Cộng đồng DN ghi nhận

Qua một thời gian ngắn áp dụng chế độ DN ưu tiên, theo đánh giá của các DN đã được công nhận  trong đợt 1 (năm 2011) thì hiệu quả mà chương trình này mang lại rất đáng khích lệ.

Hiệu quả đầu tiên và dễ nhận thấy chính là giảm đáng kể thời gian thông quan đối với lô hàng XK/NK của DN. Ví dụ như Công ty TNHH XNK MTV 2/9 Đắk Lắk, Tổng công ty Lương thực miền Nam tiến hành thủ tục thông quan rất nhanh, chỉ trong vòng 5-7 phút/lô hàng và có thể khai cùng lúc cho nhiều tờ khai XK và đều được thông quan nhanh.

Đối với Công ty Brother (Nhật Bản), thời gian thông quan hàng hóa giảm được 10.780 phút/tháng, tương đương với 180 giờ/tháng; Công ty Sumidenso (Nhật Bản) trước đây thời gian thông quan một lô hàng mất từ 1 đến 2 giờ thì nay giảm chỉ còn 30- 45 phút/lô hàng. Đại diện của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn cũng cho biết, trước đây Công ty phải mất khoảng 1/2 ngày mới có thể thông quan xong cho một lô hàng thì nay thời gian giảm chỉ mất từ 1 đến 3 giờ.

Không chỉ có thế, các DN cho biết đã giảm chi phí do được miễn kiểm tra hồ sơ, hàng hóa, phí lưu container, kho bãi, cảng. Như Công ty Brother, từ khi được công nhận là DN ưu tiên đã giảm khoảng 1.200USD/ tháng. Tập đoàn thủy sản Minh Phú trước kia, mỗi một lô hàng NK từ khi mở tờ khai đến khi nhận hàng về tại Công ty mất khoảng 1 tuần. Thế nhưng, từ khi được công nhận là DN ưu tiên thì chỉ một ngày sau khi mở tờ khai đã nhận được hàng, giảm chi phí khoảng từ 80 đến 100USD/container. Tương tự, Công ty Sumidenso giảm khoảng 1.700USD/tháng.

Cả 9 DN ưu tiên được công nhận trong đợt 1 đều cho rằng, việc thông quan hàng nhanh đã tạo điều kiện đưa hàng về nhà máy nhanh chóng khi hàng đến cảng, không những giảm được chi phí lưu kho hàng hóa mà đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất của nhà máy, giảm đáng kể thời gian, nhân lực đi lại, giao hàng nhanh, không gây ứ đọng tại các cảng, không bị phạt phí lưu container.

Ngoài ra các DN cũng nhận được nhiều lợi ích khác, như chủ động trong việc lấy hàng, đưa hàng về nhà máy, kịp giao hàng, chủ động được thời gian sản xuất, giao hàng, xếp hàng hóa lên tàu thuận lợi, nhanh chóng. Bên cạnh đó, việc được cơ quan Hải quan công nhận là DN ưu tiên cũng giúp nâng cao uy tín thương hiệu khi DN XNK hàng hóa, nâng cao uy tín với các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn dễ dàng.

Tự hào khi được là DN ưu tiên

Có thể thấy, điều khác biệt của chế độ DN ưu tiên này là phương cách áp dụng ưu tiên hiện hành (miễn kiểm tra hồ sơ, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa, không kiểm tra sau thông quan tại trụ sở DN). Các ưu tiên cao nhất hiện có được áp dụng cho tất cả hàng hóa XNK của DN, không phải cho từng lô hàng như các DN khác… Các áp dụng này tạo thành sự ưu tiên đặc biệt, vượt trội đối với DN đủ điều kiện.

Chính vì vậy, sự ra đời của chế độ DN ưu tiên đã thu hút sự quan tâm của các DN lớn, đặc biệt là các DN nước ngoài và Hải quan các nước như Hàn Quốc, Mỹ, Lào. Ngay cả lãnh đạo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đánh giá cao chính sách này và cho biết, đây có thể là sự tham khảo của VCCI trong việc xét cấp C/O.

Là một trong 3 DN được Tổng cục Hải quan công nhận là DN ưu tiên trong đợt 2, theo ông Katsuyoshi Sona - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Canon Việt Nam, những tiêu chí và điều kiện đặt ra để lựa chọn DN ưu tiên là rất cơ bản và xác thực.

Ông Nguyễn Hữu Tuyến, Tổng Giám đốc Liên doanh Việt- Nga Vietsovpetro (1 trong 3 DN được công nhận đợt 2) cho rằng, về cơ bản những tiêu chí và điều kiện đặt ra để lựa chọn DN ưu tiên là phù hợp, vừa đảm bảo tính chặt chẽ, khoa học vừa mang tính thí điểm để có thể áp dụng rộng rãi trong tương lai.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Hữu Tuyến cũng đề nghị Bộ Tài chính sớm nghiên cứu để mở rộng diện DN ưu tiên, hạ bớt điều kiện về kim ngạch XNK, thì mới có thể áp dụng được rộng rãi, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ theo hướng chuyển từ quan điểm Hải quan kiểm soát DN chặt chẽ sang chế độ Hải quan tin DN, giao quyền cho DN tự kê khai, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật, giảm bớt tiền kiểm để chuyển sang hậu kiểm.

Đưa ra lý do để DN muốn tham gia vào chương trình “DN ưu tiên”, ông Katsuyoshi Sona cho biết: “Hiện nay, các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam đang được người tiêu dùng trên thế giới mong đợi và đón nhận. Do đó, nhờ vào việc được tham gia chương trình DN ưu tiên, chúng tôi tin chắc rằng sẽ giảm thiểu các thủ tục hải quan, được thông quan 24/24 và được miễn kiểm..., sẽ là những thuận lợi lớn trong việc có thể nhanh chóng cho dù chỉ là một ngày để đưa những sản phẩm đến tay khách hàng”.

Còn theo ông Nguyễn Hữu Tuyến, Tổng Giám đốc Liên doanh Việt- Nga Vietsovpetro, một khi đã được áp dụng chế độ DN ưu tiên, thì sẽ mang lại lợi ích rất lớn về kinh tế, uy tín cho DN, do hàng hóa XNK sẽ được làm thủ tục hải quan nhanh hơn rất nhiều, hầu như luôn luôn được vào luồng Xanh, được miễn kiểm tra thực tế khi thông quan; giấy tờ tài liệu về XNK cũng được miễn kiểm tra chi tiết, giản đơn đi nhiều, có thể làm thủ tục thông quan trước, bổ sung tài liệu sau, nên sẽ tiết kiệm thời gian, nhất là đặc điểm của Vietsovpetro thường phải NK khẩn trương, kịp thời, đúng lúc hàng hóa phục vụ dự án, khắc phục sự cố trong quá trình thăm dò, khai thác dầu khí, nên nếu được áp dụng chế độ ưu tiên sẽ hoàn toàn yên tâm, chủ động trong quá trình mở tờ khai hải quan và nhận hàng, có thể mở tờ khai Hải quan điện tử 24/24 giờ, 7/7 ngày trong tuần...

Việc được áp dụng chế độ ưu tiên hải quan còn nói lên uy tín cao và năng lực XNK trực tiếp của DN, góp phần nâng cao thương hiệu của DN trên thương trường.