Hiện đại hóa, đổi mới công tác thống kê tài chính

Kế hoạch hướng đến mục tiêu hiện đại hóa, đổi mới công tác thống kê tài chính phù hợp với Chiến lược tài chính đến năm 2030 và Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2045.

Hệ thống Thống kê tài chính được phát triển theo mô hình hệ thống tập trung, thống nhất, chất lượng, hiệu quả, từng bước tích hợp với các hệ thống thống kê kinh tế quốc dân và hệ thống thống kê tiền tệ của nhà nước, phù hợp các nguyên tắc, chuẩn mực quốc tế về thống kê tài chính chính phủ.

Kế hoạch đề ra mục tiêu cụ thể là hoàn thiện môi trường pháp lý để hệ thống thống kê tài chính hoạt động đồng bộ, thống nhất trong toàn ngành Tài chính từ Trung ương đến địa phương; Hình thành hệ thống chỉ tiêu thống kê tài chính, chế độ báo cáo thống kê tài chính đồng bộ, thống nhất phù hợp với hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, chế độ báo cáo thống kê cấp quốc gia; Đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ phương pháp và quy trình sản xuất thông tin thống kê, mô hình thống kê để phù hợp với tiêu chuẩn thống kê, quy trình sản xuất thông tin thống kê theo định hướng Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam và chuẩn mực thống kê quốc tế, phục vụ cho công tác quản lý tài chính và phân tích, dự báo.

Đồng thời, đẩy mạnh việc biên soạn, công bố và cung cấp các chỉ tiêu thống kê tài chính theo hướng bao quát đầy đủ các lĩnh vực quản lý của ngành Tài chính nhằm cung cấp các sản phẩm thống kê kịp thời, tạo lập những công cụ phát triển dữ liệu thống kê tài chính và kinh tế vĩ mô theo tiêu chuẩn và phương pháp luận thống kê quốc tế.

Một mục tiêu khác được đề ra là triển khai áp dụng mạnh mẽ và hiệu quả ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và tận dụng hiệu quả các cơ hội của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 trong các hoạt động thống kê tài chính. Áp dụng phương pháp thống kê tiên tiến dựa trên dữ liệu lớn thiết lập nền tảng hạ tầng công nghệ thông tin tích hợp, đồng bộ các hình thức thu thập thông tin, phương pháp xử lý, tổng hợp, cung cấp, phổ biến và chia sẻ thông tin thống kê, từ đó hình thành hệ thống thông tin thống kê thống nhất toàn ngành Tài chính; dữ liệu thống kê tài chính là dữ liệu cốt lõi trong hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Bộ Tài chính và các bộ ngành, địa phương;

Bên cạnh đó, củng cố, hoàn thiện đầy đủ, đồng bộ và kịp thời chức năng, nhiệm vụ, bộ máy tổ chức, nguồn nhân lực, tài lực, cơ sở vật chất kỹ thuật cho công tác thống kê tài chính; Nâng cao hiệu quả hợp tác song phương và đa phương nhằm tiếp cận nhanh phương pháp thống kê tài chính tiên tiến, hiện đại.

Triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp

Để thực hiện hiệu quả các mục tiêu đề ra, Bộ Tài chính đã xác định rõ các nhóm giải pháp cụ thể trong thực hiện; trong đó có rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý. Theo đó, rà soát cập nhật, sửa đổi, bổ sung các văn bản qui định về hệ thống chỉ tiêu thống kê tài chính, chế độ báo cáo thống kê tài chính đảm bảo phù hợp với hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, đồng bộ với bộ chỉ tiêu tổng hợp báo cáo định kỳ và báo cáo thống kê về kinh tế - xã hội phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Tài chính cũng sẽ phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về thống kê quốc gia đảm bảo phù hợp, đồng bộ, thống nhất với quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, các luật chuyên ngành và hệ thống chỉ tiêu, báo cáo tài chính; Xây dựng quy chế phối hợp công tác, trao đổi thông tin thống kê giữa Bộ Tài chính và các bộ, ngành có liên quan.

Về các giải pháp về chuyên môn, nghiệp vụ thống kê, Bộ Tài chính xác định đổi mới phương pháp, nội dung, cách thức sản xuất, tổng hợp thông tin, chế độ báo cáo theo hướng tập trung khai thác, sử dụng dữ liệu hành chính để tổng hợp các hệ thống chỉ tiêu thống kê và chế độ báo cáo thống kê; Thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị trong và ngoài Bộ Tài chính; Biên soạn, công bố và cung cấp các chỉ tiêu thống kê tài chính, đa dạng hóa hình thức, nội dung công bố thông tin thống kê; Nghiên cứu xây dựng, ban hành hệ thống chỉ tiêu và chế độ báo cáo thống kê theo chuẩn mực thống kê tài chính chính phủ GFS; Nghiên cứu, áp dụng khung lý thuyết, mô hình, phương pháp, công cụ tiên tiến, hiện đại để nâng cao chất lượng hoạt động phân tích và dự báo thống kê...

Đối với các giải pháp về hiện đại hóa hoạt động thu thập, xử lý và quản trị dữ liệu, Bộ Tài chính tăng cường áp dụng phương pháp luận tiên tiến, hiện đại; đa dạng hóa hình thức và ứng dụng tối đa công nghệ thông tin trong hoạt động thu thập, xử lý dữ liệu thống kê. Ưu tiên sử dụng dữ liệu có sẵn từ Cơ sở dữ liệu tổng hợp về Tài chính; Thực hiện công tác quản trị dữ liệu (Data Governance) theo hướng tập trung và mở trên nền tảng Kiến trúc tổng thể hướng tới Bộ Tài chính; Tổ chức triển khai Đề án xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính và Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính.

Cùng với đó, Bộ Tài chính sẽ phát triển, nâng cấp Hệ thống thông tin thống kê tài chính để gửi, nhận báo cáo, khai thác thông tin, số liệu thống kê theo chế độ báo cáo thống kê tài chính; gửi, nhận báo cáo theo bộ chỉ tiêu tổng hợp báo cáo định kỳ và báo cáo thống kê về kinh tế - xã hội phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; thu thập các chỉ tiêu thông tin tài chính, dữ liệu về kinh tế - xã hội khác để cập nhật phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ Tài chính, công tác đánh giá, dự báo tình hình, hoạch định chiến lược, chính sách của ngành Tài chính. Đồng thời, tăng cường nghiên cứu, ứng dụng khoa học thống kê, khoa học dữ liệu để khai thác nguồn dữ liệu lớn, dữ liệu mới cho hoạt động thống kê của ngành Tài chính...

Về các giải pháp về tổ chức, phát triển nguồn nhân lực, Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung để kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cơ cấu tổ chức của bộ phận làm công tác thống kê tại các đơn vị thuộc Bộ Tài chính;  Phát triển, thu hút, trọng dụng nhân lực trình độ cao cho công tác thống kê và quản trị số liệu; tăng cường huy động và sử dụng các chuyên gia, nhà khoa học về khoa học thống kê, khoa học dữ liệu, công nghệ thông tin. Đồng thời, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng hàng năm cho cán bộ làm công tác thống kê.

Để triển khai hiệu quả mục tiêu đã đề ra, Bộ Tài chính cũng sẽ tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thống kê tài chính. Theo đó, triển khai thực hiện các chương trình hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thống kê tài chính theo hướng nâng cao hiệu quả hợp tác song phương và đa phương nhằm tiếp cận nhanh phương pháp thống kê tiên tiến. Từng bước thực hiện đầy đủ các cam kết về hợp tác, cung cấp thông tin thống kê tài chính cho các nước và tổ chức quốc tế.

Ngoài ra, Bộ Tài chính sẽ tăng cường hợp tác, chia sẻ số liệu thống kê về tài chính - ngân sách nhà nước với các tổ chức quốc tế; thực hiện chuyển đổi số liệu thống kê tài chính chính phủ đảm bảo tính so sánh quốc tế; cập nhật đầy đủ, thường xuyên hệ thống phổ biến dữ liệu chung tăng cường (e-GDDS); phổ biến dữ liệu riêng (SDDS) đảm bảo tiêu chuẩn theo SDDS. Các đơn vị thực hiện công tác thống kê được tạo điều kiện, khuyến khích hợp tác, nhận hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ các tổ chức quốc tế phát triển chính thức (ODA), các nguồn tài trợ cho Bộ Tài chính; tạo điều kiện để các đơn vị thực hiện công tác thống kê có cơ hội hợp tác, trao đổi thông tin khoa học, tiếp cận các phương pháp thống kê, dự báo tiên tiến, hiện đại của quốc tế.

Trên cơ sở mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Kế hoạch, Bộ Tài chính đề nghị Thủ trưởng các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ theo chức năng nhiệm vụ được giao cụ thể hóa thành các nhiệm vụ theo kế hoạch hàng năm; chủ động tổ chức triển khai Kế hoạch đảm bảo chất lượng và tiến độ thực hiện các nhiệm vụ được giao; kịp thời báo cáo những vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai công tác thống kê về Bộ (Cục Tin học và Thống kê tài chính) để giải quyết.