Điểm đáng chú ý trong dự thảo này là sự điều chỉnh giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng, trong đó có ô tô nhập khẩu. Ông PHẠM ĐÌNH THI - Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho rằng, đây là bước đi cần thiết để tạo sự bình đẳng giữa ô tô sản xuất trong nước và ô tô nhập khẩu.

Phóng viên: Bộ Tài chính đang dự thảo quy định về cách tính giá tính thuế đối với thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt. Vậy cơ sở của ngành tài chính với đề xuất trên là gì, thưa ông? Ông PHẠM ĐÌNH THI - Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính: Về thuế tiêu thụ đặc biệt, đối với thuốc lá, rượu, bia, ô tô, thì giá tính thuế là giá do nhà sản xuất bán ra. Đối với hàng hóa nhập khẩu thì bao gồm giá CIF (giá thành, bảo hiểm và cước) tại cửa khẩu nhập, cộng với thuế nhập khẩu nếu có. Và trong trường hợp hàng hóa do các cơ sở trực thuộc hạch toán phụ thuộc như các cửa hàng chi nhánh bán ra, thì giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt tính giá do cơ sở phụ thuộc bán ra. Quy định này đã thực hiện trong nhiều năm.

Tuy nhiên khi đánh giá tổng kết thời gian vừa qua, thì cũng nổi lên một số vấn đề. Vì chúng ta quy định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá của nhà sản xuất bán ra, mà trong trường hợp anh bán ra cơ sở thương mại thì không được thấp hơn 10% do giá cơ sở thương mại bán ra. Từ điều này cho thấy, một số doanh nghiệp sản xuất hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt đã thành lập công ty thương mại, và dưới công ty thương mại thì lại thành lập các công ty con. Với quy định này, một số ý kiến cho rằng sẽ làm tăng mức thuế, nhưng phải khẳng định là mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt là không đổi, do Quốc hội quy định trong Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Đây chỉ là việc xây dựng giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt cho phù hợp với thực tế hiện nay, tránh chuyện lách thuế tiêu thụ đặc biệt.

Với mặt hàng ô tô, thì giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ được quy định như thế nào trong dự thảo lần này?

Vừa rồi Hiệp hội ô tô Việt Nam (VAMA) cũng kiến nghị về cách tính giá áp thuế tiêu thụ đặc biệt. Hiệp hội này cho rằng giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe nhập khẩu hiện nay thấp hơn so khoảng 20% so với xe của doanh nghiệp lắp ráp trong nước. Lý do là đối với xe lắp ráp trong nước, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá do nhà sản xuất bán ra, khi đó đã gồm chi phí, tiếp cận thị trường quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, vận chuyện. Với xe nhập khẩu không bao gồm các loại phí này nên khiến doanh nghiệp trong nước mất lợi thế cạnh tranh. Do đó, để tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng thì hiện nay trong dự thảo Nghị định đang xin ý kiến các bộ, ngành, hiệp hội, chúng tôi quy định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá do cơ sở nhập khẩu bán ra. Về thuế tiêu thụ đặc biệt, ngay khi nhập khẩu thì mặt hàng ô tô đã phải chịu thuế này tại cửa khẩu hải quan. Giá tính thuế là giá CIF cộng với thuế nhập khẩu. Nhưng khi bán ra tại thị trường trong nước, thì lại tính trên giá bán ra, và được trừ thuế tiêu thụ đặc biệt là đã nộp tại cửa khẩu. Và mức trừ đối đa bằng số thuế tiêu thụ đặc biệt đã nộp khi nhập khẩu.

Cách áp giá tính thuế này sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh giữa các doanh nghiệp nhập khẩu và doanh nghiệp lắp ráp ô tô trong nước.

Người tiêu dùng quan tâm đến việc cách tính giá để áp thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ tác động đến họ như thế nào, đặc biệt là với mặt hàng ô tô?

Trong cơ chế thị trường do cung và cầu quyết định. Ở đây điều quan tâm là thay đổi cách xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt để tạo ra sự cạnh tranh bình đẳng, tránh lách quy định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt chứ không phải là tăng thuế.

Tuy nhiên, với cách ngăn chặn việc lách quy định về giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt, thì rõ ràng có thể tác động tăng đối với xe nhập khẩu. Nhưng giá tính thuế mới có thể khiến giá ô tô tăng 10.000USD như một số báo đăng là không đúng. Một số doanh nghiệp từ trước đến nay họ đã làm tốt, không lách giá tính thuế, thì giá xe của họ cũng không bị chênh lệch.

Kinh nghiệm của các nước về vấn đề này ra sao và liệu đề xuất của Việt Nam có tạo được sự tương đồng với nhiều nước trong khu vực không, thưa ông?

Tôi thấy rằng nhìn chung là tương đồng. Tại Philippines, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô hiện đang tính theo giá bán buôn. Với Malaysia, cách tính là lấy giá bán buôn trừ đi phần nội địa hóa. Với một số nước khác như Thái Lan, cách xác định hiện cũng là giá CIF cộng với thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, chúng tôi có trao đổi với Cục Tiêu thụ đặc biệt, Bộ Tài chính Thái Lan thì được biết, họ cũng đang sửa đổi quy định theo hướng tính theo nhà kinh doanh bán ra với ô tô sản xuất trong nước và ô tô nhập khẩu.

Xin cám ơn Ông!