Năm 2008, nữ tác gia người Canada Margaret Atwood đã lựa chọn chủ đề về nợ trong Bài giảng Massey (CBC Massey Lectures) của mình. Văn bản này được soạn thảo trong nửa đầu năm đó, sau được xuất bản thành sách với cái tên " Payback: Debt and the Shadow Side of Wealth" (Tạm dịch: Hoàn vốn: Nợ và mặt trái của sự giàu có) và trở thành một trong những cuốn sách đáng đọc nhất 10 năm đầu của thế kỷ 21.

Nội dung cuốn sách nói về việc Atwood chú ý đến những lời quảng cáo trên các phương tiện công cộng về các dịch vụ giảm nợ như thế nào. Bà nói: "Tại sao những quảng cáo này lại xuất hiện nhiều đến vậy? Có phải vì số lượng người chìm trong nợ đang ở mức cao chưa từng có? Rất có thể là như thế!"

Hiện nay, hơn 10 năm sau cuộc khủng hoảng nợ toàn cầu lan sang cả thị trường tài chính thì sự phẫn nộ vẫn còn đó. Các ngân hàng trung ương đã mua trái phiếu và giữ lãi suất ở mức thấp để thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế. Điều này gây ra tỷ lệ đi vay của các doanh nghiệp và chính phủ cao ở mức kỷ lục.

Trong khi bài giảng của Atwood nhận định về các khoản nợ từ góc nhìn lịch sử, thần học, văn học và thậm chí là sinh thái, thì Bloomberg đã có những câu hỏi đơn giản hơn về chu kỳ tín dụng với các nhà đầu tư và phân tích: Đâu là nguyên nhân của cuộc khủng hoảng nợ sắp tới?

Kristin Forbes - Giáo sư của MIT Management Sloan School of Management và là cựu nhà hoạch định chính sách của Bank of England

Rủi ro đang dần chuyển sang những lĩnh vực khác của nền kinh tế. Chúng ta thường gọi đó là hệ thống tín dụng đen. Những rủi ro này đang nằm trong các bộ phận của hệ thống tài chính ít được kiểm soát. Và chúng ta khá chủ quan về những rủi ro đó là gì và chúng "bành trướng" như thế nào. Ví dụ, đó có thể là thị trường cho vay sử dụng đòn bẩy. Đây là những lĩnh vực của nền kinh tế mà hiện tại tôi cảm thấy lo ngại nhất.

Michael Temple - Giám đốc Nghiên cứu Tín dụng Doanh nghiệp Mỹ tại Amundi Pioneer Asset Management

Thực sự tôi nghĩ, không hẳn rằng Mỹ sẽ là "tâm chấn" của cuộc khủng hoảng nợ. Tôi cho rằng nó sẽ xảy ra ở các nước khác. Rõ ràng là tốc độ tăng trưởng chậm chạp đang diễn ra ở châu Âu và nhiều nước đang chìm trong sự suy thoái. Bạn có thấy rằng các vụ vỡ nợ và các vấn đề ngày càng gia tăng ở châu Âu hay không? Và còn Trung Quốc thì sao? Nếu Trung Quốc không thể hồi phục tốc độ tăng trưởng với chương trình kích thích kinh tế hiện tại thì có thể những vấn đề sẽ phát sinh từ đó.

Greg Hahn - Chủ tịch và CIO của Winthrop Capital Management

Chúng tôi cho rằng chúng ta đang tiến gần đến một sự thay đổi trong chu kỳ tín dụng. Những biến chuyển này sẽ có sự thể hiện khá khác biệt trong lần này. Tôi nghĩ rằng nó sẽ xảy đến với các thị trường công thông qua các khoản vay có đòn bẩy. Một trong những dấu hiệu nhận biết là chứng khoán đảm bảo bằng tài sản. Các khoản nợ đang gia tăng và CLP (cho vay thế chấp) cũng vậy. Chúng ta đang chứng kiến các hợp đồng vay vốn đang được "tung ra" thị trường. Đó là tất cả các dấu hiệu.

Adam Richmond - Trưởng phòng Chiến lược tín dụng tại Morgan Stanley

Một phần do cuộc khủng hoảng tài chính vừa qua, nên hệ thống này hiện đã an toàn hơn. Khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng hệ thống khác là rất thấp. Những gì chũng ta đang chứng kiến lại giống như năm 2002 khi đòn bẩy được tạo nên.

Peter Tchir - Trưởng phòng Chiến lược vĩ mô tại Academy Securities Inc.

Tôi không nghĩ rằng sẽ có một cuộc khủng hoảng tín dụng khác xảy ra, bởi tôi không thấy đòn bẩy trong hệ thống giao dịch. Trong cuộc khủng hoảng tài chính, mọi thứ đều có sự móc nối. Ngay khi một phần cấu trúc vốn bắt đầu gặp vấn đề, thì mọi thứ đều bị bán ra ồ ạt. Như thế sẽ có rất nhiều rủi ro hạch toán theo giá trị thị trường. Tôi cho rằng chúng ta có thể chứng kiến tình trạng tương tự như hồi tháng 12, khi các quỹ ETF đặc biệt kéo mức giá xuống thấp hơn nhưng rồi hồi phục nhanh chóng. Nhưng nhà đầu tư không phải "chạy trốn" khỏi thị trường.

Priya Misra - Trưởng phòng chiến lược giá toàn cầu tại TD Securities

Nếu bạn thấy ai đó lo ngại về sự thâm thụt cùng suy thoái, bạn có thể nghĩ rằng mức lãi suất thực tăng lên. Hãy nhìn tình trạng này ở Canada. Bởi thị trường thế chấp của họ có lãi suất thả nổi cao hơn nhiều, có thể thấy nó ảnh hưởng thế nào đến người tiêu dùng. Rất nhiều người cho rằng rủi ro của quý IV là việc Fed thu hẹp bảng cân đối. Tôi cho rằng đó là lý do lãi suất đã tăng. Khi lãi suất thực tăng, mọi người sẽ tìm đến trái phiếu, tháo chạy khỏi thị trường tín dụng. Nếu lạm phát xảy ra, chúng ta có thể cân nhắc về việc nâng lãi suất. Nếu không làm vậy thì thiệt hại có thể lớn hơn.

Jim Bianco - Chủ tịch và nhà sáng lập của Bianco Research LLC

Điều gì khiến mức độ tín nhiệm tín dụng bị hạ thấp sẽ gây ra sự suy thoái hoặc kinh tế giảm tốc. Chúng ta đang chứng kiến một số vấn đề như vậy xảy ra ở châu Âu. Câu hỏi tiếp theo là, điều gì khiến lãi suất tăng cao hơn. Đó là lạm phát. Chúng ta không thực sự hiểu về lạm phát và tôi không nghĩ rằng chúng ta nhận thức rõ về tình trạng hiện tại.

Kristina Hooper - Giám đốc chiến lược thị trường toàn cầu tại Invesco Ltd.

Một động lực quan trọng sẽ nhanh chóng đẩy mức lãi suất lên cao và tôi không cho rằng nó sẽ xảy ra trong tương lai gần. Nếu bất cứ điều gì xảy ra, những gì chúng ta chứng kiến là ngân hàng trung ương này cho tới ngân hàng trung ương khác chấp nhận thực tế rằng họ cần phải có động thái ôn hoà hơn, dù rất nóng lòng chuẩn bị cho cuộc khủng hoảng tiếp theo.

Tất cả chúng ta đều lo lắng về vấn đề lãi suất tín dụng, chỉ là bởi nó đã tăng lên và đang lửng lơ ở vị trí không an toàn. Đương nhiên sẽ có rất nhiều cách để tái hỗ trợ tài chính. Không phải trong năm nay, mà thực sự là năm 2020, chúng ta sẽ chứng kiến khoảng 10% các loại trái phiếu đó cần hỗ trợ tài chính. Đó là sẽ là lý do đầu tiên tôi muốn nói tới. Tôi cũng lo lắng về những lĩnh vực cụ thể khác như "cho vay mua xe" (auto loan), có thể thấy các vụ vỡ nợ do đó gia tăng khá nhanh chóng. Nó sẽ gây ra một kiểu khủng khoảng tương tự như cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu? Không hề, nó sẽ là khoản tiền cá nhân sụt giảm, và tôi muốn theo dõi sát sao nguyên nhân này.