Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay, việc duy trì giá bán lẻ điện theo bậc là cần thiết, vì điện năng là loại hàng hóa đặc biệt, việc sản xuất và tiêu dùng diễn ra đồng thời.

"Khi huy động các nhà máy phát điện về nguyên tắc, chúng ta sẽ phải huy động các nhà máy điện có giá rẻ phát điện trước và nhà máy phát điện có giá đắt phát điện sau cho đến khi đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng điện của khách hàng", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải lý giải.

Để sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, Lãnh đạo Bộ Công Thương cho hay, có rất nhiều nước phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines đều áp dụng giá điện sinh hoạt theo các bậc với giá điện sinh hoạt theo bậc thang sau cao hơn bậc thang trước. Tương tự, Việt Nam đang áp dụng giá bán lẻ điện giống các nước.  

“Việc thiết kế giá bán lẻ điện sinh hoạt theo các bậc phù hợp với các mức sử dụng điện khác nhau của các hộ dân với giá điện tăng dần, nhằm khuyến khích các hộ dân sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tiễn ở Việt Nam”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải làm rõ.

Về đề xuất áp dụng thử nghiệm giá điện 2 thành phần, Lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, kinh nghiệm áp dụng tại các nước trên thế giới cho thấy, giá bán điện hai thành phần gồm giá công suất (tính theo kW) và giá điện năng (tính theo kWh) chỉ áp dụng cho các khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất và kinh doanh. Cơ chế giá này không áp dụng cho các khách hàng sử dụng điện cho mục đích sinh hoạt. Tuy nhiên, do đây là cơ chế mới, cần có nghiên cứu, thử nghiệm kỹ lưỡng, tránh tác động quá lớn tới các nhóm khách hàng sử dụng điện.

Theo Lãnh đạo Bộ Công Thương, trong thời gian tới, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm áp dụng tại các nước trên thế giới, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu và đề xuất áp dụng thử nghiệm giá bán điện 2 thành phần gồm giá công suất và giá điện năng cho một số nhóm khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất để có cơ sở đánh giá tác động đến giá bán lẻ điện bình quân cũng như đến chi phí sản xuất của khách hàng sử dụng điện.

Làm rõ việc áp dụng giá điện theo thời gian sử dụng điện trong ngày cho nhóm khách hàng áp dụng hiện hành vẫn còn phù hợp, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, đặc điểm của hệ thống điện luôn có sự chênh lệch giữa cao điểm và thấp điểm của biểu đồ phụ tải. Sự chênh lệch lớn giữa giờ cao điểm và thấp điểm làm cho hệ thống điện phải có dự phòng lớn.

Một số nhà máy điện được đầu tư chỉ cho vận hành cao điểm có số giờ vận hành ít nên giá rất cao, việc điều hành hệ thống điện rất khó khăn, làm gia tăng tổn thất điện năng, tạo ra áp lực vốn đầu tư rất lớn để xây dựng nguồn điện mới chạy cao điểm, tính kinh tế toàn hệ thống giảm thấp.

Do đó, giá điện tính theo giờ bình thường, cao điểm và thấp điểm đã được áp dụng tại rất nhiều nước trên thế giới để giảm bớt nhu cầu phụ tải đỉnh của hệ thống, điều chỉnh biểu đồ phụ tải sao cho đạt hiệu quả kinh tế cao nhất, đem lại lợi ích cho vận hành hệ thống điện và nền kinh tế quốc dân.

Bên cạnh đó, trong các giờ cao điểm, để đảm bảo đủ công suất, hệ thống điện quốc gia phải huy động các nhà máy tua bin khí chạy dầu hoặc nhà máy chạy dầu có giá phát điện rất cao. Vì vậy, giá phát điện là cao nhất và giá bán lẻ điện cũng sẽ là cao nhất vào giờ cao điểm hệ thống.

Ngoài ra, việc áp dụng biểu giá bán lẻ điện theo thời gian sử dụng trong ngày nhằm khuyến khích các khách hàng tiết kiệm chi phí dùng điện bằng cách dịch chuyển một phần những phụ tải không cần thiết từ giờ cao điểm sang giờ thấp điểm hay giờ bình thường, giảm nhu cầu phụ tải toàn hệ thống trong các giờ cao điểm, góp phần giảm áp lực vốn đầu tư xây dựng nguồn mới.

“Nếu không áp dụng giá bán lẻ điện vào những giờ cao điểm của hệ thống, nhu cầu công suất của hệ thống sẽ còn tăng cao hơn nữa và sẽ dẫn tới khó khăn trong việc cung cấp điện giờ cao điểm”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải lý giải.