sự biến động trong tháng vừa qua cũng cho thấy mức độ rủi ro của các kênh đầu tư đã tăng lên đáng kể. Dòng tiền đang tìm đến các kênh đầu tư an toàn.

Trong tháng 12, giá vàng tăng thêm gần 50 USD/oz và chạm mức đỉnh 6 tháng là 1.269 USD/oz. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm mất mốc 3% và tiếp tục giảm mạnh trong tháng về mức 2.76%/năm, các kỳ hạn khác cũng đồng loạt giảm, lãi suất kỳ hạn 5 năm đã trở lại mức cao hơn kỳ hạn 2 năm khoảng 5bps.

Chỉ số DXY dao động trong vùng 96-97. Trong đó, đồng tiền trú ẩn là JPY có lúc lên giá gần 3%, GBP có lúc mất giá tới 2% do lo ngại về khả năng Brexit không đạt thỏa thuận nhưng đã hồi phục tích cực trong nửa cuối tháng. EUR gần như đi ngang khi diễn biến tích cực về vấn đề ngân sách của Italy xen lẫn với những chỉ báo kinh tế kém khả quan. Tỷ giá USD/CNY giảm 1%, lùi về mức 6.87 nhờ những động thái tích cực từ phía Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại với Mỹ.