Năm 2012 đã ghi dấu ấn với nhiều thành công trong lĩnh vực tài chính nói chung và hội nhập tài chính quốc tế nói riêng. Xin bà một số đánh giá về những thành công trong năm qua?
Bà Nguyễn Thị Bích
Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Tài chính
2012 cũng là năm triển khai nhiều chương trình hợp tác song phương nhất từ trước đến nay với Bộ Tài chính các nước/vùng lãnh thổ: Vương quốc Anh, Vương quốc Bỉ, Cu Ba, Lào, Hàn Quốc, Myanmar, Singapore, Đài Loan. Các chương trình hợp tác trên đã tập trung vào những lĩnh vực trọng tâm của Bộ, đó là: Các biện pháp ổn định kinh tế vĩ mô, quản lý nợ công, tái cấu trúc doanh nghiệp (DN) nhà nước, tái cấu trúc thị trường tài chính, nâng cao hệ số tín nhiệm quốc gia, hệ số tín nhiệm DN; tăng cường năng lực quản lý tài sản công…
Về đàm phán thương mại quốc tế, bên cạnh đàm phán Hiệp định thương mại tự do xuyên Thái Bìnnh Dương (TPP), Bộ Tài chính tham gia đồng thời 4 Hiệp định Thương mại tự do (FTAs) quan trọng trong nửa cuối năm 2012: FTA Việt Nam - EU, FTA Việt Nam - Một số nước Bắc Âu, FTA Việt Nam - Hàn Quốc, FTA khu vực Đông Á. Trong các cuộc đàm phán này, Bộ Tài chính đã chủ trì xây dựng các quan điểm, định hướng đàm phán để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án khởi động đàm phán các FTA nêu trên; chủ trì tham gia đàm phán và phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Bộ xây dựng các phương án chào về thuế quan và dịch vụ tài chính để phục vụ cho các phiên đàm phán.
Được biết trong cuộc trả lời báo chí mới đây, bà có nói rằng, “năm 2013 Việt Nam phải tiếp tục cắt giảm 214 dòng thuế nhập khẩu để phù hợp với cam kết WTO”… Bà có thể cho biết một số ý kiến về triển khai hậu WTO hiện nay của ngành Tài chính?
Sau khi gia nhập WTO, thực hiện Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương về việc nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế (KTQT), Bộ Tài chính đã ban hành Chương trình hành động thực hiện cam kết WTO và hội nhập KTQT, nhằm tạo điều kiện cho các DN nâng cao năng lực, phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập.
Qua rà soát các chương trình hành động nêu trên, chúng ta có thể khẳng định về cơ bản đã thực hiện nghiêm túc cam kết Hội nhập KTQT trong đó có cam kết WTO. Sau 5 năm gia nhập WTO, chúng ta đã thực hiện nghĩa vụ rà soát chính sách như các thành viên khác, trong đó mảng chính sách tài chính luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của các đối tác và Ban thư ký WTO. Cho đến nay, được sự phối hợp tích cực của các đơn vị, báo cáo rà soát đợt 1 đã hoàn thành và gửi cho Bộ Công Thương.
Đến năm 2015, sẽ có khoảng trên 85% số dòng thuế có mức thuế suất FTA là 0%. Việc nghiên cứu để hoàn thành lộ trình cắt giảm thuế quan sau năm 2014 là phù hợp với các cam kết và tận dụng được tối đa lợi ích của ta, bởi vậy cần có những bước đi thận trọng và đòi hỏi nhiều nguồn lực.
Bên cạnh đó, chúng ta còn triển khai nhiệm vụ kháng kiện các vụ kiện thương mại. Cụ thể, năm 2012 Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ Tài chính) đã chủ trì và điều phối các đơn vị và địa phương chuẩn bị kịp thời các bản trả lời câu hỏi và phương án làm việc với Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) và cơ quan điều tra của Uỷ ban Châu Âu (EC) để kháng kiện 3 vụ kiện về chống trợ cấp và phòng vệ thương mại đối với mặt hàng ống thép hàn các-bon (Hoa Kỳ), mắc áo bằng thép (Hoa Kỳ) và bật lửa ga (EC).
Kết quả là Việt Nam đã thành công trong vụ kiện ống thép với kết luận của DOC là không có trợ cấp đối với các DN sản xuất ống thép hàn các-bon xuất khẩu. Trong lịch sử kháng kiện về trợ cấp của các nước bị coi là nền kinh tế phi thị trường, đây là vụ kiện đầu tiên thành công.
Về việc triển khai thực hiện các cam kết cắt giảm thuế quan của Việt Nam trong các FTA đã ký, đặc biệt là giai đoạn cắt giảm sau năm 2014 sẽ tiếp tục tạo áp lực rất lớn cho các DN và ngành sản xuất, nhất là trong bối cảnh kinh tế trong nước và thế giới đang gặp khó khăn. Đến năm 2015 sẽ có khoảng trên 85% số dòng thuế có mức thuế suất FTA là 0%. Do vậy, việc nghiên cứu để hoàn thành lộ trình cắt giảm thuế quan sau năm 2014 là phù hợp với các cam kết và tận dụng được tối đa lợi ích của ta cần có những bước đi thận trọng và đòi hỏi nhiều nguồn lực.
Thưa bà, để hội nhập kinh tế - tài chính quốc tế có chiều rộng và chiều sâu, thì những yếu tố nào cần phải được ngành Tài chính chú trọng và đẩy mạnh trong thời gian tới?
Bên cạnh thực hiện cam kết WTO, chúng ta đang tham gia đàm phán các FTA như: TPP; FTA Việt Nam - EU; FTA Việt nam - EFTA; Hiệp định thương mại tự do ASEAN+. Mức độ mở cửa nền kinh tế theo các khuôn khổ này thường rộng và sâu hơn so với cam kết trong WTO. Việt Nam đang đứng trước sự lựa chọn dừng lại hay đi tiếp với các đối tác. Quá trình cải cách và mở cửa đã chứng minh yêu cầu khách quan của hội nhập KTQT, Việt Nam đạt được thành tựu như hiện nay góp phần quan trọng vào yêu tố hội nhập. Tuy nhiên, quá trình thực hiện hội nhập, hợp tác cũng bộc lộ một số nhược điểm về sức cạnh tranh của DN, hệ thống pháp luật quản lý và nguồn nhân lực. Vì vậy, chúng ta phải thận trọng trong phương án tham gia các Hiệp định này.
Xin bà cho biết những nhiệm vụ trọng tâm trong lĩnh vực Hợp tác Quốc tế của ngành Tài chính trong năm 2013 và giai đoạn tiếp theo?
Năm 2013, Bộ Tài chính vẫn tiếp tục thực hiện các mục tiêu cải cách quản lý tài chính công trong bối cảnh dự báo kinh tế trong nước và thế giới tiếp tục khó khăn, diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Chiến lược tài chính đến năm 2020, Chương trình hành động thực hiện Chiến lược tài chính đến năm 2020 và các tài liệu chi tiết hoá Kế hoạch trong giai đoạn 2013 – 2015 sẽ là căn cứ để huy động các nguồn lực trong và ngoài nước nhằm tiếp tục thực hiện các hoạt động cải cách trong lĩnh vực quản lý tài chính công.
Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tham gia các phiên đàm phán quốc tế về Hiệp định thương mại tư do, như: TPP, FTA Việt Nam – EU, EFTA, FTA Việt Nam - Hàn Quốc và RCEP, Vòng đàm phán Doha, Hiệp định Công nghệ Thông tin WTO, các vấn đề đàm phán trong APEC và các Hiệp định song phương khác. Tiếp tục xây dựng phương án đàm phán về dịch vụ và dịch vụ tài chính trong các FTA của ASEAN và ASEAN với các đối tác ngoài khối...
Về triển khai thực hiện các cam kết hội nhập, Bộ Tài chính dự kiến sẽ ban hành và hướng dẫn thực hiện Lộ trình cam kết trong khuôn khổ các FTAs theo HS 2012 (Hệ thống hài hòa mã số thuế); Theo dõi và tập trung đề xuất hướng xử lý đối với các kiến nghị, vướng mắc của DN liên quan đến việc triển khai thực hiện các cam kết cắt giảm thuế quan ưu đãi; Chuẩn bị các phương án trả lời đối với các Phiên điều trần hoặc thẩm tra của Ban Thư ký WTO về việc thực thi cam kết sau 5 năm gia nhập WTO; Tiếp tục hoàn thiện báo cáo giải trình nền kinh tế thị trường và tham gia các Phiên giải trình với các đối tác Mỹ, EU...
Xin cảm ơn Bà!
Bài đăng trên Tài chính & Đầu tư số 3 - 2013
Tiếp tục chủ động hội nhập tài chính quốc tế
(Tài chính) Năm 2012 khép lại ghi nhận những thành công nổi bật trong công tác tài chính, đặc biệt là lĩnh vực hợp tác quốc tế. Đây là tiền đề để năm 2013, ngành Tài chính tiếp tục phát huy những thành quả đạt được trong lĩnh vực hợp tác và hội nhập quốc tế sâu rộng. Để hiểu rõ hơn vấn đề này, Tài chính & Đầu tư đã có cuộc phỏng vấn bà Nguyễn Thị Bích - Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Tài chính.
Xem thêm
