Dấu ấn chặng đường 50 năm phát triển

Nằm tại khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ, Đà Nẵng là một trong sáu thành phố trực thuộc Trung ương của Việt Nam và là thành phố lớn nhất, đóng vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế - xã hội lớn của miền Trung. 2025 là năm Đà Nẵng ghi dấu mốc lịch sử quan trọng, kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng Thành phố (29/3/1975 - 29/3/2025).

Nhìn lại chặng đường 50 năm qua, TP. Đà Nẵng đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, vươn mình phát triển mạnh mẽ. Từ một đô thị nhỏ, Đà Nẵng đã trở thành một trong những trung tâm kinh tế - văn hóa - xã hội và du lịch hàng đầu của Việt Nam trên hành trình phát triển và hội nhập quốc tế.

Theo số liệu của Chi cục Thống kê TP. Đà Nẵng, tốc độ tăng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân giai đoạn 2021-2025 tuy ước tính chỉ đạt 6,82%, thấp hơn nhiều so tốc độ tăng GRDP giai đoạn 5 năm đầu tiên mới giải phóng (12,95%) song quy mô nền kinh tế địa phương (theo giá so sánh 2010) giai đoạn 2021-2025 ước đạt 698,4 nghìn tỷ đồng, cao gấp 34,4 lần so quy mô của 5 năm đầu (20,3 tỷ đồng).

Tính riêng năm 2024, quy mô GRDP của TP. Đà Nẵng là 151 nghìn tỷ đồng, nằm trong top 20 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có quy mô tổng sản phẩm trên địa bàn cao nhất cả nước. GRDP bình quân đầu người của TP. Đà Nẵng năm 2024 là 118,6 triệu đồng/người, đứng thứ 12/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Hình 1: Quy mô kinh tế TP. Đà Nẵng qua các giai đoạn từ năm 1976 đến năm 2025

Qua 50 năm, cơ cấu nền kinh tế dần chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng khu vực dịch vụ và giảm tỷ trọng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản. Cũng theo số liệu Chi cục Thống kê TP. Đà Nẵng, năm 1976, tỷ trọng khu vực nông lâm nghiệp và thủy sản là 21,0%; khu vực công nghiệp và xây dựng là 33,0% và khu vực dịch vụ là 46,0%. Đến năm 2024, tỷ trọng của các khu vực trên thay đổi rõ nét, lần lượt là 1,9%; 20,3% và 77,8%.

Những năm qua, với chủ trương đẩy mạnh đô thị hóa, TP. Đà Nẵng đã dành nguồn lực lớn để triển khai hàng loạt các dự án, công trình, nhằm cải thiện hạ tầng địa phương. Giai đoạn 2021-2025, ước tính vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội trên địa bàn đạt 175,1 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 46 lần so giai đoạn 1990-1996 khi chỉ đạt con số khiêm tốn gần 3,8 nghìn tỷ đồng. Việc huy động nguồn vốn lớn trong 3 thập kỷ qua đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội Thành phố, dần nâng cao hiệu quả đầu tư qua từng giai đoạn với nhiều năng lực sản xuất mới bổ sung cho nền kinh tế.

Nhằm nâng cao sức cạnh tranh và phát triển kinh tế bền vững, Thành phố đã nỗ lực xây dựng môi trường đầu tư thuận lợi và thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Nhờ đó, tình hình thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của Đà Nẵng đạt kết quả tích cực, đặc biệt đã tạo ấn tượng trong thời kỳ 2005-2014.

Bình quân giai đoạn này, vốn FDI đăng ký tăng 26,6% và vốn FDI thực hiện tăng 21,2%. Sau 30 năm kể từ dự án FDI đầu tiên đầu tư vào thành phố năm 1995 đến nay, TP. Đà Nẵng đã thu hút tổng số 1.202 dự án FDI, với gần 5,4 tỷ USD vốn đăng ký và vốn thực hiện đạt gần 3,8 tỷ USD.

Hình 2: Tình hình thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của TP. Đà Nẵng

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cũng ghi nhận sự tăng trưởng tích cực. Giai đoạn 2021-2025, tổng doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng của TP. Đà Nẵng là 603,2 nghìn tỷ đồng, cao hơn nhiều so với con số 58,1 nghìn tỷ đồng của giai đoạn 1990-1996.

Hoạt động xuất khẩu hàng hóa được TP. Đà Nẵng xác định là một trong ba trụ cột chính, bên cạnh đầu tư và tiêu dùng, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương. Trong giai đoạn 2016-2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của TP. Đà Nẵng đạt 30,87 tỷ USD (gấp hơn 20 lần giai đoạn 1980-1996), trong đó kim ngạch xuất khẩu là 17,50 tỷ USD và kim ngạch nhập khẩu là 13,37 tỷ USD.

Bên cạnh đó, số doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn TP. Đà Nẵng cũng gia tăng đáng kể. Tính đến thời điểm 31/12/2023, tổng số doanh nghiệp trên địa bàn là 21.387 doanh nghiệp (tăng 18.919 doanh nghiệp so năm 2005), trong đó có 48 doanh nghiệp nhà nước, 20.848 doanh nghiệp ngoài nhà nước và 491 doanh nghiệp FDI. Sự lớn mạnh của của các doanh nghiệp đã góp phần tạo công ăn việc làm cho lượng lớn lao động của Thành phố. Năm 2023, tổng số lao động làm việc tại các doanh nghiệp là 285,8 nghìn người.

Năm 2024, ước tính Đà Nẵng đón 4,1 triệu lượt khách quốc tế (chiếm 23,3% tổng lượt khác quốc tế đến Việt Nam) và 6,7 triệu lượt khách trong nước. Tổng doanh thu dịch vụ lưu trú và lữ hành năm 2024 ước đạt 144,4 nghìn tỷ đồng, mang lại nguồn thu đáng kể cho địa phương.

Bên cạnh những kết quả trên, TP. Đà Nẵng còn tích cực đẩy mạnh cải cách hành chính, môi trường đầu tư kinh doanh nâng cao năng lực cạnh tranh…. Thành phố cũng đứng đầu cả nước về Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) trong các giai đoạn 2008-2010 và 2013-2016; xếp thứ nhất Chỉ số Cải cách hành chính (PAR INDEX) giai đoạn 2012-2016. TP. Đà Nẵng cũng liên tục nằm trong nhóm cao nhất về Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) giai đoạn 2011-2016 và 2018-2019.

Với những thành tựu về kinh tế, đời sống người dân TP. Đà Nẵng có sự cải thiện đáng kể, thể hiện ở thu nhập bình quân đầu người của Thành phố năm 2024 vừa qua là 81,4 triệu đồng/người, gấp gần 4 lần năm 2010 (22,8 triệu đồng/người).

Hình 3: GRDP bình quân đầu người và thu nhập bình quân đầu người của TP. Đà Nẵng giai đoạn 2010-2024

Cùng với đó, quy mô dân số và lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của TP. Đà Nẵng tăng đều qua các năm. Điều đáng nói là Thành phố đã không ngừng đầu tư, mở rộng hệ thống cơ sở và chất lượng công tác giáo dục đào tạo. Năm học 2024-2025, trên toàn địa bàn TP. Đà Nẵng có 207 trường phổ thông với 225,4 nghìn học sinh. Quy mô đào tạo đại học, cao đẳng cũng tăng liên tục, năm 2023, TP. Đà Nẵng có tổng số 25 trường đại học, cao đẳng, giảng dạy cho 122,6 nghìn sinh viên.  

Công tác y tế, chăm sóc sức khỏe người dân cũng được Lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND Thành phố quan tâm, đẩy mạnh phát triển. Năm 2023, TP. Đà Nẵng có 87 cơ cở y tế với tổng số trên 9,9 nghìn giường bệnh, đáp ứng tốt hơn nhu cầu điều trị bệnh của nhân dân. Bên cạnh việc đầu tư cơ sở hạ tầng, ngành Y tế Đà Nẵng còn tăng cường số lượng trang thiết bị, đội ngũ y, bác sĩ; chú trọng đào tạo chuyên sâu cho các y bác sĩ, đảm bảo công tác khám, điều trị bệnh nhân ngày một tốt hơn. Nhờ đẩy mạnh chất lượng công tác y tế, công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng trên địa bàn tiến bộ rõ nét, tuổi thọ của người dân không ngừng tăng lên. 

TP. Đà Nẵng vững bước hướng đến tương lai

Ngày 02/11/2023, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1287/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch TP. Đà Nẵng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, mục tiêu đề ra là xây dựng TP. Đà Nẵng trở thành một trong những trung tâm kinh tế - xã hội lớn của cả nước và khu vực Đông Nam Á với vai trò là trung tâm về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, du lịch, thương mại, tài chính, logistics, công nghiệp công nghệ cao, công nghệ thông tin, công nghiệp hỗ trợ; một trong những trung tâm văn hóa - thể thao, giáo dục - đào tạo, y tế chất lượng cao, khoa học - công nghệ phát triển của cả nước. Phát triển TP. Đà Nẵng thành trung tâm tổ chức các sự kiện tầm khu vực và quốc tế; trở thành thành phố cảng biển, đô thị biển quốc tế với vị trí là hạt nhân của chuỗi đô thị và cực tăng trưởng của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung, khu vực Bắc Tây Nguyên và đạt đẳng cấp khu vực Châu Á và là đô thị sinh thái, hiện đại và thông minh, thành phố đáng sống.

Để “mở đường băng” cho cánh chim đầu đàn của khu vực Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung bay cao và vươn xa, ngày 26/6/2024, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng. Theo đó là những cơ chế, chính sách vừa có tính đặc thù, vừa có tính đột phá lớn trong phát triển kinh tế - xã hội như khu thương mại tự do; thí điểm cơ chế tài chính; trao đổi bù trừ tín chỉ carbon; thu hút nhà đầu tư chiến lược trong ngành bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; chính sách về thử nghiệm có kiểm soát, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo… Việc triển khai hiệu quả Nghị quyết số 136/2024/QH15 là cơ hội lớn để TP. Đà Nẵng tiếp tục phát huy tiềm năng, lợi thế, phát huy vai trò là một cực tăng trưởng, dẫn dắt và đóng góp tốt hơn cho phát triển kinh tế của Vùng kinh tế động lực khu vực miền Trung.

Ngày 30/9/2024, Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết 169/NQ-CP Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 79-KL/TW ngày 13/5/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 43-KL/TW của Bộ Chính trị khóa XII về xây dựng và phát triển TP. Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Điều đó cho thấy TP. Đà Nẵng đang nhận được sự quan tâm rất lớn của Đảng và Chính phủ. Trong bối cảnh đất nước ta chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, những thành tựu đã đạt được trong 50 năm qua là hành trang quan trọng để TP. Đà Nẵng khởi đầu một hành trình mới.

Tại Nghị quyết số 80/NQ-HĐND ngày 13/12/2024 của Hội đồng Nhân dân TP. Đà Nẵng về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, TP. Đà Nẵng xác định tiếp tục phục hồi và tăng trưởng kinh tế - xã hội với hàng loạt các giải pháp là: Cơ cấu lại các ngành kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; nâng cao thứ hạng các chỉ số PAPI, PCI, PARIndex, SIPAS; Tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng cơ bản, giải ngân vốn đầu tư công; sử dụng đất đai, tài nguyên hiệu quả; Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế…

Với sự quyết tâm cao và sự đồng hành, chung tay của các cấp chính quyền và nhân dân địa phương cùng nhau đổi mới tư duy, khơi dậy mạnh mẽ khát vọng phát triển, quyết tâm vươn lên, khắc phục khó khăn, TP. Đà Nẵng tự tin vững bước hướng đến tương lai trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, xứng đáng với vai trò là trung tâm và là đầu tầu, dẫn dắt của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ./.