Công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị

Là đảng bộ cơ sở, Đảng bộ cơ quan Bộ Tài chính giai đoạn 1955-1960 đã thể hiện sự cố gắng, nỗ lực vượt bậc trong lãnh đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị. Đặc biệt, cán bộ, đảng viên đã nêu cao tinh thần học hỏi, tổ chức thực hiện có kết quả cao nhiệm vụ tài chính - ngân sách trong hai năm (1955-1956), giúp kinh tế đất nước phục hồi sau chiến tranh, ngân sách nhà nước vươn lên cân bằng được thu chi một cách tích cực, trên cơ sở tỷ lệ nguồn thu trong nước ngày càng tăng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội thời kỳ chuyển tiếp từ chiến tranh sang hòa bình.

Kết quả tài chính - ngân sách trong giai đoạn sau hòa bình (1954-1957) và 3 năm (1958-1960) đã được tổ chức và quản lý chặt chẽ hơn, với tinh thần cân đối thu, chi một cách tích cực; tài chính ngân sách được tiếp tục củng cố và phát triển, chẳng những đáp ứng được nhu cầu chi tiêu, vốn tăng lên, mà còn có một số kết dư; việc chấp hành chính sách, nguyên tắc, chế độ tài chính có nhiều tiến bộ rõ rệt.

Trên cơ sở thu nhập quốc dân tăng và với các chính sách tài chính từng bước được hoàn thiện, bổ sung thêm đã giúp công tác tổ chức động viên nguồn vốn trong nước hợp lý, tranh thủ nguồn vốn nước ngoài qua việc quản lý, sử dụng nguồn viện trợ hiệu quả nên thu ngân sách nhà nước tăng nhanh qua từng năm với tốc độ cao, đáp ứng nhu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mở đầu công cuộc tạo nền tảng để xây dựng nền kinh tế kế hoạch xã hội chủ nghĩa (XHCN) ở miền Bắc.

Hàng loạt cơ chế, chính sách quản lý tài chính được nghiên cứu sửa đổi để phù hợp với giai đoạn chuyển tiếp cũng như bối cảnh hòa bình. Chính sách thuế được bổ sung hoàn thiện một bước; đặc biệt chú trọng sửa đổi, hoàn thiện chính sách nhằm kích thích, hỗ trợ cho việc cải tạo XHCN trên các lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương nghiệp trên cơ sở hỗ trợ về mặt tài chính cho sản xuất phát triển. Đồng thời, tăng cường đầu tư, chú trọng đầu tư phát triển công nghiệp, giao thông, thủy lợi, các mô hình sản xuất lớn đi đôi với cải tiến quản lý đối với kinh tế quốc doanh nhằm nâng cao vị thế chủ đạo đối với nền kinh tế quốc dân.

Chính sách thuế nông nghiệp được sửa đổi, bổ sung đáng kể, với những nội dung cơ bản là ổn định sản lượng lương thực dùng làm căn cứ tính thuế nông nghiệp trong một thời gian; miễn thuế cho ruộng đất khai hoang, phục hóa nhằm khoan sức dân cũng như kích thích sản xuất phát triển. Việc ưu tiên, ưu đãi đối với hợp tác xã về thuế suất tối đa, về miễn giảm thuế khi mất mùa vụ... được triển khai rộng khắp. Bộ Tài chính đã tăng cường đầu tư vốn vào nông nghiệp, giúp đỡ tài chính cho hợp tác xã nông nghiệp thông qua nguồn chi ngân sách và tín dụng ngày càng tăng.

Tài chính trong giai đoạn này cũng đã được sử dụng như một công cụ sắc bén để cải tạo giai cấp tư sản và phát triển kinh tế công thương nghiệp có lợi cho CNXH. Thông qua chính sách thuế để tăng cường điều tiết thu nhập của các nhà công thương tư bản tư doanh nhằm hạn chế mặt tiêu cực. Tài chính trong giai đoạn này đã phục vụ đắc lực cho việc thúc đẩy phát triển kinh tế quốc doanh trong lĩnh vực sản xuất và lĩnh vực thương nghiệp.

Công tác xây dựng Đảng và giáo dục  chính trị tư tưởng

Năm 1958, Đảng bộ cơ quan Bộ Tài chính có 2 liên chi (Liên chi Thuế và Liên chi Nhà trường) và 21 chi bộ trực thuộc, với tổng số đảng viên là 345 đồng chí. Tháng 8/1959, theo cơ cấu tổ chức mới, Đảng bộ đã làm thủ tục chuyển hai chi bộ (Sở Rượu và Sở Muối) sang Đảng bộ cơ quan Bộ Nội thương.

Tháng 12/1959, Đảng bộ đã tiến hành sáp nhập 4 chi bộ thuộc Liên chi Sở Thuế công thương nghiệp thành một chi bộ, sáp nhập Chi bộ Hành chính và Chi bộ Quản trị thành Chi bộ Văn phòng Bộ, sáp nhập Chi bộ Văn phòng Đảng ủy và Chi bộ Tổ chức cán bộ thành Chi bộ Vụ Tổ chức và cán bộ. Đồng thời, Đảng bộ đã tiến hành tách Chi bộ Thanh tra Kế toán thành hai chi bộ (Thanh tra Tài chính và Chi bộ Vụ Kế toán), thành lập mới Chi bộ Vụ Nghiên cứu. Tính đến hết tháng 12/1959, toàn Đảng bộ có một liên chi bộ và 13 chi bộ trực thuộc, với tổng số đảng viên là 349 đồng chí. Tại thời điểm Đại hội Đảng bộ lần thứ III, toàn Đảng bộ có một liên chi bộ và 13 chi bộ trực thuộc, với 319 đảng viên, trong đó có 35 đảng viên dự bị.

Về công tác phát triển Đảng, từ tháng 5/19585/1960, toàn Đảng bộ đã bồi dưỡng kết nạp được 50 đảng viên mới, là những người đã kinh qua rèn luyện thử thách trong kháng chiến, những quần chúng tiêu biểu ưu tú có nhiều đóng góp trong công tác; trong đó chỉ riêng đợt sinh hoạt chính trị theo Chỉ thị số 05/CTTW của Trung ương Đảng về việc kết nạp đảng viên lớp “6 tháng 1”, Đảng bộ đã kết nạp được 33 đảng viên mới.

Kết quả là, công tác giáo dục chính trị tư tưởng đã làm cho cán bộ, đảng viên và quần chúng ở cơ quan Bộ Tài chính nhận thức rõ ràng hơn về thành quả to lớn của cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng; nhất trí với đường lối cách mạng XHCN ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà; nhận thức rõ phong trào cách mạng giải phóng dân tộc, dân chủ nhân dân ở miền Nam; nhận thức sâu sắc hơn về vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

Lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, nhân sinh quan cách mạng được nâng cao; nhận thức rõ hơn chức năng, nhiệm vụ của tài chính XHCN, lập trường quan điểm giai cấp trong công tác tài chính. Từ đó, cán bộ đảng viên đã nâng cao trách nhiệm chính trị, nỗ lực vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn được giao, phát huy hiệu lực của ngành Tài chính trong công tác quản lý tài chính đối với các ngành, các cấp.

Công tác lãnh đạo các tổ chức  quần chúng

Ngày 14/4/1956, Chi đoàn Thanh niên cứu quốc cơ quan Bộ Tài chính được thành lập; Đảng ủy chỉ định đồng chí Trần Hải Đường, một đảng viên trẻ có kinh nghiệm giữ chức Bí thư Chi đoàn và giao nhiệm vụ cho một số đảng viên đang còn tuổi thanh niên tham gia sinh hoạt Đoàn.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy cơ quan Bộ, các tổ chức Công đoàn và Đoàn Thanh niên được củng cố kiện toàn, đi vào hoạt động phù hợp với tình hình nhiệm vụ mới. Trong giai đoạn 1955-1960, hoạt động công đoàn và Đoàn Thanh niên cơ quan Bộ Tài chính đã có những cố gắng và tiến bộ vượt bậc. Sinh hoạt công đoàn và đoàn thanh niên luôn đảm bảo sự chặt chẽ, có tác dụng giáo dục đoàn viên cả về mặt chính trị tư tưởng, công tác, sinh hoạt và học tập.

Vai trò của công đoàn trong các phong trào thi đua ngày càng phát huy tác dụng cao. Đối với sinh hoạt của đoàn viên, trong phạm vi quyền hạn và trách nhiệm của mình, công đoàn đã làm được nhiều việc tích cực, trong đó đáng chú ý là đã phối hợp chặt chẽ với các cán bộ phụ trách của chính quyền, đảm bảo thực hiện nền nếp dân chủ tập thể trong cơ quan.

Các tổ chức công đoàn đã nâng cao vai trò hướng dẫn cho công đoàn viên xác định được nhiệm vụ, chức trách ngày càng cụ thể,  rõ ràng, từng bước cải tiến nội dung sinh hoạt thật tốt để tăng cường giáo dục đối với quần chúng, công chức ngoài Đảng, tạo nên sức mạnh đoàn kết và thi đua lành mạnh, lập thành tích từ đó hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ công tác.