Sau một thời gian tạm lắng, xung đột thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới bùng phát trở lại vào tuần trước, khi Tổng thống Donald Trump tăng thuế trừng phạt từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Hôm thứ Hai, Trung Quốc trả đũa bằng cách áp thuế lên 60 tỷ USD hàng hóa Mỹ. Thị trường chứng khoán toàn cầu bán tháo, khiến hơn 1 nghìn tỷ USD vốn hóa bị "thổi bay" trong phiên giao dịch đầu tuần.

Cuộc khảo sát do Bloomberg thực hiện ngày thứ Hai với sự tham gia của 40 chuyên gia kinh tế cấp cao cho kết quả 2/3 số chuyên gia được hỏi dự báo Mỹ và Trung Quốc sẽ đi đến một thỏa thuận thương mại vào cuối năm. 1/5 cho rằng điều này chỉ xảy ra vào năm 2020. Có 5 chuyên gia dự báo phải mất ít nhất 5 năm nữa mới có một thỏa thuận như vậy.

Về lời đe dọa của ông Trump về áp thuế quan 25% lên nốt 300 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, hơn một nửa số nhà kinh tế được khảo sát nói ông Trump sẽ làm đúng như những gì ông nói. 30% không cho rằng ông sẽ thực hiện lời đe dọa này; và 18% dự báo ông Trump sẽ áp thuế, nhưng thuế suất sẽ dưới 25%.

Trong số những người dự báo ông Trump sẽ áp thuế trên, 2/3 cho rằng việc áp thuế này sẽ diễn ra trong quý 2 hoặc quý 3 năm nay.

"Cả hai bên đều muốn có một thỏa thuận, nhưng xung đột sẽ còn leo thang và tình hình sẽ còn căng thẳng thêm trước khi họ đi đến một thỏa thuận", chuyên gia kinh tế cấp cao David Sloan thuộc Continuum Economics nhận định. Ông Sloan dự báo Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận trong năm nay, nhưng trong thời gian từ nay đến quý 3, ông Trump sẽ áp thuế lên 300 tỷ USD hàng Trung Quốc.

"Việc đạt một thỏa thuận thương mại mang đến lợi ích kinh tế cho cả hai bên", ông Sloan phát biểu. "Nếu không có thỏa thuận, kinh tế Mỹ sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Kinh tế Trung Quốc thậm chí còn bị tác động nặng nề hơn".

Dường như hiểu rõ về nguy cơ này, ông Trump hôm thứ Hai khuyến cáo Trung Quốc không nên dùng biện pháp "nặng" khi trả đũa Mỹ. Ông cũng nói sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản vào cuối tháng tới. Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cũng phát tín hiệu rằng đàm phán diễn ra tốt hơn những gì thị trường đánh giá.

Cuộc khảo sát của Bloomberg hoàn tất đúng vào thời điểm Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) công bố danh sách các mặt hàng Trung Quốc có tổng kim ngạch 300 tỷ USD vào Mỹ mỗi năm mà ông Trump dọa áp thuế 25%.

Nhìn chung, tình hình ở thời điểm hiện tại khiến giới chuyên gia đặt ra những kịch bản xấu.

4/5 số chuyên gia được Bloomberg khảo sát nói rằng thuế quan tăng lên làm gia tăng nguy cơ kinh tế Mỹ rơi vào một cuộc suy thoái trong thời gian từ nay đến cuối năm sau.

Kinh tế Mỹ tăng trưởng vượt dự báo trong quý 1 năm nay, nhưng tốc độ tăng trưởng được dự báo sẽ đuối đi trong thời gian tới dưới áp lực của chiến tranh thương mại, nhu cầu toàn cầu suy giảm, và các chính sách hỗ trợ tăng trưởng của chính quyền ông Trump không còn tác dụng.

Khoảng một nửa số chuyên gia được hỏi cho rằng một kịch bản như vậy đặt ra khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) phải cắt giảm lãi suất. 25% cho rằng FED sẽ giữ nguyên lãi suất và 23% nói chiến tranh thương mại sẽ không có ảnh hưởng gì đến lãi suất đồng USD.