Theo Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương), đầu tháng 5 và cuối tháng 7/2021 vừa qua, Tổng cục Thuế quốc gia (Bộ Tài chính) Trung Quốc đã tiến hành 2 lần điều chỉnh chính sách thuế đối với nhiều sản phẩm gang thép xuất nhập khẩu.

Tại lần điều chỉnh tháng 5, Trung Quốc quyết định áp mức thuế 0% tạm thời đối với một số nguyên liệu sản xuất thép nhập khẩu từ ngày 1/5/2021, cụ thể gồm: gang, thép thô, nguyên liệu thép tái chế (thép phế liệu) và hợp kim Ferrochrome. 

Nước này cũng tăng thuế xuất khẩu lên 25% đối với sản phẩm hợp kim Ferrosolicon (hợp kim của Fe-rô và Si-líc), tăng thuế xuất khẩu tạm thời từ 10% lên 15% đối với sản phẩm gang có độ tinh khiết cao, tăng thuế xuất khẩu tạm thời từ 15% lên 20% đối với sản phẩm hợp kim Ferrochrome và ngừng chính sách hoàn thuế đối với 146 sản phẩm gang thép xuất khẩu.

Tại lần điều chỉnh thứ hai (tháng 7/2021), Tổng cục Thuế quốc gia Trung Quốc tiếp tục bổ sung 23 sản phẩm thép khác vào diện ngừng hoàn thuế xuất khẩu.

Như vậy, danh sách sản phẩm gang thép bị ngừng hoàn thuế xuất khẩu sau 2 lần điều chỉnh đã lên đến 169 sản phẩm (mã HS 8 số), trong đó có một số sản phẩm thép được Việt Nam nhập khẩu khá nhiều từ Trung Quốc như thép cuộn cán nguội, sắt cuộn hoặc thép cuộn cán nguội không chứa hợp kim, thép tấm thông thường đã được mạ, thép tấm không chứa hợp kim cán phẳng mạ kẽm, thép silic kỹ thuật điện, các hạt (cấu trúc tế vi) kết tinh.

Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, trong 7 tháng đầu năm, Việt Nam nhập khẩu từ các thị trường 8 triệu tấn sắt thép các loại, kim ngạch 6,8 tỷ USD, giá bình quân 19,5 triệu đồng/tấn.

Trong đó, Việt Nam nhập từ Trung Quốc 4 triệu tấn sắt thép, trị giá 3,2 tỷ USD, giá bình quân là 18,4 triệu đồng/tấn; đồng thời nhập khẩu sắt thép thành phẩm cũng đạt trị giá 1,8 tỷ USD.

Như vậy, thị trường Trung Quốc chiếm khoảng 50% tổng sản lượng sắt thép nhập khẩu của cả nước, với giá rẻ hơn giá nhập khẩu bình quân từ các thị trường 1,1 triệu đồng/tấn.