Xuất khẩu tăng cao nhưng còn nhiều nỗi lo
Hoạt động xuất khẩu của cả nước trong quý I tăng trưởng cao và tiếp tục xuất siêu. Ngoài sự đóng góp lớn của khối các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) làm tăng mạnh kim ngạch xuất khẩu thì xuất khẩu của doanh nghiệp trong nước bắt đầu tăng trở lại, nhập khẩu hàng hóa cũng tăng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tiếp tục phải đối mặt với những khó khăn không mới như chi phí đầu vào sản xuất, nhân công tăng, lãi suất ngân hàng còn cao...
Xuất khẩu của khối các doanh nghiệp trong nước so với cùng kỳ năm 2012 tăng 10%, đây là dấu hiệu tốt cho thấy sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong nước trong việc đẩy mạnh xuất khẩu. Tỷ trọng của các nhóm hàng đã có sự thay đổi theo hướng tích cực, giảm dần tỷ trọng nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản, tăng dần nhóm hàng công nghiệp chế biến. Một số mặt hàng xuất khẩu có quy mô và tốc độ tăng cao là nhân tố chính đóng góp vào gia tăng kim ngạch xuất khẩu của nhóm như: điện thoại các loại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, phương tiện vận tải và phụ tùng, hàng dệt và may mặc, giày dép.
Mặt khác, theo Chủ tịch Hiệp hội chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam Nguyễn Tôn Quyền, vừa qua lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại đã giảm, theo đó lãi suất cho vay cũng giảm. Tuy nhiên, trên thực tế vay được ở mức lãi suất nào tùy thuộc vào uy tín, tài sản thế chấp, tình hình tài chính của doanh nghiệp…
Theo tính toán của Hiệp hội, lãi suất vay kể cả phụ phí không quá 11%/năm là chấp nhận được. Nếu lãi suất vay cao thì doanh nghiệp không thể có lãi. Bởi vì nguyên liệu đều nhập khẩu với chi phí tăng, chi phí nhân công cũng tăng. Chi phí nguyên liệu chiếm 40-45%, chi phí công nhân 20-23%, quảng cáo, dịch vụ bán hàng 13%, điện nước, xăng dầu…, tất cả chi phí này đều tăng.
Điểm đáng chú ý nữa là trong quý I lượng xuất khẩu của một số mặt hàng nông sản giảm cho thấy sự hạn chế trong việc gia tăng sản lượng và phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Giá xuất khẩu một số mặt hàng nông sản giảm và tăng thấp so với cùng kỳ đã khiến kim ngạch xuất khẩu nhóm này sụt giảm. Vì vậy các giải pháp như mua tạm trữ, hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, đáo hạn ngân hàng, tìm kiếm thị trường cần phải được thúc đẩy nhằm tăng xuất khẩu trong thời gian tới. Bên cạnh đó cũng cần sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng giúp doanh nghiệp ứng phó với các rào cản kỹ thuật, các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp... từ một số thị trường nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Mục tiêu kim ngạch xuất khẩu cả năm 2013 tăng 10%, tức là phải đạt 126 tỷ USD. Với kết quả đã đạt được trong 3 tháng đầu năm thì 9 tháng tiếp theo phải đạt trên 96,42 tỷ USD, bình quân 1 tháng phải đạt hơn 10,7 tỷ USD. Theo cơ cấu xuất khẩu của các quý của những năm trước và xu hướng nền kinh tế thế giới phục hồi chậm, đây là con số đòi hỏi phải rất nỗ lực mới thực hiện được.
Vấn đề quan trọng khác, đó là với xu hướng nhập khẩu tăng dần từ tháng 2, xuất siêu 3 tháng đầu năm ở mức 482 triệu USD, trong bối cảnh hiện nay, xu hướng tăng nhập khẩu có thể xem là yếu tố phục hồi sản xuất. Tuy nhiên để đáp ứng yêu cầu về giảm dần nhập siêu thì các biện pháp nhằm hạn chế nhập siêu vẫn cần được duy trì.