Từ năm 2004-2013, 58 trong tổng số 63 ca sinh đẻ của các nhà ngoại giao Nga ở New York đã được chi trả bởi chương trình liên bang dành cho người nghèo, theo đơn khiếu nại được tiết lộ hôm 6-12 tại tòa án liên bang ở Manhattan.

Chính phủ Hoa Kỳ cho biết các bị cáo trục lợi bất hợp pháp được khoảng 500.000USD, nếu tính luôn những kẻ gian lận chưa được nêu tên trong đơn kiện tổng số tiền trục lợi lên đến 1,5 triệu USD. Trong một tuyên bố, chưởng lý Hoa Kỳ Preet Bharara nói: “Ngoại giao phải là mở rộng quan hệ chứ không phải là móc túi nước chủ nhà. Âm mưu gian lận đã khai thác điểm yếu trong hệ thống Medicaid, nó cũng hé lộ sự tham nhũng có hệ thống và đáng xấu hổ trong các nhà ngoại giao Nga ở New York”.

Khi nộp đơn xin trợ cấp, các nhà ngoại giao Nga cùng người phối ngẫu báo cáo thu nhập thấp đủ để lọt vào diện được hưởng Medicaid, trong khi các đăng ký thẻ tín dụng và hồ sơ ngân hàng của họ “kể” một câu chuyện khác hẳn.

Điều tra của Hoa Kỳ cho thấy “sự trình nộp gian lận có hệ thống các đơn xin giả tạo để trục lợi Medicaid liên quan đến chi phí y tế cho việc mang thai, sinh đẻ và con nhỏ bởi các nhà ngoại giao Nga và người phối ngẫu”. Các bị cáo thường nộp kèm thư xác nhận được ký bởi quan chức cơ quan ngoại giao để tăng sức thuyết phục cho các báo cáo thu nhập giả tạo.

Trong đơn xin Medicaid cho vợ, một nhà ngoại giao của phái đoàn Nga tại Liên Hiệp quốc báo cáo thu nhập của mình chỉ có 3.000USD/tháng, tức 36.000USD/năm, nhưng sau đó, khi xin cấp thẻ tín dụng, ông ta khai thu nhập 8.333USD/tháng, tức gần 100.000USD/năm và họ đã dùng thẻ tín dụng mua sắm hơn 50.000USD tại các cửa hàng xa xỉ.

Chính phủ Hoa Kỳ buộc tội các cựu và đương nhiệm nhân viên ngoại giao Nga cùng người phối ngẫu âm mưu gian lận chương trình chăm sóc sức khỏe, ăn cắp ngân quỹ chính phủ và báo cáo láo. Các nhà ngoại giao đó làm việc cho phái đoàn Nga tại Liên Hiệp quốc, Tổng lãnh sự quán Liên bang Nga tại New York và Đại diện thương mại Liên bang Nga.

Trong số 49 nhà ngoại giao bị cáo buộc, có 38 người đã rời khỏi Hoa Kỳ và chưa ai bị bắt. Các nhà ngoại giao ở Hoa Kỳ được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao, được bảo vệ khỏi bị truy tố. Tại cuộc họp báo ngày 6/12, Bharara cho biết Bộ Ngoại giao sẽ yêu cầu Nga từ bỏ quyền miễn trừ ngoại giao, nếu không, tất cả những bị cáo còn ở Hoa Kỳ sẽ bị trục xuất.

Nga bác bỏ các cáo buộc, cho rằng chúng là chiêu trò rẻ tiền thỏa mãn các thế lực chống Nga tại Hoa Kỳ. Quan hệ giữa 2 cựu thù thời chiến tranh lạnh trở nên tồi tệ sau khi Nga vào tháng 8 đã cấp tỵ nạn chính trị cho Edward Snowden - cựu nhân viên tình báo đã tố cáo vụ nghe lén của cơ quan an ninh quốc gia Hoa Kỳ.

Cũng vì việc này Tổng thống Barack Obama đã hủy một cuộc họp thượng đỉnh tại Moscow vào tháng 9 với người đồng cấp Nga Vladimir Putin. Thứ trưởng ngoại giao Nga Sergei Ryabkov tuyên bố cuộc điều tra của Hoa Kỳ dựa trên những “cáo buộc thêu dệt” và vi phạm quy tắc quốc tế.

Theo ông, bất kỳ khiếu nại nào về các nhà ngoại giao Nga ở Hoa Kỳ cũng nên được thảo luận thông qua các kênh ngoại giao trước. “Nga có những “vấn đề” với hành vi của nhân viên ngoại giao Hoa Kỳ trên lãnh thổ Nga nhưng Nga không làm toáng lên” - ông Ryabkov nói.