Từ đầu năm đến nay, hoạt động của Khu thương mại Tịnh Biên - An Giang với các cửa hàng miễn thuế tiếp tục hoạt động và thu hút một lượng không nhỏ du khách đến tham quan, mua sắm. Bên cạnh những mặt tích cực như góp phần vào việc giải quyết việc làm cho lao động tại địa phương, thu nộp ngân sách; tạo điểm tham quan mua sắm cho du khách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực biên giới thì tình trạng các doanh nghiệp vi phạm các quy định chính sách, tiếp tay cho các cửu vạn tuồn hàng ra ngoài vẫn diễn biến phức tạp.

Những hiện tượng tiêu cực này tại Khu thương mại Tịnh Biên đã tồn tại từ lâu nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, gây không ít khó khăn trong công tác quản lý của cơ quan Hải quan. Theo ông Phan Văn Tâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên, vẫn còn tình trạng một số doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đãi về thuế GTGT đối với những mặt hàng do Việt Nam sản xuất đưa vào Khu Thương mại Tịnh Biên, sau đó tuồn hàng ra ngoài trái phép bằng nhiều thủ đoạn để được hoàn thuế GTGT. doanh nghiệp thường bán hàng không đúng đối tượng, thu gom, thuê CMND để in hóa đơn bán hàng trái phép, hóa đơn bán hàng khống. Các đối tượng này tập kết hàng hoá tại kho, thuê mướn một số đối tượng còn tổ chức đào hang, bẻ hỏng hàng rào cứng, làm “máng trượt dã chiến” để đưa hàng trái phép ra ngoài.
Tình trạng này diễn biến phức tạp đến mức BQL Khu kinh tế cửa khẩu Tịnh Biên phải tiến hành xây tường rào bằng bêtông để thay thế hàng rào sắt.

Thế nhưng, các cửu vạn tiếp tục đào hang phía dưới chân hàng rào bê tông để tuồn hàng ra ngoài. Hiện nay, nước nổi đã lên cao, sát hàng rào cứng khu siêu thị miễn thuế nên các cửu vạn đã đưa các phương tiện thuỷ cặp sát hàng rào cứng để “ăn hàng” từ phía trong siêu thị miễn thuế do các đối tượng quăng ra. Với quân số mỏng như hiện nay, chi cục không thể bố trí tuần tra liên tục nên các cửu vạn đã tranh thủ mọi lúc để vận chuyển hàng qua khỏi hàng rào cứng. Ngoài ra, hiện tại Khu thương mại Tịnh Biên có tình trạng một công ty đăng ký nhiều công ty con với nhiều cửa hàng trong khu nhằm đối phó với cơ quan chức năng khi bị xử phạt như đình chỉ hoạt động, rút giấy phép nhưng vẫn tồn tại dưới hình thức công ty khác.

Cục Hải quan An Giang và Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên đã triển khai hàng loạt các biện pháp như tuần tra kiểm soát, phối hợp kiểm tra đột xuất kho hàng doanh nghiệp, lắp đặt camera giám sát… Thời gian qua, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên đã đề xuất Cục Hải quan An Giang kiến nghị UBND tỉnh An Giang chỉ đạo tạm thời không mở tờ khai nhập khẩu vào Khu thương mại các mặt hàng do Việt Nam sản xuất như bột ngọt, sữa, cà phê, dầu ăn… để hạn chế lợi dụng hoàn thuế. Sau đó, UBND tỉnh An Giang đã có Công văn tạm thời không mở tờ khai hải quan nhập khẩu vào khu Thương mại đối với các mặt hàng nói trên và tình hình lợi dụng đã giảm bớt.

Theo thống kê chưa đầy đủ, đã có hàng trăm thùng sữa, hàng trăm thùng bia, nước ngọt có gas và nhiều mặt hàng tiêu dùng bị Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên phát hiện tuồn qua hàng rào cứng nhưng hầu hết đều vô chủ. Các doanh nghiệp kinh doanh hàng miễn thuế đều không dám nhận hàng của mình vì sợ sẽ bị áp dụng các bước tiếp theo như kiểm kho, chứng từ…

Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên nhận định tình trạng các doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đãi, cố tình vi phạm để trục lợi trong hoàn thuế sẽ vẫn không giảm nếu không thay đổi về chính sách mặt hàng nhập khẩu vào khu thương mại; lực lượng Công an, chính quyền địa phương không kiên quyết xử lý các đầu nậu, cửu vạn thì Khu thương mại Tịnh Biên sẽ vẫn tồn tại những phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý của cơ quan Hải quan tại đây.