Quy mô và mức độ kéo dài của cú sốc lạm phát toàn cầu đã khiến cho phần lớn các nhà dự báo và người đứng đầu Ngân hàng Trung ương (NHTW) ngạc nhiên, đồng thời nó khiến họ buộc phải tính đến bình thường hóa chính sách tiền tệ, theo tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings công bố trong báo cáo triển vọng kinh tế toàn cầu (GEO) mới đây.

Trong năm vừa qua, tổng cầu toàn cầu hồi phục nhanh chóng, tuy nhiên sản lượng sản xuất lại không phục hồi tương đương. Tình trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng khiến cho GDP toàn cầu quý 3/2021 tăng trưởng tăng trưởng thấp hơn so với kỳ vọng, giá cả tăng nhanh hơn so với dự báo.

Fitch đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2021 của Mỹ, Đức và Nhật, điều này phản ánh cho những vấn đề liên quan đến gián đoạn chuỗi cung ứng với sản xuất công nghiệp. GDP toàn cầu được dự báo tăng trưởng ước tính 5,7%, đây là tốc độ tăng trưởng cao nhất tính từ năm 1973, và còn rất lâu mới có thể nói đến rủi ro lạm phát suy thoái.

Dự báo tăng trưởng GDP năm 2022 của toàn thế giới đã được điều chỉnh giảm xuống mức 4,2% từ mức 4,4% trước đó, tuy nhiên sự thay đổi này phản ánh cho việc kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại.

Phản ứng chính sách cho đến nay chậm hơn kỳ vọng khi mà chỉ có 2 đợt hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc được thông báo trong năm nay còn Fitch đã cho rằng sẽ có nhiều hơn thế. Fitch dự báo tăng trưởng GDP Trung Quốc năm 2022 sẽ chỉ còn 4,8% từ mức 8,0% của năm 2021.

Chuyên gia kinh tế trưởng tại Fitch Ratings, ông Brian Coulton, nhận định: “Hiện đang có những dấu hiệu cho thấy rằng các cú sốc giá cả liên quan đến tình trạng khan hiếm hàng hóa trong đại dịch COVID-19 đang bắt đầu chuyển thành lạm phát. Khi mà chính sách tiền tệ vẫn đang trong trạng thái siêu nới lỏng, thực tế này khiến cho các Ngân hàng Trung ương lo lắng”.

Giá cả hàng hóa tiêu dùng tăng cao tính từ tháng 3/2021 chủ yếu phản ảnh việc nhu cầu hàng hóa trên toàn cầu tăng cao do các gói kích cầu, chủ yếu tại Mỹ. Giá cả hàng hóa sẽ bình ổn trong năm 2022 bởi chi tiêu chuyển hướng sang lĩnh vực dịch vụ, đầu tư tăng cao làm tăng nguồn cung hàng hóa và các gói kích cầu được rút bớt.

Cho đến nay, Fitch đã nhiều lần buộc phải điều chỉnh dự báo lạm phát và áp lực lạm phát tăng cao đang khiến cho các ngân hàng trung ương lo lắng. Lạm phát đã trở thành mối lo lớn, giờ đây nó càng trở nên tệ hại hơn khi mà giá năng lượng tăng sốc, kỳ vọng lạm phát tăng lên.

Tăng trưởng mức lương tại Mỹ giờ đây cao hơn so với mức trước đại dịch COVID-19 khi mà sự phục hồi của nguồn cung lao động chậm lại. Gói kích cầu đang đẩy GDP Mỹ lên ngưỡng cao hơn trước đại dịch COVID-19, chênh lệch sản lượng tại Mỹ sẽ trở lại ngưỡng dương trong năm 2022. Lạm phát lõi tại Mỹ dự kiến sẽ ở mức khoảng 3% vào cuối năm 2022 và 2023, cao hơn nhiều so với ngưỡng trước đại dịch COVID-19.

Fitch Ratings dự báo Fed sẽ nâng lãi suất trong tháng 9/2022 và Ngân hàng Trung ương Anh quốc thậm chí sẽ hành động sớm hơn so với kỳ vọng trước đây. Lạm phát cao đang tạo ra nhiều căng thẳng chính sách. Biến chủng Omicron đang tạo ra rủi ro suy giảm tăng trưởng, tuy nhiên có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn cung, nếu các ngân hàng trung ương trì hoãn việc điều chỉnh chính sách, rất nhiều vấn đề sẽ xảy đến.

Phản ứng chính sách đang trở nên trái chiều nhau nhiều hơn, ECB nhiều khả năng sẽ duy trì lãi suất ổn định cho đến năm 2023 còn PBOC dự kiến sẽ hạ lãi suất trong năm 2022. Việc đồng USD tiếp tục tăng giá sẽ có thể tiếp tục diễn ra.

Đồng USD mạnh và tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đi xuống sẽ gây sức ép lên giá hàng hóa trong năm 2022, dẫn đến nhiều hạn chế trong tăng trưởng kinh tế mới nổi, trong đó có việc siết chặt chính sách tiền tệ nội địa.