Theo công bố của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên & môi trường), nồng độ bụi PM 2.5 (bụi mịn) tại Hà Nội tăng cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Đồng thời, thị trường "khẩu trang chống bụi mịn" những ngày này cũng tăng "nhiệt" theo.

"Khẩu trang chống bụi mịn" đang là từ khoá tìm kiếm nhiều nhất trên Google hiện nay, trong 0,3 giây đã có hơn 6 triệu kết quả được tìm thấy. "Khẩu trang nhập khẩu" còn được quan tâm hơn. Một đại lý kinh doanh khẩu trang cho biết, số lượng bán trong một tuần trở lại bằng cả tháng trước.

Vừa rao bán trên một hội nhóm ít phút, Quỳnh Anh đã nhận hàng trăm đơn đặt hàng khẩu trang Cambridge Mask. Theo người bán này, đây là loại chống được hầu hết các loại khí độc hại do ô nhiễm môi trường, benzen, formaldehyde, các hạt bụi siêu mịn PM2.5... với giá 500.000 - 530.000 đồng một chiếc.

Cao cấp hơn là khẩu trang Vogmask Microfiber nhập khẩu đạt tiêu chuẩn Mỹ, giá mỗi chiếc 750.000 - 1,1 triệu đồng, tuỳ dòng. Các sản phẩm dòng Microfiber của Vogmask đạt tiêu chuẩn N99 của Viện Khoa học An toàn và vệ sinh lao động Mỹ, đảm bảo lọc 99% các vật thể có trong không khí, kể cả bụi có kích thước 0,3 micromet (PM 0,3). Tuỳ từng dòng sẽ có van cacbon hoạt tính phân thải chất độc hiệu quả hơn. 

Theo nhiều người bán, giá cao nhưng loại này có thể giặt và tái sử dụng nhiều lần, theo khuyến cáo của nhà sản xuất dùng được 2-5 tháng.

Chị Trang (Cầu Giấy, Hà Nội) cũng vừa bỏ ra 1,2 triệu đồng đặt mua 15 chiếc khẩu trang chống bụi từ Singapore. "Hà Nội những ngày này ô nhiễm quá, nên đắt một chút cũng phải mua", chị chia sẻ.

Ngoài các dòng cao cấp nhập khẩu, dòng khẩu trang giá trung bình vài chục nghìn tới 100.000 đồng một chiếc có tác dụng lọc vi khuẩn, bụi của các nhà sản xuất trong nước cũng đắt khách hơn trước. Chẳng hạn khẩu trang 3M giá 25.000 - 50.000 đồng một chiếc, được quảng cáo đạt chỉ số N95 (lọc tất cả các hạt siêu nhỏ có kích thước đến 0.3μm, vi khuẩn và vi rút) cho khả năng lọc bụi khí và vi khuẩn lên tới 95%...

Trước những lời quảng cáo "thần thánh" về khẩu trang lọc bụi, kháng khuẩn, các chuyên gia môi trường cho rằng, không phải tất cả đều có tác dụng thật sự.

Ông Doãn Ngọc Hải - Viện trưởng Viện Sức khoẻ nghề nghiệp & môi trường cho rằng, một chiếc khẩu trang đạt tiêu chuẩn kháng khuẩn, loại bỏ vi rút, vi khuẩn... thì phải đạt 5 yếu tố, gồm khả năng lọc bụi; độ ôm khít với khuôn mặt, độ thông thoáng, tính thẩm mỹ và trọng lượng.

Để đạt 5 yếu tố này, các mẫu khẩu trang được nhà sản xuất thiết kế, sản xuất gồm nhiều lớp vải lọc, lọc tất cả hạt bụi mịn, khói độc... Ở một số mẫu còn có thêm một lớp than hoạt tính có tác dụng trung hòa khí độc, bụi bẩn và vi khuẩn đi qua.

Nhưng hiện chưa có một cơ quan nào đánh giá, kiểm chứng hoặc công bố chất lượng khẩu trang, khiến người tiêu dùng như lạc vào ma trận. Và theo ông Hải, đây là thiếu sót lớn của cơ quan quản lý.

Trong khi đó, một chuyên gia về môi trường khác thì cho rằng, không phải cứ đeo khẩu trang là giải quyết được vấn đề bụi mịn, vi khuẩn. Theo ông, phần lớn khẩu trang bán tại các nhà thuốc, trên thị trường chỉ có tác dụng ngăn ngừa khói bụi, vi khuẩn thông thường. Muốn chống ô nhiễm không khí do bụi mịn, nhiễm hoá chất... phải sử dụng loại chuyên dùng chống độc, nhưng các loại này thường nặng, khó đeo liên tục.