Báo cáo Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (Business Confidence Index - BCI) Quý 3/2023 do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) vừa công bố cho thấy, doanh nghiệp châu Âu có xu hướng nhận định bối cảnh kinh doanh của Việt Nam đang tươi sáng hơn.

Cụ thể, Chỉ số BCI trong Quý 3/2023 đã tăng lên 45,1 so với mức 43,5 của quý trước. Mặc dù con số vẫn ở mức dưới 50 điểm trong 4 quý liên tiếp, tuy nhiên mức tăng này cho thấy dấu hiệu tích cực, lạc quan hơn về nền kinh tế Việt Nam.

Doanh nghiệp kỳ vọng vào sự ổn định và tăng trưởng kinh tế Việt Nam

Báo cáo của EuroCham cho thấy tâm lý kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu dường như đang thay đổi. So với Quý 2/2023, mức độ bi quan về tình hình hiện tại đã giảm 3%, trong khi đó quan điểm tích cực và trung lập tăng lần lượt là 6% và 4%.

Thêm vào đó, khảo sát của Quý 3 cũng cho thấy sự thay đổi về dự báo trong quý tới. So với kết quả thu thập được từ Quý 2, số doanh nghiệp kỳ vọng vào sự ổn định và sự tăng trưởng kinh tế trong Quý tới đã tăng lên 11%. Đồng thời, những doanh nghiệp dự báo xu hướng tiêu cực đã giảm đi 5%.

Ông Thue Quist Thomasen lưu ý rằng, mặc dù xuất khẩu và bất động sản vẫn phải đối mặt với những trở ngại nhưng sự lạc quan vẫn chiếm ưu thế. “Điều tích cực là Báo cáo ghi nhận sự ổn định liên tục trong phép đo hàng quý. Sau khoảng thời gian ba năm đầy biến động, sự ổn định mới này cho thấy các nhà lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu giờ đây có thể dự đoán được tình hình năm tới và lập kế hoạch tốt hơn cho các khoản đầu tư trong tương lai. Đây chính là một sự phát triển tích cực”.

Tuy nhiên, trong bối cảnh gần đến cuối năm, các doanh nghiệp châu Âu khá cẩn trọng trong dự kiến đầu tư kinh doanh. Mặc dù GDP trong Quý 3/2023 của Việt Nam tăng trưởng đầy hứa hẹn 5,3% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng các công ty vẫn tiếp tục thận trọng. Kỳ vọng về doanh thu hoặc đơn đặt hàng tăng ổn định, không có sự thay đổi so với quý trước. Trong khi đó, chỉ 22% có kế hoạch mở rộng đội ngũ trong Quý 4/2023 và chỉ 16% dự đoán sẽ tăng đầu tư.

Triển vọng đầu tư FDI vào Việt Nam: Điểm sáng và điểm cần cải thiện

Khảo sát của EuroCham cho thấy, sức hấp dẫn đầu tư toàn cầu của Việt Nam vẫn mạnh mẽ. 63% doanh nghiệp được khảo sát đã xếp Việt Nam vào top 10 điểm đến FDI hàng đầu. Đáng chú ý hơn, 31% xếp Việt Nam vào top 3, trong đó con số ấn tượng là 16% khẳng định Việt Nam là điểm đến đầu tư hàng đầu. Để củng cố hơn niềm tin này, hơn một nửa số người được khảo sát dự đoán sẽ tăng cường đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam khi năm 2023 gần kết thúc. Dự đoán tích cực này nhấn mạnh một triển vọng đầy hứa hẹn cho dòng vốn FDI và nêu bật sức hấp dẫn của Việt Nam với tư cách là một địa điểm đầu tư.

Bình luận về Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) quý 3/2023, Chủ tịch EuroCham Gabor Fluit cho biết: “Gần một phần ba thành viên của chúng tôi xếp hạng Việt Nam là một trong ba địa điểm đầu tư hàng đầu gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về niềm tin của chúng tôi vào mối quan hệ hợp tác này”.

Tuy vậy, vẫn tồn tại những trở ngại. Trong đó 59% số người tham gia khảo sát cho rằng những khó khăn về hành chính là thách thức chính khi hoạt động tại Việt Nam. Những trở ngại khác như sự không chắc chắn trong các quy tắc và quy định, khó khăn trong việc xin giấy phép, các yêu cầu nghiêm ngặt về thị thực và giấy phép lao động đối với người lao động nước ngoài cũng là những điểm được nhắc đến.

Để cải thiện thu hút FDI vào Việt Nam, 58% số người được khảo sát cho rằng việc tinh giản bộ máy cồng kềnh là yếu tố quan trọng nhất, 48% ủng hộ việc tăng cường môi trường pháp lý, 1/3 kêu gọi nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông và 22% nhấn mạnh việc nới lỏng các yêu cầu về thị thực và giấy phép lao động cho các chuyên gia nước ngoài.

Gia tăng tác động tích cực của Hiệp định EVFTA

Cũng theo các doanh nghiệp châu Âu, sau hơn hai năm triển khai, Hiệp định Thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA) đang tiếp tục có tác động tích cực mạnh mẽ đến bối cảnh kinh doanh của Việt Nam. Hơn 60% doanh nghiệp cho rằng Thỏa thuận này có lợi, trong đó lợi ích hàng đầu là cắt giảm thuế, tiếp theo là khả năng cạnh tranh được cải thiện ở Việt Nam, giảm rào cản thương mại, mở rộng quan hệ đối tác với doanh nghiệp trong nước và tăng khả năng tiệp cận thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp châu Âu, sự khác biệt trong định giá hải quan đối với hàng nhập khẩu, thủ tục thông quan kéo dài, những trở ngại kỹ thuật đối với thương mại… là những tồn tại hạn chế hiệu quả đầy đủ của Hiệp định EVFTA.

Bên cạnh đó, phát triển bền vững đang ngày càng trở thành ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam cần có sự chủ động chuẩn bị cho các quy định xanh sắp ra mắt của EU, chẳng hạn như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon… Qua đó nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế, đặc biệt là tại thị trường quan trọng như thị trường EU.

 

Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) do Decision Lab thực hiện hàng quý, đóng vai trò là công cụ quan trọng để tìm hiểu góc nhìn của các công ty và nhà đầu tư châu Âu tại thị trường Việt Nam. Được tiến hành từ năm 2011, Chỉ số BCI thu thập phản hồi từ mạng lưới gồm 1.300 thành viên của EuroCham Việt Nam trên nhiều lĩnh vực khác nhau, cung cấp những hiểu biết có giá trị về bối cảnh kinh doanh hiện tại ở Việt Nam và đưa ra cái nhìn về những kỳ vọng trong tương lai.