Hiện TTCK Việt Nam có hơn 600 DN niêm yết và một lượng không nhỏ trong số đó có chất lượng khá thấp. Nhiều ý kiến cho rằng, đến nay sau 10 năm vận hành, thị trường cần được phân cấp rõ ràng và nâng cao chất lượng hàng hóa bằng việc nâng tiêu chuẩn niêm yết. ĐTCK ghi nhận một số ý kiến từ các thành viên thị trường.

Ông Dominic Scriven - Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ Dragon Capital

Một trong nhiều mục đích của việc niêm yết cổ phiếu là quyền lợi của các cổ đông tại những công ty đại chúng được bảo vệ bởi một cơ chế chặt chẽ, công khai, minh bạch sau khi niêm yết. Do đó, nếu chỉ nâng cao tiêu chuẩn niêm yết chung sẽ khiến nhiều DN không đáp ứng được và các NĐT này không có được quyền lợi trên. Mặt khác, cũng không đáp ứng được mục tiêu thu hẹp thị trường tự do, mở rộng thị trường có tổ chức của cơ quan quản lý.

Nói như vậy không phải là muốn cho DN nào lên sàn cũng được. Việc nâng cao chất lượng hàng hóa là điều mà thị trường nào cũng nỗ lực, cố gắng không ngừng. Tôi nghĩ, thị trường Việt Nam nên yêu cầu DN nâng cao chất lượng quản trị, yêu cầu về công bố thông tin, xử phạt nghiêm minh nhằm đảm bảo các DN niêm yết, NĐT, các công ty kinh doanh chứng khoán khi tham gia thị trường sẽ đỡ rủi ro hơn. Cần có sự phân hóa rõ nét giữa hai thị trường giao dịch. Một thị trường có tiêu chuẩn niêm yết cao hơn, khi đầu tư vào đó đỡ rủi ro hơn. Một thị trường có tiêu chuẩn niêm yết "mềm" hơn, khi tham gia, DN vẫn huy động được vốn, nhưng NĐT phải chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn. Sự khác biệt rõ rệt về tiêu chí niêm yết cũng như chất lượng hàng hóa giữa các bảng giao dịch là cách nhiều nước đang làm.

Ông Nguyễn Hoàng Hải - Tổng thư ký Hiệp hội Các NĐT tài chính (VAFI)

Tôi cho rằng, TTCK vẫn cần thêm hàng hóa, nhưng không phải theo số lượng, mà cần thêm hàng có chất lượng cao. Cần nâng cao chất lượng hàng hóa đang niêm yết bằng nhiều giải pháp. Trước hết là nâng cao tiêu chuẩn niêm yết tại sàn HOSE và HNX. Như vậy, sẽ có một bộ phận DN niêm yết từ sàn HOSE không đủ tiêu chuẩn phải được chuyển sang sàn HNX, một bộ phận DN đang niêm yết tại sàn HNX chuyển sang sàn UPCoM. Bên cạnh đó là đẩy nhanh việc bán bớt cổ phần nhà nước tại các DN niêm yết bằng nhiều hình thức: bán dần theo lộ trình, bán toàn bộ cho NĐT chiến lược hoặc thực hiện phương án hợp nhất, sáp nhập với những DN mạnh. Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, Nhà nước cần nâng tiêu chuẩn về vốn điều lệ để hạn chế về số lượng, tập trung nguồn lực, giảm thiểu tình trạng cạnh tranh gay gắt và không lành mạnh.

Việc nâng cao chất lượng hàng hóa niêm yết bằng nhiều giải pháp sẽ tạo sự hấp dẫn cho TTCK, giảm thiểu rủi ro cho NĐT, nhất là NĐT cá nhân, đồng thời tạo điều kiện cho các DN kinh doanh hiệu quả, dễ dàng thu hút vốn. Đây có lẽ là chiến lược mà UBCK và các cơ quan hữu quan cần quan tâm để hoạch định các chính sách phát triển thị trường trong giai đoạn 2010 - 2020.

Ông Nguyễn Băng Tâm - Chủ tịch CLB Các DN niêm yết

Cần nâng tiêu chuẩn DN niêm yết, vì thị trường hiện nay đã tiến đến sự chuyên nghiệp và minh bạch. Để có thể cạnh tranh thu hút vốn từ các NĐT trong và ngoài nước, chất lượng hàng hóa cần được nâng lên một bước. Chẳng hạn, tùy vào từng sàn mà có thể yêu cầu DN bắt buộc phải có lãi trong 1 đến 2 năm, lãi bao nhiêu trên vốn điều lệ... Để được niêm yết, quy mô vốn của DN cần nâng lên cao hơn mức hiện tại (10 tỷ đồng tại sàn HNX và 80 tỷ đồng tại sàn HOSE).

Ngoài việc nâng tiêu chuẩn niêm yết, cần có sự phân hóa rõ nét giữa 3 thị trường hiện nay là HOSE, HNX và UPCoM. Sàn HOSE yêu cầu DN có vốn lớn hơn, làm ăn hiệu quả, công bố thông tin nhiều hơn. Sàn HNX thì yêu cầu ở mức độ vừa phải và sàn UPCoM có tiêu chuẩn thấp nhất - là nơi để các công ty đại chúng chưa niêm yết vào giao dịch và một số DN niêm yết không đáp ứng điều kiện sau khi niêm yết có thể giao dịch tại đó. Việc phân hóa các sàn nhằm tạo điều kiện cho NĐT thuận lợi trong việc lựa chọn danh mục đầu tư và các DN cũng có những động lực phấn đấu.

Ông Trần Nam Sơn-  Giám đốc Khối pháp chế và kiểm soát nội bộ, CTCK An Bình

Việc đưa thêm tiêu chuẩn niêm yết vào trong Luật là không cần thiết, mà Luật chỉ nên quy định những vấn đề chung. Các tiêu chí cụ thể như thế nào do các Sở GDCK ban hành sẽ phù hợp hơn.

Việc niêm yết của công ty đại chúng, theo tôi, mới chỉ là điều kiện cần, chứ không phải là đủ cho một DN tốt. Hiện có cách hiểu rằng, DN đã lên sàn là mặc nhiên được "đóng dấu" tốt như có thêm một chứng chỉ vậy. Việc DN lên sàn sau đó hoạt động ra sao mới là quan trọng, chứ không phải ở thời điểm lên sàn. Tôi cho rằng, hiện có 4 chủ thể có thể giám sát chất lượng hàng hóa niêm yết: một là hệ thống kiểm soát nội bộ, HĐQT của chính DN đó; hai là Sở GDCK; ba là cơ quan quản lý; bốn là NĐT. Nếu chất lượng hàng hóa không tốt thì chính NĐT sẽ quay lưng lại với DN đó, chứ không phải việc có nâng cao tiêu chuẩn, tiêu chí niêm yết hay không. Vì thế, mấu chốt là ở chỗ công bố thông tin đầy đủ, kịp thời của các DN ra sao trong cả quá trình về sau, chứ không phải chỉ đáp ứng được điều kiện niêm yết nhất thời.