NHNN vẫn ế vốn

Thực tế cho thấy, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống trong suốt 2 tháng đầu năm vẫn dừng ở con số âm. Phải đến cuối tháng 3 mới đây, chính xác đến ngày 31/3 theo con số vừa được Thống đốc Nguyễn Văn Bình công bố hôm 1/4, tăng trưởng tín dụng mới hồi phục nhẹ với mức tăng vẻn vẹn 0,01%.

Ngoài yếu tố mùa vụ như NHNN thường lý giải, con số này cho thấy các ngân hàng đang thực sự gặp khó khăn trong việc giải ngân nguồn vốn đang khá dồi dào trong hệ thống. Dĩ nhiên ở hướng ngược lại, việc tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng từ phía các hộ kinh doanh, các doanh nghiệp sản xuất là không mấy dễ dàng.

Cho vay khó khăn khiến tăng trưởng tín dụng giẫm chân tại chỗ lý giải vì sao trong suốt các tuần qua, các ngân hàng không hề mặn mà với nguồn vốn NHNN tung ra qua kênh thị trường mở. Nhìn vào số liệu có thể thấy, tuần qua cũng là tuần thứ 3 liên tiếp các ngân hàng không tham gia đấu thầu trên thị trường mở mặc dù NHNN vẫn chào thầu 1.000 tỉ đồng mỗi phiên với mức lãi suất 5%/năm.

Như vậy cho đến hết ngày 28/3 mới đây, tổng khối lượng trúng thầu trên thị trường mở vẫn dừng lại ở con số 72.784 tỉ đồng và đến nay toàn bộ số này đều được đáo hạn hết. Dù tín dụng của hệ thống ngân hàng có dấu hiệu tăng trưởng trở lại từ giữa tháng 3 song mức tăng không đáng kể không đủ cứu trạng thái “ế ẩm” của thị trường mở tuần qua. Và cũng như các nhận định trước đó, hầu hết các tổ chức đầu tư trong tuần qua vẫn tin rằng, chỉ đến khi nào tín dụng thực sự được cải thiện và có thể cải thiện mạnh trở lại từ giữa quý II, không khí giao dịch trên thị trường mở mới có thể hồng hào trở lại.

Loay hoay kỳ phiếu

Một diễn biến hoàn toàn trái ngược song vẫn phản ánh tình trạng dồi dào vốn thanh khoản của các ngân hàng chính là sự nhộn nhịp trên kênh tín phiếu NHNN. Chỉ trong tuần qua, cơ quan ngân hàng trung ương tiếp tục phát hành thành công 33.118 tỉ đồng tín phiếu và số lượng này tương đương với mức tăng tới 9% so với tuần trước.

Cùng với khối lượng tín phiếu đáo hạn trong tuần đạt 11.146 tỉ đồng, chỉ riêng trong tuần qua, NHNN tiếp tục hút ròng từ các ngân hàng gần 22.000 tỉ đồng sau khi hút ròng tới hơn 15.300 tỉ đồng trong tuần trước.

Đặt trong bối cảnh tín dụng tăng trưởng ỳ ạch khiến đầu ra của nguồn vốn ngân hàng gặp khó khăn, một chuyên gia tài chính nhìn nhận, tín phiếu NHNN vẫn là kênh đầu tư ngắn hạn hiệu quả của các ngân hàng. “Chính tính thanh khoản cao cũng như nguồn thu nhập cố định từ lợi suất khiến kênh tín phiếu tiếp tục thu hút được nguồn vốn đầu tư của các ngân hàng”.

Dĩ nhiên cũng theo đánh giá này, kênh tín phiếu NHNN có thể sẽ sớm trầm lắng hoặc kém sôi động khi hoạt động cho vay truyền thống của các ngân hàng hồi phục và dự báo bắt đầu bật tăng vào giữa quý II này.

Song chính sự sôi động của kênh tín phiếu xuất phát từ trạng thái thừa tiền của các ngân hàng lại đang gây ra nhiều “áp lực” trả lãi đối với NHNN. Một con số tính toán cho thấy, chỉ tính riêng trong vòng một tháng tính từ đầu tháng 2/2014, NHNN phát hành tổng cộng gần 132.400 tỉ đồng tín phiếu với các kỳ hạn phổ biến là 28 và 91 ngày. So với số lượng phát hành trong các quý trước, suốt từ đầu năm 2012, đây là quý có quy mô phát hành lớn nhất dù chưa tính thêm các tuần cuối tháng 3.

Điều đáng nói là, chỉ với con số trên đây, ước tính NHNN phải trả lãi tới hơn 770 tỉ đồng cho số tín phiếu phát hành đầu năm. Chi phí sẽ tiếp tục tăng lên nếu cộng thêm số lượng tín phiếu phát hành trong các tuần gần đây cũng như nguồn vốn đổ về các ngân hàng chưa được khơi thông ở đầu ra truyền thống.

Chính vì vậy, chỉ khi nào tín dụng được khơi thông, áp lực điều hành tiền tệ của NHNN mới có thể giảm bớt và các ngân hàng cũng bớt “loay hoay” tìm đầu ra cho nguồn vốn đang ngày càng đổ về mạnh.