Chiều 11/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Luật Hải quan (sửa đổi).

Không thành lập nhiều cục hải quan trên một địa bàn

Theo báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo Luật Hải quan (sửa đổi), trong nhóm nội dung về cải cách thủ tục, hiện đại hóa quản lý hải quan, quy định về hàng hóa được miễn kiểm tra hồ sơ hải quan, người khai hải quan nộp các hồ sơ giấy thuộc hồ sơ hải quan trong vòng 7 ngày kể từ ngày cơ quan hải quan quyết định thông quan đã được loại bỏ theo ý kiến của đại biểu Quốc hội.

Đối với nội dung về tổ chức bộ máy hải quan, trước nhiều ý kiến khác nhau về hệ thống tổ chức hải quan, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho giữ quy định có tính chất nguyên tắc trong việc thành lập cục hải quan như dự thảo Luật và chỉnh lý nội dung này theo hướng “Việc thành lập Cục Hải quan, Chi cục Hải quan, Đội kiểm soát hải quan và đơn vị tương đương căn cứ vào các tiêu chí về khối lượng công việc, quy mô, tính chất hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, đặc thù, điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa bàn".

Về tiêu chí để thành lập cục hải quan như số lượng doanh nghiệp trên địa bàn, số lượng tờ khai hải quan, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm… là các chỉ số luôn biến động theo tốc độ phát triển kinh tế xã hội từng vùng. Vì vậy, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho bổ sung quy định giao Chính phủ quy định tiêu chí thành lập tổ chức hải quan như Điều 13 dự thảo Luật.

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị Ban soạn thảo soạn chỉnh lại câu chữ để rõ ý, tránh tình huống xảy ra việc một tỉnh, thành phố thành lập hai hoặc ba cục hải quan.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cũng khẳng định, quan điểm của Bộ Tài chính là không thành lập nhiều cục hải quan trên địa bàn một tỉnh, thành phố.

"Hiện ngành Hải quan có 34 cục trong đó có 11 cục là liên tỉnh, 23 cục là trên địa bàn một tỉnh. Quy định như trong dự thảo Luật là để hướng tới mục tiêu giữ các cục liên tỉnh và nếu có điều kiện thì tạo cơ sở sáp nhập nhiều cục thành Cục Hải quan liên tỉnh"- Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn nói.

Bên cạnh đó, nhiều nội dung hiện đang được quy định trong các nghị định, thông tư, đã được thực tiễn kiểm nghiệm và có tính ổn định được rà soát để đưa vào dự thảo Luật, giảm bớt số lượng các điều khoản giao Chính phủ, Bộ Tài chính ban hành văn bản. Sau khi tiếp thu chỉnh lý, dự thảo Luật đã giảm từ 23 xuống còn 12 nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết.

Đề xuất hải quan có quyền tạm giữ, áp giải người vi phạm 

Giải trình về nội dung thẩm quyền của công chức, cơ quan hải quan trong việc xử lý hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, UBTVQH cho biết điều 66 Luật Hải quan hiện hành quy định thẩm quyền của cơ quan hải quan trong việc tạm giữ người, phương tiện vận tải nếu có căn cứ cho rằng có hành vi cất giấu hàng hóa buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Bộ Luật tố tụng hình sự và Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự tuy đã quy định thẩm quyền cơ quan hải quan trong việc khởi tố, điều tra đối với tội buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, nhưng cũng không giao thẩm quyền tạm giữ người vi phạm cho công chức hải quan.

Xuất phát từ thực tiễn đó, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho phép quy định theo hướng trường hợp có căn cứ cho rằng có hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Đội trưởng Đội kiểm soát chống buôn lậu, Hải đội trưởng Hải đội kiểm soát trên biển có thẩm quyền dừng phương tiện vận tải, tạm giữ người, áp giải người vi phạm.

Theo phương án này, để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật cần nghiên cứu bổ sung trong Luật này một điều để sửa đổi, bổ sung thống nhất với Luật xử lý vi phạm hành chính, đồng thời nghiên cứu, bổ sung những thẩm quyền này trong quá trình sửa đổi Bộ Luật tố tụng hình sự và xây dựng Luật tổ chức điều tra hình sự.