Những ngày cuối tuần, giá USD tại các ngân hàng (NH) thương mại được duy trì ở mức thấp, mua vào 23.110 đồng/USD, bán ra 23.230 đồng/USD. So với hồi đầu năm, giá USD giảm khoảng 25 đồng/USD.

Mua USD chưa bao giờ dễ vậy

Đáng chú ý, xu hướng giảm tỉ giá đã được các NH thương mại duy trì liên tục trong nhiều ngày qua. Trong khi tỷ giá trung tâm hiện cũng chỉ tăng khoảng 1,45% so với hồi đầu năm và đang được NH Nhà nước công bố ở mức 23.160 đồng/USD.

Đây là diễn biến khá bất ngờ của tỷ giá dịp cuối năm so với những năm trước. Hồi đầu năm, tỷ giá được dự báo sẽ biến động tăng không quá 2%-3% so với năm trước nếu không có những cú sốc bất ngờ.

Lý giải về hiện tượng "lạ" này, các chuyên gia phân tích của Viện Đào tạo và Nghiên cứu NH Đầu tư Phát triển Việt Nam (BIDV) cho rằng nhờ kinh tế vĩ mô của Việt Nam tương đối tích cực đã góp phần ổn định tỷ giá. Cụ thể, nguồn cung ngoại tệ dồi dào, cán cân thương mại lũy kế 11 tháng thặng dư mức kỷ lục 9,1 tỷ USD; vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giải ngân tăng trưởng tốt, ước đạt 17,62 tỉ USD, tăng 6,8% so với cùng kỳ; Việt Nam nằm trong nhóm 10 nước nhận kiều hối lớn nhất thế giới, ước đạt 16,7 tỷ USD trong năm nay… nên không có cớ gì để tỷ giá nổi sóng trong những ngày cuối năm.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc NH TMCP Phương Đông, cho biết nguồn cung ngoại tệ dồi dào giúp các NH đáp ứng đủ nhu cầu về ngoại tệ cho khách hàng. "Khách hàng mua ngoại tệ chưa bao giờ dễ như lúc này, vì nguồn cung dồi dào. Việt Nam đang có cơ hội tốt trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài, xuất siêu kỷ lục, kiều hối khả quan..." - ông Nguyễn Đình Tùng nói và dẫn chứng chỉ riêng tại TP. Hồ Chí Minh, trong 11 tháng qua, kiều hối đổ về thành phố qua hệ thống các tổ chức tín dụng trên địa bàn đạt 4,3 tỉ USD, dự kiến cả năm lên tới 5,3 tỉ USD, tăng khoảng 9% so với năm trước. Nguồn lực này góp phần rất quan trọng giúp ổn định cung cầu ngoại tệ trên địa bàn.

Lãnh đạo NH này nhận định tỷ giá đang trong xu hướng tích cực và nếu thời gian tới, kinh tế Việt Nam tiếp tục ổn định, các nguồn vốn vào Việt Nam vẫn khả quan sẽ hỗ trợ tốt cho tỷ giá.

VND nằm trong nhóm ổn định nhất khu vực

Báo cáo về thị trường tiền tệ của SSI Research (Công ty Chứng khoán SSI) cho thấy cung cầu ngoại tệ ổn định, trong khi chênh lệch lãi suất VND - USD trên thị trường liên NH duy trì ở mức cao (quanh 2,5%/năm) đã hỗ trợ VNĐ lên giá. Tỷ giá mua vào của các NH thương mại hiện đã về vùng tỷ giá của tháng 7/2018, thời điểm mới bắt đầu nổ ra cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung và thấp hơn tới 0,32% so với cuối năm ngoái.

"Trong tháng cuối năm, có nhiều yếu tố cùng đan xen tác động nhưng rất có thể tỉ giá USD/VND cuối năm 2019 sẽ thấp hơn hoặc bằng cuối năm 2018, đánh dấu một năm điều hành tỷ giá thành công của NH Nhà nước" - nhóm phân tích của SSI Research dự báo.

Nhiều chuyên gia kinh tế cũng đánh giá tích cực về chính sách điều hành tiền tệ của NH Nhà nước trong năm 2019. Theo đó, NH Nhà nước đã sử dụng chính sách hợp lý, linh hoạt để ổn định tỉ giá, kiềm chế lạm phát nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vĩ mô. Cơ quan điều hành đã chủ động sử dụng một loạt công cụ thị trường tiền tệ như hạ lãi suất điều hành, hạ lãi suất thông qua kênh tín phiếu, thị trường mở, hạ tỷ giá mua vào USD song song với tăng dần tỷ giá trung tâm phù hợp diễn biến thị trường.

Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc khối kinh doanh tiền tệ và thị trường vốn của NH HSBC Việt Nam, cho biết VND tiếp tục nằm trong nhóm những đồng tiền ổn định nhất khu vực, bất chấp những bất ổn địa chính trị và các sự kiện kinh tế trong và ngoài nước. Cặp tỉ giá USD/VNĐ gần như duy trì đà ổn định xuyên suốt trong hầu hết các tháng của năm 2019, thậm chí VNĐ tăng giá so với USD khi NH Nhà nước chủ động hạ giá mua vào ngày cuối tháng 11. Từ đó, NH Nhà nước cũng mua được lượng lớn ngoại tệ, gia tăng dự trữ ngoại hối lên mức cao kỷ lục từ trước tới nay.

"Trong bối cảnh thị trường toàn cầu chứng kiến nhiều biến động, đặc biệt là cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung có nhiều diễn biến khó lường khiến đồng NDT của Trung Quốc mất giá, xuống mức thấp nhất trong 11 năm qua, VND vẫn giữ được xu hướng ổn định. Xu hướng này càng rõ nét hơn khi Trung Quốc là một trong 3 đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam" - ông Ngô Đăng Khoa phân tích.

Về xu hướng tỷ giá trong năm 2020, nhiều chuyên gia cho rằng có cơ sở để kỳ vọng tỷ giá tiếp tục được điều hành theo cơ chế linh hoạt. Với việc dự trữ ngoại hối cao kỷ lục, NH Nhà nước sẽ có đủ công cụ và nguồn lực để điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, đáp ứng cung cầu thị trường. Dù vậy, vẫn có những thách thức cần quan sát và theo dõi, như những bất ổn khi kinh tế toàn cầu có dấu hiệu chậm lại, cuộc chiến thương mại và Brexit (quá trình Anh rời khỏi EU) đều chưa được giải quyết dứt điểm…

Theo ông Ngô Đăng Khoa, việc Việt Nam gần đây bị đưa vào danh sách theo dõi thao túng tỷ giá của Mỹ cũng là một tín hiệu đáng lo ngại trong thời gian tới. Xu hướng tỷ giá tiếp tục khó đoán trong bối cảnh tình hình địa chính trị trên thế giới liên tục vận động. Cơ quan quản lý cần tiếp tục điều hành thị trường theo hướng linh hoạt, chủ động để tránh tạo ra những cú sốc về tỉ giá, lãi suất.