Quy định chủ hộ kinh doanh cá thể tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025 được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích dài hạn cho nhóm lao động này, giúp họ được hưởng các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất.

Là chủ hộ kinh doanh hàng tạp hóa ở đường Lý Thường Kiệt (TP. Đông Hà, tỉnh Quảng Trị) gần 20 năm nay, chị Nguyễn Thị Đinh Xuân chưa tham gia BHXH. Với đặc thù công việc không có lương hưu như người làm công ăn lương, khi nắm thông tin về việc các hộ kinh doanh nhỏ lẻ sẽ tham gia BHXH bắt buộc, chị Xuân đồng tình theo chủ trương chung, song cũng có không ít băn khoăn.

“Tôi có nắm bắt thông tin qua báo chí cũng như công tác tuyên truyền của ngành BHXH về việc hộ kinh doanh bắt buộc tham gia BHXH từ ngày 1/7/2025. Quy định này rất cần thiết, giúp chúng tôi có quyền lợi về lương hưu, thai sản, tử tuất. Tuy nhiên, chúng tôi mong muốn Nhà nước có chính sách hỗ trợ một phần và duy trì mức đóng ổn định trong thời gian cụ thể để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn kinh tế nhiều khó khăn như hiện nay”, chị Xuân chia sẻ.

Trên thực tế hiện nay, số hộ kinh doanh cá thể tham gia BHXH tự nguyện chưa nhiều. Còn một bộ phận rất lớn chưa quan tâm đến chính sách BHXH. “Gần đây qua tìm hiểu, tôi thấy đóng BHXH là về già mình sẽ có lương hưu. Đây cũng là một khoản đảm bảo cho mình nên việc đóng rất cần thiết. Không nên coi BHXH là khoản phải đóng mà hãy coi đó là một khoản trích ra để dành”, chị Nguyễn Thị Thảo Ly (Phường 5, TP. Đông Hà) chia sẻ.

Theo quy định của Luật BHXH năm 2024, tỷ lệ đóng BHXH của hộ kinh doanh là 25% trên mức thu nhập làm căn cứ đóng (22% vào quỹ hưu trí và tử tuất và 3% vào quỹ ốm đau, thai sản). Mức thu nhập này do chủ hộ lựa chọn nhưng không thấp hơn mức tham chiếu, tạm thời bằng mức lương cơ sở hiện nay là 2.340.000 đồng/tháng.

Như vậy, mức đóng BHXH thấp nhất là 585.000 đồng/tháng và mức cao nhất có thể lên tới 11,7 triệu đồng/tháng, nếu chủ hộ chọn mức thu nhập bằng 20 lần mức lương cơ sở.

Cùng với đó, chủ hộ kinh doanh có thể lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu.

Việc đóng BHXH bắt buộc sẽ mang lại nhiều quyền lợi thiết thực như lương hưu, chế độ thai sản, tử tuất, giúp chủ hộ kinh doanh có sự yên tâm lâu dài hơn. Đặc biệt, nếu không tham gia đúng quy định, chủ hộ kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 12% - 20% tổng số tiền phải đóng, tối đa lên đến 75 triệu đồng.

Trước mắt, từ ngày 1/7/2025, việc tham gia BHXH bắt buộc sẽ áp dụng đối với chủ hộ của hộ kinh doanh có đăng ký nộp thuế theo phương pháp kê khai. Chủ hộ của hộ kinh doanh có đăng ký nộp thuế theo phương pháp khoán sẽ tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2027. Chủ hộ của hộ kinh doanh có đăng ký không thuộc 2 nhóm trên sẽ tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2029.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH là chủ trương đúng đắn, góp phần nâng cao phúc lợi xã hội và giảm gánh nặng ngân sách trong tương lai. Tuy nhiên, để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, Nhà nước cần có các cơ chế hỗ trợ cụ thể, đặc biệt với nhóm có thu nhập thấp và thiếu ổn định như hộ kinh doanh cá thể để họ yên tâm tham gia mạng lưới an sinh.