Theo Tổng thư ký VCCI Phạm Thị Thu Hằng, trong 10 năm qua, doanh nghiệp Việt Nam đang chuyển dịch theo hướng các mô hình quản trị hiện đại, hoạt động theo các hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn và cổ phần - hai loại hình doanh nghiệp này chiếm  80% tổng số doanh nghiệp. Xét theo hình thức sở hữu, các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước ngày càng chiếm đa số với hơn 96% về số lượng doanh nghiệp. Tuy nhiên, tỷ trọng doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ ngày càng tăng cả về số lượng, số lao động, nguồn vốn. Lực lượng doanh nghiệp có quy mô vừa chỉ chiếm 2,1% trong tổng số doanh nghiệp trên cả nước. Số doanh nghiệp này đang có xu hướng thu hẹp quy mô lao động và ít khi phát triển lên thành các doanh nghiệp có quy mô lớn về lao động (từ 74 người/doanh nghiệp năm 2002, xuống còn 34 lao động/doanh nghiệp năm 2011). Song các doanh nghiệp này lại lớn dần về quy mô vốn từ 23 tỷ đồng/đơn vị lên 47 tỷ đồng/đơn vị.

Ngoài ra, theo đại diện VCCI, hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nước ta trong giai đoạn 2002 - 2011 đã giảm hơn so với giai đoạn trước. Trong 3 khu vực doanh nghiệp, các doanh nghiệp ngoài nhà nước có hiệu suất sử dụng lao động cao nhất, tiếp đến các doanh nghiệp nhà nước. Hiệu suất sử dụng lao động trong các doanh nghiệp giảm, nhất là khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài một phần do tốc độ tăng khá nhanh của tiền lương nhưng chất lượng lao động vẫn chưa tương xứng. Chỉ số thanh toán hiện tại, thanh toán nhanh cũng liên tục giảm. Đồng thời, khả năng thanh toán các khoản vay ngân hàng liên tục xấu đi, đặc biệt là  khu vực doanh nghiệp nhà nước. Hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp ngày càng kém và các doanh nghiệp ngày càng dựa nhiều vào vốn vay.

Nhìn vào các thông tin như tỷ trọng doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ ngày càng tăng, hiệu suất sử dụng lao động và năng lực sử dụng vốn đều giảm... không thể không lo ngại về tình trạng sức khỏe doanh nghiệp nước ta. Nhưng từ tình trạng quy mô doanh nghiệp ngày càng nhỏ không thể nhận xét cảm tính là do năng lực quản trị có hạn. Bởi rõ ràng với quá trình cải cách thủ tục hành chính và nhiều luật được ban hành trong giai đoạn khảo sát trên thì điều kiện thành lập doanh nghiệp đã thuận lợi hơn. Và như báo cáo đã nêu rõ, trong khi quy mô lao động của một số đơn vị giảm, thì quy mô vốn lại tăng lên. Ngoài ra, trong giai đoạn khảo sát của VCCI đã có một nửa thời gian kinh tế thế giới có nhiều biến động, kinh tế trong nước khó khăn. Như vậy, có phải điều kiện khách quan khiến doanh nghiệp chưa phát triển quy mô được, năng lực sử dụng vốn, khả năng thanh toán giảm... hay không?

Kết quả khảo sát của VCCI chưa giúp đưa ra câu trả lời cặn kẽ cho những vấn đề nêu trên. Nguyên nhân khiến sức khỏe doanh nghiệp đang xấu đi chưa được nhìn rõ, cơ quan chức năng cần tiếp tục khảo sát sâu hơn. Việc nhìn nhận rõ tác động từ năng lực quản trị, cơ chế, chính sách hay điều kiện khách quan đến các doanh nghiệp sẽ giúp đưa ra khuyến nghị chính sách chính xác.