PV: Bà đánh giá như thế nào về tác động của Luật Thuế TNCN sửa đổi đến đời sống xã hội cũng như người nộp thuế? 

 

Trong thực tế, quy định khấu trừ thuế tại nguồn gây nhiều thiệt thòi cho người nộp thuế, đặc biệt là lao động thời vụ, người đầu tư bất động sản, chứng khoán... Vậy bà có thể phân tích kỹ hơn, tại sao phải có quy định này?

 

Nguyên tắc của Luật Thuế TNCN là một số khoản từ tiền lương tiền công, chứng khoán, đầu tư vốn phải khấu trừ tại nguồn. Bởi một số đơn vị lớn như Vietsov Petro hiện có tới 6.000 người lao động, do đó không thể trả lương cho 6.000 người rồi lại để những người này kê khai nộp thuế. Bởi như vậy chẳng khác nào “thả gà ra để đuổi” và phát sinh thêm nhiều thủ tục kê khai nộp thuế. Hay ca sĩ, diễn viên tham gia các chương trình biểu diễn nay đây, mai đó nếu cơ quan chi trả thu nhập không khấu trừ thuế tại nguồn sẽ rất khó khăn cho công tác quản lý.

Tuy nhiên, đấy là những người có thu nhập ổn định, còn đối với những người có thu nhập vãng lai, nếu có thu nhập trên 1 triệu đồng, cơ quan chi trả sẽ khấu trừ ngay 10%, cuối năm quyết toán thuế. Như vậy, những người lao động thời vụ hoặc lao động phổ thông sẽ rất khó lấy lại tiền hoàn thuế, do số bị khấu trừ không nhiều. Tương tự, đối với những người đầu tư chứng khoán hoặc bất động sản, nếu không chứng minh được giá mua vào và bán ra thì mặc dù có thể bị lỗ nhưng vẫn phải nộp thuế. Để giải quyết những bất cập này từ 1/7, những người có thu nhập dưới 108 triệu/năm chỉ cần làm bản cam kết, cơ quan chi trả thu nhập sẽ không khấu trừ thuế. 

 

Theo bà, cần có giải pháp gì để Luật Thuế TNCN sửa đổi đi vào cuộc sống?

 

Để sắc thuế này đi vào cuộc sống, cơ quan quản lý cần làm rõ 5 vấn đề.

Một là, cơ quan thuế cần minh bạch các khoản chịu thuế, không chịu thuế, miễn thuế. Theo đó, các thông tư hướng dẫn cần cụ thể, để cơ quan thuế và người nộp thuế có cách hiểu thống nhất.

Hai là, căn cứ tính thuế cần khoa học, theo thông lệ quốc tế và phù hợp với thực tế Việt Nam. Căn cứ xác định thu nhập của các hộ kinh doanh cá thể không giữ sổ sách kế toán cần đơn giản, dễ hiểu và có sự công bằng hơn đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công.

Ba là, biện pháp quản lý thuế phải khoa học, để đảm bảo thu đúng, thu đủ. Bởi một trong những nội dung liên quan đến quản lý thu thuế TNCN là xác định số lượng đối tượng được giảm trừ gia cảnh và xác định người phụ thuộc.

Hiện tại, cơ quan thuế hiện chỉ mới cấp mã số cho người nộp thuế mà chưa cấp mã số thuế cho người phụ thuộc nên việc đối soát, xác định đối tượng giảm trừ gia cảnh hoàn toàn phụ thuộc vào ý thức tự giác của người nộp thuế, dẫn đến có thể kê khai trùng người phụ thuộc.

 

Bên cạnh đó, thuế TNCN chủ yếu thực hiện biện pháp khấu trừ tại nguồn. Trong khi việc kiểm tra, kiểm soát chưa chặt chẽ, cùng với thị trường tiền mặt khá phổ biến nên chưa bình đẳng trong quản lý thuế.

Bốn là, cần có quy định về nộp thuế, quyết toán thuế, hoàn thuế phù hợp, tránh lạm thu trước, hoàn thuế chậm. Hiện nay, thuế TNCN từ tiền lương,  tiền công được kê khai tạm nộp theo tháng, quyết toán năm nhưng việc hoàn thuế được thực hiện vào cuối quý I năm sau dẫn đến bị chiếm dụng tiền thuế, đôi khi gây phản ứng tiêu cực.

Năm là, cần có chế tài quản lý và kiểm soát chi tiêu cá nhân. Một trong những mục tiêu quan trọng khi ban hành Luật thuế TNCN là tăng cường công tác kiểm soát và điều tiết vĩ mô. Để thực hiện được mục tiêu đó, ngoài hành lang pháp lý của Luật Thuế TNCN cần có thêm quy định về đối soát mức chi tiêu, tiêu dùng với nguồn thu nhập chịu thuế tương ứng và chứng minh thu nhập hợp pháp.

Xin cảm ơn bà!